Những ngày này, nhà nông khắp các địa phương trong tỉnh đang tập trung làm đất để dồn sức sản xuất lúa mùa. Niềm vui được mùa khỏa lấp nỗi lo hiện hữu trên khuôn mặt của nhà nông bao ngày qua.

Chị Hoàng Thị Tâm ở xã Liễu Đô, huyện Lục Yên phấn khởi cho biết: “Năm nay, tuy đầu vụ gặp thời tiết rét đậm, rét hại nhưng nhờ áp dụng nghiêm ngặt lịch thời vụ và làm tốt khâu phòng chống sâu, bệnh nên toàn bộ diện tích lúa xuân của gia đình sinh trưởng và phát triển tốt, năng suất cao gấp 1,5 lần so với vụ xuân trước”.

Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Lục Yên, ông Hoàng Văn Số vui vẻ thông báo: “Vụ xuân năm nay, toàn huyện đưa vào gieo cấy trên 3.435 ha lúa. Tuy thời tiết diễn biến bất thường nhưng với sự chỉ đạo quyết liệt, áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật nên năng suất lúa nhìn chung đều bằng và cao hơn năm trước, đánh giá ban đầu năng suất đạt trên 56 tạ/ha”.

Tại huyện Văn Chấn, vựa lúa của tỉnh với cánh đồng Mường Lò rộng thứ 2 vùng Tây Bắc, những ngày này, người nông dân hối hả làm đất gieo cấy lúa mùa. Đánh giá ban đầu, diện tích lúa cánh đồng Mường Lò đạt năng suất bình quân trên 60 tạ/ha, các xã Phù Nham, Thanh Lương có gia đình đạt 70 tạ/ha.

Bà Lê Thị Tuyết ở xã Thanh Lương phấn khởi cho biết: "Năm nay, gia đình tôi đưa vào gieo cấy 5 sào lúa bằng giống Séng Cù, Chiêm Hương. Tuy đầu vụ toàn bộ diện tích mạ gặp rét đậm, rét hại nhưng nhờ chủ động che chắn mạ bằng nilon nên không bị thiệt hại. Gia đình tôi cầm chắc 2,4 tạ/sào”.

Ông Nguyễn Văn Toản - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Văn Chấn cho hay: “Vụ này, toàn huyện đưa vào gieo cấy 4.102 ha lúa, cơ cấu giống lúa thuần chiếm 65%, chủ lực là các giống lúa HT1, Chiêm Hương, Séng Cù tập trung chủ yếu ở các xã thuộc cánh đồng Mường Lò. Tuy đầu vụ thời tiết bất lợi, rét đậm, rét hại kéo dài, ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình sản xuất song với sự chỉ đạo quyết liệt của huyện cùng sự nỗ lực của bà con nông dân trong việc phòng chống rét cho mạ nên vẫn bảo đảm năng suất. Đến thời điểm này, toàn huyện đã thu hoạch trên 2.400 ha, năng suất dự kiến đạt 60 tạ/ha”.

Báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, vụ xuân toàn tỉnh đưa vào sản xuất 19.789 ha, tăng 423 ha so với vụ xuân trước. Về cơ cấu giống, giống lúa lai chiếm 55% - 60%, giống lúa thuần chiếm 40% - 45% diện tích.

Nhìn từ đầu vụ mới thấy hết khó khăn, đợt rét đậm, rét hại kèm băng tuyết cuối tháng 1/2016 đã làm 643,11 ha lúa ở các huyện Mù Cang Chải, Văn Chấn bị chết, hơn 17 ha mạ ở các huyện Mù Cang Chải, Văn Chấn, Văn Yên bị thiệt hại. Trước diễn biến thời tiết phức tạp, ngành nông nghiệp đã cử các đoàn công tác xuống các địa phương chỉ đạo việc chống rét cho cây trồng, vật nuôi.

Cụ thể, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo nông dân tạm dừng ngâm, ủ, gieo mạ, cấy lúa trong những ngày nhiệt độ dưới 15oC. Đối với mạ, 100% diện tích mạ đã gieo phải che nilon, chuẩn bị tro rơm rạ hoặc tro bếp bón bổ sung giữ ấm cho chân mạ. Đối với những diện tích lúa cấy sớm cần đưa nước vào để giữ ấm, duy trì mực nước từ 2 - 3 cm, không được để khô ruộng.

Bên cạnh đó, các địa phương cũng chủ động đưa các giống dự trữ bằng những giống lúa ngắn ngày để ứng phó kịp thời. Nhờ áp dụng các biện pháp kỹ thuật, toàn tỉnh vẫn đưa vào gieo cấy hết diện tích, bảo đảm khung thời vụ tốt nhất.

Thời điểm này, ngành nông nghiệp đang chỉ đạo các địa phương vận động bà con nông dân tranh thủ thời tiết thuận lợi thu hoạch nhanh diện tích lúa xuân theo phương châm “xanh nhà hơn già đồng” nhằm tránh thiệt hại do mưa bão gây ra. Đồng thời, yêu cầu phòng nông nghiệp và phát triển nông thôn các huyện, thị, thành phố tập trung giải pháp điều tiết nước, xác định bộ giống năng suất, chất lượng cao, chuẩn bị đầy đủ vật tư, phân bón sẵn sàng cho sản xuất vụ mùa.

Những ngày này, chúng tôi có mặt ở một số địa phương để chứng kiến cảnh bà con thu hoạch lúa xuân và triển khai sản xuất lúa mùa. Đến đâu cũng bắt gặp không khí nhộn nhịp gấp rút của mọi người. Bà Nguyễn Thị Mai ở xã Thanh Lương, huyện Văn Chấn cho biết: “Với áp lực thời vụ nên vừa thu hoạch xong đã ngay lập tức phải làm đất và cấy 4 sào lúa, kế hoạch gia đình đặt ra đến ngày 25/6 phải cấy xong toàn bộ diện tích lúa mùa”.

Theo kế hoạch, vụ mùa năm nay, toàn tỉnh đưa vào gieo cấy 21.000 ha lúa. Về cơ cấu giống sẽ giảm các giống lúa lai nhập khẩu từ Trung Quốc, tăng các giống lúa thuần ngắn ngày có năng suất, chất lượng cao chống chịu sâu, bệnh (bạc lá, rầy nâu). Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo các địa phương thực hiện nghiêm túc khung lịch thời vụ.

Cụ thể, đối với các huyện vùng cao: Trạm Tấu, Mù Cang Chải và các xã vùng cao huyện Văn Chấn, Văn Yên bố trí gieo mạ trà 1 từ nửa đầu tháng 5, cấy nửa đầu tháng 6 và trà 2 gieo mạ vào trung tuần tháng 5, cấy kết thúc trước tháng 7; khu vực cánh đồng Mường Lò bố trí gieo mạ trà 1 (80% diện tích) vào trung tuần tháng 5, tập trung cấy vào trung tuần tháng 6; các huyện vùng thấp như: Yên Bình, Trấn Yên, Lục Yên, thành phố Yên Bái, trà chính vụ gieo mạ từ trung tuần tháng 6, cấy kết thúc trước tháng 7/2016. Tính đến ngày 10/6/2016, toàn tỉnh đã gieo mạ 5.855 ha, cấy 2.270 ha lúa mùa sớm.

Ngọc Trúc