Y Can là xã kinh tế thuần nông, thu nhập chính của nhân dân chủ yếu từ cây lúa nước, kết hợp trồng rừng và chăn nuôi. Tỷ lệ hộ nghèo của xã chiếm 18%, cận nghèo 10,3%. Trước thực trạng đó, Đảng bộ, chính quyền cùng các đoàn thể đã  xây dựng kế hoạch và đề ra các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội cho từng thôn, đưa ra trao đổi thảo luận, lấy ý kiến nhân dân, từ đó đã tạo sự đồng thuận về nhận thức và hành động, nhằm rút kinh nghiệm đánh giá kết quả và đề ra biện pháp tháo gỡ khó khăn.

Đánh giá sản xuất nông nghiệp trên địa bàn những năm gần đây cho thấy, nhân dân đã tích cực đưa các giống lúa lai, lúa thuần năng suất chất lượng cao vào gieo cấy ở 100% diện tích. Hàng năm, lúa đông xuân duy trì gieo cấy ổn định với diện tích 95,5ha, năng suất đạt 49 tạ/ha; vụ mùa 108,5ha, năng suất đạt 51 tạ/ha. Nhân dân còn trồng được 110ha ngô, 26ha sắn và trên 50ha rau mầu đậu, đỗ các loại. Với nhiều diện tích đất đồi, soi bãi thích hợp chăn thả gia súc, chăn nuôi 5 năm gần đây của xã có bước tăng trưởng khá với đàn trâu, bò  hiện có trên 500 con, lợn 4.500 con và gia cầm 38.585 con các loại. Tận dụng 15,5ha diện tích mặt nước ao hồ, nhân dân đã đưa vào nuôi các loại cá như: trắm, chép, rô phi đơn tính... hàng năm tổng sản lượng thịt, cá tiêu thụ ra thị trường gần 500 tấn, mang lại giá trị kinh tế trên 7 tỷ đồng/năm.

Đồng chí Vũ Quốc Tiên - Chủ tịch UBND xã cho biết: “Chúng tôi thường xuyên cùng với các tổ chức đoàn thể xuống cơ sở lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của người dân để đưa ra những chủ trương, biện pháp phát triển kinh tế phù hợp. 3 năm trở lại đây, nhiều cây trồng, vật nuôi đã được đưa vào kinh tế hộ rất phù hợp. Từ đây cũng giúp cho tăng trưởng kinh tế của xã luôn duy trì trên 12%/năm, thu nhập bình quân đầu người đạt trên 15 triệu đồng/người/năm. Nhiều hộ đã mở các ngành nghề sản xuất tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ như chế biến gỗ rừng trồng, xây dựng mô hình kinh tế trang trại VACR kết hợp với chăn nuôi từ 50 con lợn thịt đến 100 lợn thịt/ lứa, mang lại thu nhập trên 100 triệu đồng/hộ/năm. Xã còn tạo việc làm mới cho gần 100 lao động với thu nhập trên 3 triệu đồng/người/tháng, góp phần để mỗi năm Y Can giảm 5% hộ nghèo theo nghị quyết Đảng bộ xã đề ra”.

Cùng với thế mạnh về nông nghiệp và chăn nuôi, những năm gần đây, do nhận thấy hiệu quả của kinh tế rừng mang lại lợi nhuận cao nên nhà nhà đã tận dụng đất vườn rừng đưa vào trồng các loại cây như: quế, keo lai, bồ đề... góp phần  đưa tổng diện tích rừng trồng toàn xã đạt trên 1.000ha. Hàng năm, diện tích khai thác và trồng của xã từ 100ha đến 140ha, mang lại nguồn thu từ rừng gần 5 tỷ đồng. Thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới theo phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm, xã đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp xuống tất cả 12 thôn với các nội dung trọng tâm như: đẩy mạnh phát triển sản xuất, giữ gìn vệ sinh môi trường, vận động nhân dân hiến đất mở rộng đường...

Sau hơn 4 năm triển khai, xã đã huy động trên 12.000 ngày công đóng góp của nhân dân tham gia xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn mới. Nhiều tuyến đường được mở mới và bê tông hoá như thôn Quyết Thắng trên 2,1km; Tự Do 1,81km; An Thành 0,3km; An Phú 1,3km. Nhân dân còn đóng góp bằng tiền, ngày công và vật liệu xây dựng mới 5 nhà văn hóa thôn trị giá gần 1 tỷ đồng. Đến nay, xã đã đạt 9/19 tiêu chí về xây dựng nông thôn mới. Thời gian tới, xã tiếp tục chỉ đạo vận động nhân dân xây dựng cơ sở thôn và kiên cố hóa đường giao thông thôn Quyết Thắng, Tự Do, Hạnh Phúc... tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân dân đi lại, giao lưu kinh tế phát triển sản xuất.

Phát huy tốt nội lực của địa phương, kinh tế nông nghiệp nông thôn của Y Can đã từng bước khởi sắc. Với một Đảng bộ mạnh và đoàn kết, Y Can sẽ còn giành được nhiều thành công hơn nữa trên con đường phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Thái Hưng