Hưng Khánh là xã vùng cao của huyện Trấn Yên, có diện tích tự nhiên 3.066 ha, 1.822 hộ dân, 6.900 nhân khẩu chủ yếu là người Tày và người Kinh. Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp được tổ chức hồi tháng 5/2016, diễn ra trên địa bàn đúng Luật và thành công tốt đẹp. Theo đó, HĐND xã Hưng Khánh nhiệm kỳ 2016 - 2021 có 28 đại biểu, trong đó 22 đại biểu ở các thôn, còn lại là đại biểu Đảng ủy, UBND và đoàn thể; một nửa số đại biểu tái cử; đại biểu người dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ 55%.

Việc cử tri, nhân dân tín nhiệm, giới thiệu và bầu vào cơ quan quyền lực cao nhất ở địa phương đã khẳng định uy tín, cũng như sự tích cực trong các phong trào ở cơ sở và lợi ích mà những người được bầu mang lại cho nhân dân. Trưởng thôn Đát Quang - ông Phạm Hồng Mậu bày tỏ vinh dự khi lần đầu tiên được bầu vào HĐND xã, trách nhiệm trước người dân vì thế cũng tăng lên.

Ông Mậu cho hay: “Tôi đã chủ động tìm hiểu các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước qua các phương tiện thông tin đại chúng, nắm bắt tình hình địa phương qua các cuộc họp ở xã để tuyên truyền đến bà con. Nếu được tập huấn, bồi dưỡng, tôi sẽ biết sâu hơn về nhiệm vụ của mình và có phương pháp tốt để làm việc”.

Theo ông Trần Văn Tam - Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Hưng Khánh, trên cơ sở hồ sơ và tín nhiệm của cử tri cho thấy trình độ của đại biểu nhiệm kỳ này được nâng lên rõ rệt so với nhiệm kỳ trước, trong đó có tới 50% đại biểu có trình độ trung cấp lý luận chính trị.

Là đại biểu HĐND xã và từng làm Phó Chủ tịch HĐND xã nhiệm kỳ trước, ông Tam nhận xét: “Qua tổ chức hai kỳ họp, các đại biểu đã thể hiện sự mạnh dạn trong phát biểu thảo luận. Đáng ghi nhận là trong quá trình tiếp xúc cử tri, các đại biểu đã biết sàng lọc ý kiến, kiến nghị của cử tri. Tuy nhiên, các đại biểu ở các thôn, nhất là những đại biểu lần đầu vào HĐND chưa nắm chắc về nguyên tắc hoạt động, việc tuyên truyền nghị quyết và tiếp xúc cử tri có khó khăn. Tất cả đại biểu đều mong muốn được tập huấn những kiến thức liên quan đến hoạt động của mình”.

Ông Nguyễn Quốc Toản - Phó Chủ tịch HĐND huyện Trấn Yên: "Không ít đại biểu ở cơ sở vào HĐND lần đầu còn lúng túng khi thực hiện nhiệm vụ. Tôi cho rằng, nhu cầu được bồi dưỡng cho đại biểu HĐND xã cao hơn cả. Song, thực tế cho thấy, các đại biểu cần tự học, tự nâng cao kiến thức là chính; học qua bồi dưỡng, tập huấn, qua tiếp xúc cử tri, qua các kỳ họp và cả sách báo để nâng cao trình độ và kỹ năng của bản thân. Và nếu bố trí được kinh phí thì hàng năm có thể tổ chức các cuộc bồi dưỡng thường xuyên cho đại biểu".

Tương tự xã Hưng Khánh, nhiệm kỳ 2016 - 2021, các xã, thị trấn ở huyện Trấn Yên đã tổ chức thành công cuộc bầu cử với tổng số 539 đại biểu được bầu vào HĐND cấp xã. Do làm tốt công tác hiệp thương, lựa chọn kỹ người có trình độ và uy tín, trên cơ sở giới thiệu của cử tri và nhân dân nên chất lượng đại biểu cao hơn so với trước. Cùng đó, HĐND huyện Trấn Yên khóa XX bầu đủ 38 đại biểu, trong đó 16 đại biểu ở cấp cơ sở, số còn lại thuộc cơ quan, ban, ngành, đơn vị của huyện. Số đại biểu có trình độ đại học đạt tỷ lệ 90%, có hơn một nửa đại biểu có trình độ cử nhân, cao cấp lý luận chính trị.

Ông Nguyễn Quốc Toản - Phó Chủ tịch HĐND huyện Trấn Yên chia sẻ: “Nhiệm kỳ 2011 - 2016 vừa qua, chúng tôi nhận thấy, đại biểu ở các cơ quan, đơn vị cấp huyện luôn giữ vai trò nòng cốt trong các hoạt động của HĐND huyện. Chất lượng đại biểu nhiệm kỳ này được nâng lên, phân bổ ở 8 tổ đại biểu HĐND huyện. Đại biểu kế thừa tốt hoạt động nên các nhiệm vụ được thực hiện tốt”.

Thông lệ những khóa trước, việc bồi dưỡng cho đại biểu HĐND các cấp được tiến hành 1 lần vào đầu nhiệm kỳ. Chính vì vậy, thường trực HĐND cấp huyện ở Yên Bái đã chỉ đạo các tổ đại biểu chủ động hướng dẫn, trao đổi trong tổ những vấn đề liên quan đến chuyên môn, nhất là đối với các đại biểu mới được bầu. Cách tiếp xúc cử tri, nắm bắt thông tin, việc tổng hợp, kỹ năng giám sát… cũng được thường trực HĐND các xã, thị trấn hướng dẫn cho đại biểu.

Đại biểu HĐND xã Bảo Ái, huyện Yên Bình thực hiện giám sát đối với công tác phổ cập giáo dục tiểu học trên địa bàn.

Chuẩn bị tốt cho công tác bồi dưỡng bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021, ngày 22/5/2016, Bộ Nội vụ đã có Công văn số 2273 hướng dẫn xây dựng kế hoạch và tổ chức bồi dưỡng đại biểu HĐND các cấp.

Theo đó, việc tổ chức bồi dưỡng đại biểu HĐND tỉnh do Bộ Nội vụ chủ trì thực hiện trong năm 2016. Các lớp bồi dưỡng đại biểu HĐND huyện và đại biểu HĐND xã hoàn thành chậm nhất trong quý II và quý III năm 2017. Trên tinh thần đó, UBND tỉnh có Công văn 1364 giao cho các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức các lớp bồi dưỡng. Sở Nội vụ với vai trò chủ trì đã phối hợp với Trường Chính trị tỉnh và các sở, ngành, địa phương chuẩn bị về cơ sở vật chất, giảng viên, tài liệu bồi dưỡng…

Ông Hoàng Văn Thuyên - Giám đốc Sở Nội vụ cho biết: “Đội ngũ cán bộ giảng viên đã được tập huấn theo kế hoạch của Trung ương. Cuối tháng 11 này, toàn bộ đại biểu HĐND tỉnh khóa XVIII sẽ được triệu tập bồi dưỡng tại tỉnh Hòa Bình. Đối với 322 đại biểu HĐND huyện và 4.533 đại biểu HĐND xã, Sở đã chủ động đôn đốc, trao đổi với các huyện thị, thành phố, đến nay, một số địa phương đã gửi kế hoạch bồi dưỡng. Chúng tôi phấn đấu bồi dưỡng cho 100% đại biểu HĐND các cấp theo kế hoạch của tỉnh trong thời gian sớm nhất”.

Bên cạnh đó, các nội dung liên quan đến hoạt động của đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp được các đoàn thể chủ động tập huấn cho ứng cử viên trước cuộc bầu cử. Sở Nội vụ đã tổ chức các lớp đào tạo nghiệp vụ và tiêu chuẩn chức danh, trong đó có học viên là đại biểu HĐND; một số nội dung bồi dưỡng được lồng ghép trong kế hoạch đào tạo bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ của các huyện, thị xã, thành phố góp phần nâng cao chất lượng đại biểu HĐND các cấp.

Đến nay, HĐND các cấp đã tổ chức thành công 2 kỳ họp và tiến hành các cuộc tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp. Với sự cố gắng của mỗi đại biểu, sự chủ động và quan tâm của các cấp chính quyền, trình độ mọi mặt của đại biểu ở các cấp của tỉnh Yên Bái sẽ được nâng lên, góp phần phát huy vai trò người đại biểu của nhân dân và cơ quan quyền lực cao nhất ở địa phương.

Nhiệm kỳ 2016 - 2021, trình độ chuyên môn và chính trị của đại biểu HĐND các cấp cao hơn so với nhiệm kỳ trước. Cụ thể, HĐND tỉnh khóa XVIII có 59 người trúng cử, đảm bảo cơ cấu, thành phần. Đại biểu có trình độ đại học và sau đại học chiếm 86,4%; trình độ cao cấp lý luận chính trị chiếm 72%. Đại biểu HĐND huyện có 322 đại biểu, trong đó 82,9% có trình độ chuyên môn đại học trở lên; trình độ lý luận chính trị: cao cấp chiếm 47,2%, trung cấp 33,5%. HĐND cấp xã có 4.553 đại biểu trúng cử. Trong số đó, 3.660 người (gần 80,4%) có trình độ chuyên môn dưới đại học; trình độ lý luận chính trị từ trung cấp trở lên có 1.660 người đạt 36,4%.

Quang Tuấn