Suối Quyền là một xã vùng cao, đặc biệt khó khăn của huyện Văn Chấn, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 98%, chủ yếu là dân tộc Dao. Trên địa bàn xã có 2 điểm mỏ đã được UBND tỉnh Yên Bái cấp phép khai thác than do Hợp tác xã (HTX) Suối Quyền khai thác, tổng diện tích của 2 điểm mỏ là 5,56ha, thời hạn khai thác đến ngày 8/10/2013. Tuy nhiên, đến nay, giấy phép đã hết hạn khai thác gần 2 năm nhưng HTX Suối Quyền chưa lập hồ sơ đóng cửa mỏ theo quy định.

Ghi nhận của phóng viên Báo Yên Bái, khu vực mỏ khai thác than Suối Quyền trước đây do HTX Suối Quyền nắm quyền khai thác nằm trên ngọn núi cao cách UBND xã khoảng 1km. Để thuận tiện cho việc vận chuyển than, đơn vị khai thác đã mở một con đường chạy thẳng lên điểm mỏ. Chiều 27/6, đường lên khu mỏ vắng hoe, chúng tôi không hề thấy bóng dáng người lao động hay một người dân địa phương nào. Chiếc lán cũ kỹ nằm gần bãi tập kết than khóa cửa im ỉm, bên trong có 4 chiếc phản gỗ và một chiếc ti vi cũ.

Phải đợi một lúc, tôi mới thấy cậu bé khoảng 9 - 10 tuổi, quần áo nhem nhuốc, lững thững từ bìa rừng về. Chúng tôi bắt chuyện với cậu bé:

- Cháu tên gì, nhà ở đâu?
- Cháu tên Triệu Tòn Lai, ở thôn Suối Bắc.
- Cháu đến đây làm gì?
- Cháu trông nhà cho Thành Hương!
- Bé thế này trông sao được?
- Ai đến thì bảo cho bố thôi!
- Thế mỗi ngày cháu được trả bao nhiêu tiền?

- Cháu không biết, một tháng họ thuê bố cháu 2 triệu thôi. Mấy hôm trước ở đây, có hai chiếc máy múc và một chiếc máy ủi, giờ thì nó về hết rồi.
Hiện trường là một hố sâu khoảng 20m, rộng khoảng 300m2 thuộc thôn Suối Bắc, xung quanh là cây rừng rậm rạp, trên ta luy đất vẫn còn hình của những chiếc răng gầu máy múc, thể hiện việc khai thác than khá bài bản. Những vỉa than theo từng lớp từ cao xuống thấp, toàn bộ đất đào bề mặt khu mỏ được lật sang chất đống bên cạnh và đổ tràn ra vực núi.

Anh Nguyễn Nương Thành - cán bộ địa chính xã cho biết: “Một doanh nghiệp ở Yên Bái đã đưa phương tiện máy móc vào đây từ khoảng 2 tháng và nói với xã rằng: “Chuẩn bị thăm dò và khai thác thử nghiệm".

Ông Lý Tiến Phúc, nhà ở thôn Suối Bắc gần khu mỏ cho biết: "Mấy hôm trước có đoàn công tác của huyện lên làm việc cũng đi kiểm tra mỏ. Nếu bảo hàng ngày ở đây có khoảng 50 - 70 xe đến lấy than là không đúng đâu, mấy ngày tôi mới thấy một đợt xe ô tô lên chở than, mỗi đợt khoảng hơn chục xe, nếu tính trung bình thì một ngày khoảng 3 - 4 xe thôi".

Những ngày qua, sau khi có thông tin báo chí vào cuộc, khu mỏ đã ngừng hoạt động, máy móc và công nhân đã được rút hết, còn trơ lại một hố lớn rộng hàng trăm mét vuông chưa được hoàn thổ.

Bãi tập kết than.

Ông Hồ Đức Hợp - Chủ tịch UBND huyện Văn Chấn cho biết: “Ngày 18/6/2015, ngay sau khi có phản ánh của Chương trình "Chào buổi sáng" phát trên kênh VTV1 - Đài Truyền hình Việt Nam, UBND huyện đã cử đoàn kiểm tra được thành lập tại Quyết định số 252/QĐ-UBND ngày 17/6/2015 kiểm tra, xác minh tại thực địa và làm việc với UBND xã Suối Quyền. Tại thời điểm kiểm tra, đoàn xác định không có máy móc và hoạt động khai thác khoáng sản tại khu vực thôn Suối Bắc, xã Suối Quyền. Tuy nhiên, có dấu hiệu đào bới với diện tích khoảng 300m2 và chủ yếu là đất, đá, có ít than nằm xen kẹp thì khó có thể bảo đảm khối lượng cung cấp cho 50 đến 70 xe /ngày như thông tin đã đưa”.

Qua sự việc trên cho thấy, công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực khoáng sản trên địa bàn xã Suối Quyền nói riêng và trên địa bàn huyện Văn Chấn nói chung còn hạn chế, cần khắc phục ngay. Trong thời gian tới, UBND huyện Văn Chấn phải quyết liệt hơn, sâu sát hơn trong công tác chỉ đạo, điều hành, kiểm tra các cơ quan chức năng, UBND các xã, thị trấn tăng cường công tác quản lý Nhà nước trong hoạt động khoáng sản, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.

 Quang Thiều