“Mặc dù Chính phủ đã có nỗ lực, quyết tâm cao cùng với những nhóm giải pháp để thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, tuy nhiên việc triển khai một số chủ trương, đặc biệt là việc xây dựng và ban hành một số chính sách còn chậm. Tôi đơn cử như: Thực hiện Nghị quyết sổ 62 năm 2013 của Quốc hội về việc tăng cường công tác quy hoạch, đầu tư xây dựng các công trình thủy điện, Chính phủ đã có báo cáo số 442 ngày 22 tháng 10 năm 2014 gửi Quốc hội. Qua đó, sau gần một năm thực hiện đã có sự chuyển biến tích cực trong việc xây dựng và vận hành các công trình thủy điện. Tuy nhiên, còn 2 nội dung mà tôi cho rằng hết sức quan trọng, đó là việc trồng rừng để thay thế thì mới đạt ở tỷ lệ rất thấp. Việc ban hành chính sách để ổn định đời sống sản xuất cho người dân sau tái định cư nhưng đã gần 1 năm qua chưa được ban hành.

Qua khảo sát và tiếp xúc với nhân dân ở một số nơi tái định cư, cuộc sống người dân tại nơi đây còn nhiều khó khăn. Nhiều khu tái định cư chưa gắn với tái định canh. Đất sản xuất giao cho dân thấp hơn nhiều so với diện tích bị thu hồi. Hoặc đất có giao nhưng đất xấu, thiếu nước nên khó khăn cho canh tác. Đường giao thông còn thiếu, nhiều thôn bản chưa có điện. Hay có những cụm dân cư với 5.000 hộ, gần 2 vạn khẩu nhưng nhiều năm qua chưa có tổ chức tín dụng, người dân phải đi xa từ 40 đến 50 km mới đến được ngân hàng để vay tiền hoặc gửi tiền.

Vì lẽ đó, tôi kiến nghị Chính phủ tiếp tục thực hiện quyết liệt hơn Nghị quyết của Quốc hội, sớm ban hành chính sách đặc thù cho người dân sau tái định cư”.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng trả lời:

Bộ Công Thương trân trọng cảm ơn, tiếp thu ý kiến của đại biểu Nguyễn Công Bình (đoàn Yên Bái) và Bộ trưởng Bộ Công Thương xin được báo cáo, giải trình cụ thể như sau:

Theo quy định tại Nghị định số 23/2006/NĐ-CP ngày 03 tháng 3 năm 2006 của Chính phủ, các chủ đầu tư các dự án thủy điện đều phải lập và thực hiện phương án trồng rừng thay thế. Tuy nhiên, Thông tư số 24/2013/TT - BNNPTNT ngày 06 tháng 5 năm 2013 của Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn quy định về trồng rừng thay thế khi chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác mới được ban hành nên các dự án thủy điện thuộc diện phải thực hiện trồng bù rừng từ năm 2006 đến năm 2007 và các cơ quan quản lý nhà nước tại địa phương gặp khó khăn trong việc lập phương án, phê duyệt phương án trồng rừng thay thế.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng trả lời chất vấn.

Thực tế, sau khi Thông tư số 24/2013/TT-BNNPTNT ngày 06 tháng 5 năm 2013 của Bộ Nông nghiệp và Phát triên nông thôn ban hành thì việc thực hiện trồng bù rừng mới được triển khai một cách quyết liệt. Bên cạnh đó, vẫn còn một số chủ đầu tư dự án chưa chủ động trong việc lập phương án trồng bù rừng, do quỹ đất của địa phương còn hạn chế hoặc đã có chủ trương nhưng còn lúng túng trong việc bố trí đất thực hiện trồng rừng, loại cây trồng, chế độ chăm sóc, bảo vệ, về đơn giá trồng rừng (đối với trường hợp chủ đầu tư dự án không trực tiếp trồng rừng thay thế). Do đó dẫn đến tỷ lệ trồng bù rừng tại các dự án thủy điện hiện nay còn thấp so với yêu cầu đặt ra.

Hiện nay, Bộ Công Thương đang tích cực phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Uỷ ban nhân dân các tỉnh phê duyệt phương án, bố trí quỹ đất và chỉ đạo Chủ đầu tư các dự án thực hiện nghiêm túc việc trồng rừng thay thế, đặc biệt là rừng đầu nguồn lưu vực sông của các công trình thủy điện, phấn đấu hoàn thành việc trồng rừng thay thế trong năm 2015 đối với các công trình thủy điện đã đưa vào vận hành khai thác.

Để đảm bảo ổn định đời sống sản xuất cho người dân sau tái định cư tại các dự án thủy điện, Bộ Công Thương đã và đang chỉ đạo chủ đầu tư các dự án thủy điện khẩn trương thực hiện và bàn giao đầy đủ, đảm bảo chất lượng hệ thống các công trình cơ sở hạ tầng tại các khu tái định cư, tạo điều kiện tốt nhất cho bà con sớm ổn định cuộc sống tại nơi ở mới. Bộ Công Thương cũng đã chỉ đạo các Chủ đầu tư phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương bổ sung quỹ đất để giải quyết đủ đất sản xuất, nước cho sản xuất và sinh hoạt cho các khu tái định cư...

Hiện nay, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang hoàn thiện để trình Thủ tướng Chính phủ “cơ chế đặc thù đối với công tác bồi thường, di dân tái định cư các dự án thủy lợi, thủy điện”, trong đó có các nội dung về cơ chế hỗ trợ sản xuất và đời sống cho người dân sau tái định cư.

(Đức Toàn ghi)