Để hiểu rõ hơn về mục đích, ý nghĩa và nội dung cuộc Tổng điều tra, phóng viên (P.V) Báo Yên Bái đã có cuộc trao đổi với đồng chí Đinh Bá Toản - Cục trưởng Cục Thống kê tỉnh, Phó trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Tổng điều tra tỉnh.

P.V: Xin đồng chí cho biết mục đích của cuộc Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp và thủy sản năm 2016?

Đồng chí Đinh Bá Toản: cuộc Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp và thủy sản năm 2016 nhằm mục đích thu thập thông tin cơ bản về nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản và nông thôn nhằm đánh giá chính xác hiện trạng nông thôn, nông nghiệp, nông dân làm căn cứ khoa học để xây dựng kế hoạch, hoạch định chính sách, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội khu vực nông nghiệp, nông thôn, nông dân và cải thiện mức sống cư dân nông thôn trong từng địa phương trên phạm vi cả nước; đồng thời, làm cơ sở để đánh giá kết quả thực hiện một số nội dung của các chương trình mục tiêu quốc gia về công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn và xây dựng nông thôn mới, phục vụ so sánh quốc tế về các chỉ tiêu khu vực nông nghiệp và nông thôn.

Đối với ngành thống kê, kết quả điều tra còn làm cơ sở xây dựng dữ liệu về nông nghiệp, nông thôn phục vụ công tác nghiên cứu chuyên sâu và làm giàn chọn mẫu cho một số cuộc điều tra thống kê định kỳ hàng năm của ngành và các yêu cầu thống kê khác. 

P.V: Với mục đích trên, xin đồng chí cho biết, cuộc Tổng điều tra sẽ tập trung vào những nội dung nào?

Đồng chí Đinh Bá Toản: cuộc Tổng điều tra này sẽ tập trung vào ba nội dung chính sau:
Thứ nhất, thông tin về sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, diêm nghiệp và thủy sản bao gồm: số lượng đơn vị sản xuất, số lao động và cơ cấu lao động; quy mô sản xuất; năng lực sản xuất; tình hình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn; việc ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp; tác động của sản xuất nông nghiệp tới môi trường...

Thứ hai, thông tin về nông thôn bao gồm: thực trạng và sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn; thực trạng và những chuyển biến về kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn, thông tin về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, vệ sinh môi trường nông thôn và kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới...

Thứ ba, thông tin về cư dân nông thôn bao gồm: điều kiện sống của cư dân nông thôn; tích lũy, khả năng huy động, vay vốn, khả năng tiếp cận tín dụng của dân cư nông thôn; đào tạo nghề cho lao động nông thôn; vai trò phụ nữ trong sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản...

Đồng chí Đinh Bá Toản trao đổi với các cán bộ Cục Thống kê tỉnh về tiến độ chuẩn bị triển khai cuộc Tổng điều tra.

P.V: Vậy công tác triển khai cuộc Tổng điều tra của tỉnh Yên Bái đến nay đã tiến hành đến đâu, thưa đồng chí?

Đồng chí Đinh Bá Toản: để triển khai cuộc Tổng điều tra trên địa bàn tỉnh Yên Bái, trên cơ sở phương án điều tra và hướng dẫn của Ban Chỉ đạo Tổng điều tra Trung ương, đầu tháng 2/2016, UBND tỉnh đã ra quyết định thành lập Ban Chỉ đạo và Tổ thường trực giúp việc Ban Chỉ đạo Tổng điều tra tỉnh. Sau đó, Ban Chỉ đạo Tổng điều tra tỉnh hướng dẫn, chỉ đạo cấp huyện, cấp xã thành lập ban chỉ đạo, tổ thường trực Tổng điều tra cấp cơ sở xong trước tháng 3/2016.

Đồng thời, UBND tỉnh ban hành Chỉ thị số 10/CT-UBND ngày 27/5/2016 về triển khai tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp và thủy sản năm 2016 trên địa bàn tỉnh và xây dựng kế hoạch điều tra cụ thể của tỉnh và của từng huyện, thị, thành phố theo đúng phương án do Ban Chỉ đạo Tổng điều tra Trung ương đề ra.

Ban Chỉ đạo các cấp đến nay đã thực hiện xong công tác rà soát, phân chia địa bàn điều tra, lập bảng kê các đơn vị điều tra. Qua rà soát, toàn tỉnh có 1.813 địa bàn, trong đó nông thôn 1.757 địa bàn, thành thị 56 địa bàn với 168.980 hộ thuộc đối tượng điều tra, trong đó ở nông thôn 161.781 hộ.

Công tác tuyển chọn điều tra viên, tổ trưởng điều tra và giám sát viên các cấp đã được ban chỉ đạo các cấp thực hiện theo đúng quy định về tiêu chuẩn và số lượng. Tổng số điều tra viên và tổ trưởng là 2.343 người; giám sát viên các cấp là 670 người; chia ra: cấp xã 500 người, cấp huyện 135 người, cấp tỉnh 45 người bảo đảm đủ lực lượng cho cuộc Tổng điều tra trên địa bàn toàn tỉnh.

Ban Chỉ đạo Tổng điều tra tỉnh đã tập huấn cho các thành viên ban chỉ đạo, tổ thường trực cấp huyện và giám sát viên cấp tỉnh vào cuối tháng 5, đầu tháng 6 vừa qua. Hiện nay, ban chỉ đạo tổng điều tra cấp huyện đã và đang khẩn trương tập huấn nghiệp vụ cho điều tra viên, tổ trưởng điều tra và giám sát viên cấp huyện tham gia tổng điều tra.

Song song với tập huấn nghiệp vụ, ban chỉ đạo các cấp cũng tích cực tuyên truyền, làm rõ mục đích, ý nghĩa, yêu cầu, nội dung chính và kế hoạch thực hiện cuộc Tổng điều tra đến các cấp, các ngành và các đối tượng điều tra. Dự kiến, đến ngày 27/6/2016, cấp huyện sẽ tập huấn xong và đúng 7 giờ 30 ngày 1/7/2016, tất cả điều tra viên, tổ trưởng điều tra, giám sát viên các cấp đồng loạt ra quân xuống cơ sở để thu thập thông tin tại địa bàn điều tra. Thời gian thu thập thông tin tại địa bàn điều tra là 30 ngày, sau đó các cấp tiến hành tổng hợp nhanh và thực hiện bàn giao tài liệu điều tra giữa các cấp theo đúng kế hoạch đề ra.

Kết quả cuộc Tổng điều tra sẽ làm căn cứ xây dựng kế hoạch, hoạch định chính sách, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội khu vực nông nghiệp, nông thôn, nông dân. (Ảnh: Văn Thông)

P.V: Để cuộc Tổng điều tra thành công và đạt kết quả tốt, theo đồng chí cần phải tập trung vào những vấn đề gì?

Đồng chí Đinh Bá Toản: Để cuộc Tổng điều tra thành công và đạt kết quả tốt, theo tôi, cần tập trung làm tốt 4 vấn đề sau:

Thứ nhất, đây là cuộc điều tra có quy mô lớn, lực lượng tham gia điều tra đông với nội dung điều tra nhiều và phức tạp, vì vậy cần có sự chỉ đạo chặt chẽ của các cấp, các ngành từ trung ương đến tỉnh, huyện, xã, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.

Thứ hai, làm tốt công tác tuyển chọn điều tra viên và tập huấn đầy đủ nghiệp vụ điều tra cho điều tra viên. Đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng của ban chỉ đạo điều tra các cấp. Vì điều tra viên chính là người quyết định đến mức độ chính xác của số liệu điều tra nên điều tra viên phải chọn những người có sức khỏe, có tinh thần, trách nhiệm, có trình độ và khả năng tiếp thu, nắm bắt đầy đủ các nội dung về nghiệp vụ điều tra, thông thuộc địa hình, phong tục, tập quán, sản xuất ở từng địa phương và phải được tập huấn kỹ càng về nghiệp vụ điều tra.

Thứ ba, ban chỉ đạo tổng điều tra các cấp phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho tổng điều tra bằng nhiều hình thức, trên các phương tiện thông tin đại chúng như báo, đài phát thanh, truyền hình, treo các khẩu hiệu, băng rôn, pa nô, áp phích hoặc tổ chức họp thôn, bản, tổ dân phố để tuyên truyền cho người dân và các đối tượng cung cấp thông tin hiểu rõ mục đích, ý nghĩa của cuộc Tổng điều tra, từ đó các đối tượng cung cấp thông tin có thái độ hợp tác khai đúng, khai đủ cho điều tra viên để ghi phiếu điều tra.

Thứ tư, một nhiệm vụ không thể thiếu trong điều tra thống kê nói chung và tổng điều tra nói riêng, đó là công tác kiểm tra, giám sát điều tra. Ban chỉ đạo tổng điều tra các cấp cần có trách nhiệm xây dựng kế hoạch phối hợp với thanh tra thống kê tổ chức kiểm tra giám sát thường xuyên hoặc đột xuất từ công tác rà soát lập bảng kê, tập huấn nghiệp vụ điều tra, nhất là khâu thu thập thông tin tại địa bàn điều tra. Cấp xã kiểm tra, giám sát điều tra viên, tổ trưởng điều tra ở xã mình; cấp huyện kiểm tra, giám sát ở tất cả các xã thuộc huyện; cấp tỉnh kiểm tra, giám sát ở tất cả các huyện và cấp trung ương kiểm tra các tỉnh.

Làm tốt bốn vấn đề trên, tôi tin tưởng rằng, cuộc Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp và thủy sản năm 2016 tỉnh Yên Bái sẽ thành công tốt đẹp, đạt kết quả như mong muốn.

P.V: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!

Quang Thiều (thực hiện)