Với các tiện ích như: thuận tiện, tiết kiệm thời gian, hình thức thanh toán đa dạng… dịch vụ thanh toán hóa đơn tự động qua ngân hàng đang ngày càng trở nên phổ biến. Hiện nay, Công ty Điện lực Yên Bái và Công ty Cấp nước Yên Bái đang phối hợp với các ngân hàng thương mại để triển khai dịch vụ này.

Làm việc tại một doanh nghiệp tư nhân ở thành phố Yên Bái, chị Nguyễn Thu Hương ở phường Hồng Hà đi từ sáng sớm đến tối mịt mới về; công việc không nặng nhọc, thu nhập khá nhưng chị Hương ít có thời gian giải quyết những công việc gia đình. Đơn giản như việc thanh toán tiền điện, tiền nước hàng tháng cũng đã nhiều lần chị không thực hiện đúng lịch. Đã mấy lần nhà chị bị cúp điện, còn nước thì chưa bị cúp nhưng cũng bị nhân viên thu ngân gọi điện nhắc nhở mấy lần.

Rồi một hôm đến Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển (BIDV) tỉnh Yên Bái để gửi tiền tiết kiệm, chị đã tiếp cận với dịch vụ thanh toán tiền điện, tiền nước qua ngân hàng. “Sẵn có thẻ ATM trong ví, tôi đăng ký luôn và từ đó đến nay hết lo chuyện đi nộp tiền điện, tiền nước, đỡ mất thời gian, an toàn mà tiện lợi” - chị Hương tâm sự.

Thực hiện chỉ thị của Chính phủ về giảm thiểu sử dụng tiền mặt trong thanh toán, đổ lương qua tài khoản đối với các đơn vị thụ hưởng ngân sách và khuyến khích các doanh nghiệp đổ lương vào tài khoản (ở những nơi có điều kiện); đẩy mạnh dịch vụ thẻ ATM và phát huy những tiện ích của dịch vụ tài chính, tiền tệ điện tử mang lại, những năm qua, các ngân hàng thương mại trên địa bàn đã phát hành được khoảng 50.000 thẻ ATM; lắp đặt hàng chục cây ATM và các thiết bị thanh toán qua ATM tại các cửa hàng, siêu thị. Hai ngân hàng thương mại lớn trên địa bàn là Agribank và BIDV cũng nhanh chóng ký hợp đồng với Công ty Điện lực Yên Bái để triển khai dịch vụ thu hộ tiền điện.

Ông Đặng Văn Thanh - Giám đốc Công ty Điện lực Yên Bái cho biết: “Hiện nay, Điện lực Yên Bái đang quản lý hơn 200.000 khách hàng nên việc thu tiền điện hàng tháng là rất vất vả, tốn kém chi phí, nhân lực và không thể nói là an toàn, thuận lợi. Thấy rõ lợi ích từ việc thanh toán điện qua các ngân hàng thương mại nên ngay từ năm 2012, Điện lực Yên Bái đã xây dựng đề án, đưa ra các giải pháp kỹ thuật, phối hợp với các ngân hàng thương mại để triển khai dịch vụ thanh toán tiền điện tự động cho khách hàng.

Đến nay, đã có hơn 4.000 khách hàng cá nhân, tập trung ở thành phố, thị trấn thực hiện thanh toán tiền điện hàng tháng qua hệ thống ATM. Số lượng như vậy là còn ít, tuy nhiên những người đã thực hiện dịch vụ này đều thấy rất thuận tiện và an toàn (hiện nay bộ phận chăm sóc khách hàng chưa nhận được bất cứ một phản hồi thiếu tích cực nào). Đó là cơ sở để dịch vụ tiện ích này sẽ được khách hàng của chúng tôi áp dụng thực hiện”.

Bà Nguyễn Thị Huệ  - Trưởng phòng Dịch vụ Agribank Yên Bái phát biểu: “Khi phát hành một tấm thẻ ATM, chúng tôi đều mong muốn khách hàng sử dụng hết những tính năng, tác dụng, tiện ích từ tấm thẻ đó. Tại khu vực thành phố Yên Bái và một số trung tâm huyện lỵ đã có hơn 2.000 khách hàng sử dụng dịch vụ thanh toán tiền điện hàng tháng của ATM, chính xác và an toàn tuyệt đối mà không mất một đồng tiền phí nào! Lợi ích mà phía ngân hàng thu được chính là dòng tiền khách hàng chuyển qua; tiếp đó là một phần nhỏ khoản phí do Điện lực Yên Bái chi trả và hơn hết chính là quyền lợi của khách hàng. Họ được an toàn, thuận lợi, họ sẽ gắn bó với mình, tiếp tục sử dụng các dịch vụ ngân hàng, tiền tệ của mình, qua đó thương hiệu Agribank ngày càng lớn mạnh”. 

Vậy là cả ba đối tượng (điện lực, ngân hàng và khách hàng) cùng hưởng lợi, chưa kể hàng loạt dịch vụ khác đã và đang triển khai như thanh toán tiền vệ sinh môi trường, tiền điện thoại, phí truyền hình cáp; cha mẹ ở Yên Bái thanh toán các khoản tiền cho con đang đi học ở xa hay con cháu thanh toán các khoản tiền cho cha mẹ, ông bà già yếu ở quê…  Tiện ích của việc thanh toán qua tài khoản ngân hàng đã quá rõ, tuy nhiên số khách hàng sử dụng dịch vụ này lại chưa nhiều hay nói đúng hơn là chiếm tỷ lệ quá thấp so với tổng số khách hàng sử dụng điện, nước và số người có tài khoản tại ngân hàng thương mại.

Bà Trịnh Thu Dung - Trưởng phòng Giao dịch Nam Cường của BIDV Yên Bái cho biết: “Phát triển dịch vụ là một chủ trương lớn của BIDV; dịch vụ thanh toán tiền điện, tiền nước còn ít người sử dụng (khoảng 3.000/21.000 tổng số thẻ ATM - BIDV đã phát hành) lý do là bởi không phải chủ thẻ ATM nào cũng là chủ hộ gia đình, là người thanh toán tiền điện, tiền nước, một số lượng lớn khác là học sinh, sinh viên… ”.

Bà Cao Kiều Oanh công tác tại Agribank Trấn Yên chia sẻ: “Khu vực thị trấn Cổ Phúc có số người sử dụng thẻ ATM khá lớn. Tuy nhiên, họ chỉ là người lao động có thu nhập thấp, khoản lương vài triệu mỗi tháng; khi lương về tài khoản là khách rút ngay để chi tiêu, số dư tài khoản là không đồng thì lấy đâu ra mà trừ tiền điện, nước; ngân hàng cũng chẳng được lợi gì từ số dư tài khoản của khách hàng”.

Ý kiến của các cán bộ ngân hàng là rất đúng, tuy nhiên một tỷ lệ rất lớn người có tài khoản ngân hàng phải chi trả tiền điện, tiền nước là không nhỏ nhưng họ vẫn thanh toán kiểu truyền thống, chưa sử dụng dịch vụ thanh toán tự động. Lý do là bản thân phía Điện lực Yên Bái và các ngân hàng chưa triển khai một cách quyết liệt. Rất nhiều tờ rơi đã được phát ra nhưng chưa đơn vị nào đánh giá xem hiệu quả của nó thế nào?

Ông Nguyễn Văn Tuấn ở phường Nguyễn Thái Học cho biết: “Họ nhét tờ rơi tuyên truyền sử dụng dịch vụ thanh toán vào nhà hoặc kẹp vào hóa đơn nên đại đa số khách hàng không đọc, vì nó sẽ lẫn ngay với vô số tờ rơi khác như: bán gas, thông cống, giảm giá điện thoại, ti vi…”. 

Ý kiến của ông Tuấn rất đáng để các ngân hàng thương mại suy nghĩ và thay đổi phương pháp tuyên truyền, vận động của mình trong khi khách hàng còn thiếu thông tin, nhất là ngại thay đổi phương thức thanh toán truyền thống sang hình thức thanh toán mới… thì ngân hàng, Điện lực Yên Bái phải cử nhân viên tư vấn đến các cơ quan, đơn vị có đổ lương vào tài khoản, đến các tổ dân phố, nhất là đến các quầy thu tiền điện, tiền nước để tuyên truyền, tư vấn trực tiếp, thậm chí là giúp khách hàng đăng ký dịch vụ… Chỉ có vậy, thì số khách hàng sử dụng dịch vụ thanh toán qua ngân hàng mới tăng nhanh.

Lê Phiên