Xây dựng nông thôn mới (XDNTM) đã tạo sức lan tỏa mạnh mẽ, người dân phấn khởi, chủ động tham gia với vai trò là chủ thể. Diện mạo nông thôn đã có nhiều khởi sắc, hạ tầng nông thôn được đầu tư xây dựng, đáp ứng nhu cầu phát triển đời sống kinh tế, tinh thần của người dân, góp phần xoá đói, giảm nghèo bền vững.

Mặc dù là tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn, xuất phát điểm thấp, nhưng dưới sự chỉ đạo điều hành quyết liệt, tập trung, sáng tạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, sự nỗ lực của nhân dân các dân tộc trong tỉnh, đã tạo được không khí XDNTM trên khắp vùng nông thôn Yên Bái. Sau hơn 5 năm triển khai thực hiện chương trình XDNTM, hết năm 2016, toàn tỉnh đã có 18 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 4 xã đạt từ 15 - 18 tiêu chí, 46 xã đạt từ 10 - 14 tiêu chí, 78 xã đạt từ 5 - 9 tiêu chí, còn lại là dưới 5 tiêu chí.

Đây là những con số mà khi bước vào thực hiện không mấy ai dám nghĩ tới, bởi các xã đều có xuất phát điểm thấp, đời sống nhân dân chủ yếu là thuần nông, ruộng đất không phải quá mầu mỡ, nhưng Yên Bái đã có cách làm và hướng đi phù hợp tạo nên những thành công. Chẳng hạn, trong tiêu chí về giao thông nông thôn (GTNT), được xác định là một trong những tiêu chí khó, do đó, để hỗ trợ các xã từng bước hoàn thành tiêu chí này, tỉnh đã chỉ đạo xây dựng Đề án Phát triển GTNT giai đoạn 2011 - 2015, với cơ chế thực hiện là “Nhà nước và nhân dân cùng làm”.

Kết quả thực hiện, đến hết năm 2015 đã hoàn thành việc kiên cố hóa mặt đường bê tông với tổng chiều dài đạt trên 580 km và mở mới nền đường với chiều dài trên 1.180 km, vượt mục tiêu Đề án đề ra. Việc xây dựng đường GTNT trên địa bàn tỉnh đã trở thành phong trào, được người dân nhiệt tình hưởng ứng.

Hết năm 2016, toàn tỉnh có 40 xã (chiếm 25,47% số xã) đạt Tiêu chí số 2 về giao thông. Trong công tác thủy lợi, đã sửa chữa, nâng cấp, làm mới 405 công trình thủy lợi, với tổng mức đầu tư là 835,4 tỷ đồng. Hiện nay, toàn tỉnh có 3.403 công trình thủy lợi vừa và nhỏ đáp ứng nước tưới cho hơn 17.000 ha lúa vụ đông xuân, 19.598 ha lúa vụ mùa.

Trong đó, có 2.626 công trình có diện tích tưới từ 1 ha trở lên được đầu tư cơ bản, đáp ứng nhu cầu điều tiết nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, góp phần cải tạo môi trường, phát triển giao thông, ổn định sản xuất và đời sống cho nông dân. Đã có 111 xã (chiếm 70,7% số xã) đạt Tiêu chí số 3 về thủy lợi. 

Hết năm 2016, đã có 141 xã đạt tiêu chí về điện nông thôn, 86% dân số được cung cấp nước hợp vệ sinh. Công tác văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục từng bước được xây dựng chuẩn hóa, số trường học đạt chuẩn quốc gia khu vực nông thôn ngày một nhiều và hết năm 2016 đã có 83 trường đạt 18,3% và có 39 xã đạt chuẩn về trường học. Toàn tỉnh đã xây dựng được 63 công trình văn hóa (có 57 nhà văn hóa thôn, 6 nhà văn hóa xã); 62 công trình thể thao (6 khu thể thao xã và 56 khu thể thao thôn).

Không chỉ mới về cơ sở vật chất, mà trong phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập người dân cũng đã có những bước phát triển toàn diện. Hàng loạt mô hình sản xuất đạt hiệu quả kinh tế cao như: mô hình sản xuất lúa chất lượng quy mô 50 ha tại huyện Trấn Yên và thị xã Nghĩa Lộ; mô hình dâu tằm tơ tại xã Tân Đồng, huyện Trấn Yên...

Ngoài ra, đã xây dựng được các mô hình phát triển sản xuất có sự liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân, đảm bảo sản xuất hàng hóa ổn định, góp phần tăng thu nhập và nâng cao đời sống của người dân nông thôn như: mô hình trồng tre măng Bát độ tại huyện Trấn Yên; mô hình trồng cây vụ đông, lúa chất lượng cao ở Văn Chấn.

Hiện nay, Yên Bái đã và đang tiến hành xây dựng các đề án sản xuất hàng hóa tập trung với những cây trồng, vật nuôi có lợi thế, có sức cạnh tranh cao, đáp ứng nhu cầu thị trường trên địa bàn tỉnh. Cùng với đó là ban hành các cơ chế, chính sách tạo điều kiện hỗ trợ người dân, tổ chức, doanh nghiệp tham gia vào sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Với mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững trên cơ sở phát huy tối đa lợi thế của vùng, miền; duy trì tăng trưởng, nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh thông qua tăng năng suất, chất lượng, từ những cách làm và hướng đi riêng của mình, đời sống vật chất, tinh thần của người dân từng bước được nâng cao, tỷ lệ hộ nghèo các năm đều giảm. Thu nhập bình quân đạt 29 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ lao động trong lĩnh vực nông nghiệp mỗi năm giảm khoảng 3,5%; tỷ lệ lao động nông nghiệp có việc làm thường xuyên bình quân đạt 85%.

Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, người dân nông thôn đã tích cực hưởng ứng các phong trào vệ sinh môi trường, trồng và bảo vệ cây xanh, cải tạo vườn tạp, cải tạo công trình vệ sinh, sửa sang cổng ngõ, góp phần tạo cảnh quan xanh, sạch, đẹp, xây dựng cuộc sống ấm no hạnh phúc.

Phát huy kết quả đã đạt được trong năm 2016, Yên Bái tiếp tục triển khai một cách hiệu quả chương trình XDNTM gắn với thực hiện Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp; tạo chuyển biến rõ nét trong phát triển sản xuất theo hướng sản xuất hàng hóa, tăng thu nhập cho người dân, thông qua cơ chế chính sách hỗ trợ của tỉnh và các chương trình, dự án, đề án được xây dựng, xác định trong nội dung Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp; tiếp tục phát triển mạng lưới giao thông và xây dựng phát triển các công trình ở thôn, bản trực tiếp gắn với phát triển sản xuất, đời sống hàng ngày của người dân; đẩy mạnh phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao, phát triển các hình thức tổ chức sản xuất tập thể, đẩy mạnh liên kết sản xuất và công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn gắn với nhu cầu, điều kiện cụ thể và lợi thế sản xuất của từng nơi. Theo đó, ưu tiên hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu cho các xã đã đăng ký và có khả năng phấn đấu đạt chuẩn vào năm 2017.

Ngọc Trúc