Di tích nơi thành lập Đội du kích Cổ Văn, xã Mường Lai

  • Cập nhật: Thứ sáu, 22/10/2021 | 7:37:08 AM

Địa danh Mường Lai đã đi vào lịch sử cách mạng của dân tộc với mốc son chói lọi là sự kiện thành lập “Căn cứ kháng Nhật Lê Lợi” và sự ra đời của “Đội du kích Cổ Văn” - lực lượng vũ trang cách mạng đầu tiên được thành lập ở huyện Lục Yên.

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh, huyện Lục Yên cùng nhân dân tham quan Khu di tích lịch sử cách mạng Cổ Văn.
Các đồng chí lãnh đạo tỉnh, huyện Lục Yên cùng nhân dân tham quan Khu di tích lịch sử cách mạng Cổ Văn.

Mường Lai ngày ấy là hai xã Cổ Văn và Từ Hiếu, toàn là rừng già hiểm trở lại được bao bọc bởi các dãy núi đá. Nhận thấy đây là điểm thuận lợi hoạt động bí mật và phát triển cao trào cách mạng, đồng chí Phạm Văn Đồng được giao trọng trách thành lập một đội quân Tây Tiến về xã Cổ Văn và Từ Hiếu.

Đồng chí Hoàng Triều Cống trong một lần đi tham dự cuộc hát, ngẫu nhiên được tiếp xúc với đội công tác của Việt Minh. Gặp được lý tưởng, ngay tối hôm đó, ông tập hợp, vận động thanh niên trong làng cùng đi theo cách mạng Việt Minh, đồng lòng phá kho thóc Nhật chia cho dân, không đi phu đi lính cho giặc Pháp, giặc Nhật, chống không trồng đay, không trồng thầu dầu cho Nhật và Pháp. 

Đêm mùng 9/5/1945, trên đồi sim Cổ Văn, Đội du kích Cổ Văn được thành lập, gồm 7 người, trong đó có đòng chí Hoàng Triều Cống. Nhân dân phấn khởi ủng hộ Đội du kích. Khí thế cách mạng dâng cao, Đội du kích tăng lên 17, rồi 24 người, được biên chế thành 2 tiểu đội. Đội du kích vừa luyện tập xây dựng lực lượng vừa vận động quần chúng nhân dân ủng hộ cách mạng Việt Minh, lập dân phòng, lập các điểm canh kiểm soát người ra vào căn cứ, tổ chức mai phục đánh tan các đội quân của Quản Ván, Quản Lộc và Vàng Xập. Thanh thế Đội du kích Cổ Văn lan rộng khắp vùng.

Ngày 4/7/1945, sau khi nắm tình hình địch, Đội du kích được lệnh lên đường giải phóng châu Lục Yên. Đồng chí Hoàng Triều Cống cùng các chiến sĩ Cổ Văn bắt sống quan châu Lục Yên, cảm hóa và buộc hắn viết thư yêu cầu binh sĩ Lục Yên đầu hàng. Ngày 8/7/1945, đồng chí Hoàng Triều Cống cùng 26 chiến sĩ du kích bao vây đồn Lục Yên. 

Đội du kích Cổ Văn áp sát, khép chặt vòng vây, Tiểu đội trưởng Hoàng Triều Cống một mình tay không tiến thẳng về phía những nòng súng địch, cầm thư của Trần Lê Nghiêm và tối hậu thư của Việt Minh vào dụ hàng địch trong đồn. Ngày 10/7/1945, Ủy ban Kháng chiến lâm thời huyện Lục Yên ra mắt nhân dân.

Sau khi giải phóng Châu Lục Yên, tham gia thành lập Ủy ban Kháng chiến lâm thời huyện và xã, Đội du kích Cổ Văn trở về căn cứ để chuẩn bị cho cuộc chiến đấu mới tại vùng chiến khu. Tại đây, diễn ra cuộc mít tinh lớn của đông đảo đồng bào chào mừng đoàn quân chiến thắng trở về. Lúc này quân số của đội du kích đã lên đến 200 người. 

Sau hơn 3 tháng học tập, huấn luyện, đội du kích Cổ Văn được lệnh chia làm 3 bộ phận: một bộ phận hướng tiến đánh bọn phỉ, Quản Ván ở Mường Lèng, Tân Yên, Bắc Quang; một bộ phận hướng ngược dòng sông Chảy sang phối hợp với bộ đội chủ lực giải phóng Phố Ràng - Bảo Yên, thị xã Nghĩa Lộ, Văn Bàn, Than Uyên; một bộ phận ở lại phát triển khu căn cứ, mở rộng địa bàn hoạt động xuống vùng chợ Ngọc (Yên Bình), thông tiến xuống Yên Bái. Đội du kích Cổ Văn sau hợp với bộ đội chủ lực đi khắp các chiến trường tham gia nhiều chiến dịch lớn trong đó có chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ. 

Cuộc kháng chiến thần thánh của nhân dân ta, dân tộc ta đã đi vào lịch sử. Đảng và Nhà nước ta đã phong tặng danh hiệu cao quý "Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân" cho Đảng bộ và nhân dân xã Mường Lai. Nơi thành lập Đội du kích Cổ Văn đã được UBND tỉnh Yên Bái công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh vào ngày 28/12/2004.
Hồng Duyên

Tags Di tích Đội du kích Cổ Văn xã Mường Lai căn cứ kháng Nhật Lê Lợi đất Ngọc đá quý hồng không hạt

Các tin khác
Vận động viên đoàn thể thao của tỉnh tham gia thi đấu tại Giải vô địch cầu mây quốc gia năm 2024.

Ngành văn hóa -thể thao và du lịch Yên Bái được tỉnh giao 9 nhiệm vụ trọng tâm trong Chương trình hành động số 188 về lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị năm 2024.

Đoàn rước kiệu lên Đền Hùng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các lãnh đạo Đảng, Nhà nước và địa phương dâng hương, hoa tại điện Kính Thiên (Đền Hùng, Phú Thọ) bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc các bậc tiền nhân đã có công dựng nước.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết dự kiến kỳ họp thứ 7 sẽ xem xét nhiều nội dung quan trọng, trong đó thông qua 10 dự án luật và 3 dự thảo nghị quyết chứa quy phạm pháp luật, cho ý kiến lần đầu với 11 dự luật.

Cán bộ, chiến sĩ cảnh sát hình sự Yên Bái thảo luận phương án bắt giữ tội phạm.

Ngày 18/4 hằng năm là Ngày truyền thống của lực lượng Cảnh sát hình sự. Đó là ngày tôn vinh những chiến sĩ cảnh sát mang trong mình tinh thần dũng cảm, mưu trí và phẩm chất đạo đức trong sáng, kiên quyết đấu tranh với tội phạm về trật tự xã hội, bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản của Nhà nước và nhân dân.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục