Để có một vụ lúa xuân bội thu, ngành nông nghiệp, các huyện thị đã xây dựng kế hoạch, cơ cấu giống và các giải pháp thực hiện; đồng thời, chỉ đạo, hướng dẫn bà con gieo cấy trong khung thời vụ tốt nhất.

Nét mới trong chỉ đạo là hạn chế tối đa trà xuân sớm, tập trung gieo cấy trà xuân chính vụ và xuân muộn, trừ những nơi có điều kiện đặc thù mới được làm; mở rộng diện tích gieo trồng bằng giống lúa tiến bộ kỹ thuật năng suất cao, chất lượng tốt; bố trí đúng thời vụ nhằm đảm bảo lúa trỗ vào thời điểm an toàn, tránh rét muộn khi lúa trỗ, tránh lụt tiểu mãn ở vùng đất thấp khi thu hoạch, nhưng phải đảm bảo cho việc triển khai sản xuất vụ hè thu và vụ đông năm 2017.

Tăng cường áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong canh tác lúa như SRI, “ba giảm, ba tăng”; tưới tiết kiệm, điều tiết nước hợp lý ở từng thời kỳ sinh trưởng; áp dụng biện pháp phòng sâu bệnh tổng hợp IPM... tạo quần thể ruộng lúa khỏe, sạch bệnh. Tăng cường công tác tuyên truyền vận động, tập huấn chuyển giao khoa học, kỹ thuật, giúp nông dân nâng cao nhận thức chủ động chuyển đổi cơ cấu cây trồng thích ứng với điều kiện biến đổi của khí hậu; ứng dụng khoa học, kỹ thuật tiên tiến về giống, về biện pháp kỹ thuật vào sản xuất nâng cao năng suất, chất lượng, sản lượng cây trồng.

Đặc biệt, trong vụ xuân này, ngành nông nghiệp đã xây dựng, sản xuất hai mô hình cánh đồng mẫu lớn cùng gieo cấy một giống lúa tại xã Phù Nham, Thanh Lương, huyện Văn Chấn và xã An Thịnh, huyện Văn Yên với diện tích 200 ha. Với cơ chế hỗ trợ 100% giá giống và một phần phân bón, nông dân các xã đã tiến hành sản xuất khá bài bản và đang cho triển vọng tốt và có khả năng nhân ra diện rộng.

Nhờ gieo cấy đảm bảo thời vụ, đến nay toàn bộ diện tích lúa sinh trưởng và phát triển tốt. Tính đến hết tháng 4 đã có 50% diện tích lúa đã trỗ, diện tích còn lại sinh trưởng rất tốt, dự kiến trỗ bông vào đầu tháng 5. Mặc dù được đầu tư chăm sóc tốt nhưng do thời tiết diễn biến bất thường nên đã xuất hiện một số loại bệnh phổ biến như đạo ôn lá, đạo ôn cổ bông, khô vằn, bạc lá (diện tích nhiễm 1.671 ha). Sâu bệnh gây hại gồm rầy nâu, rầy lưng trắng, sâu đục thân, chuột hại lúa (diện tích bị hại 373 ha).

Ngoài ra, còn có bệnh đốm sọc vi khuẩn, bọ xít dài… gây hại rải rác. So với trung bình hàng năm, sâu bệnh hại trên lúa xuân 2017, bệnh đạo ôn (đạo ôn lá và đạo ôn cổ bông) có xu hướng tăng cao tại tất cả các vùng trồng lúa trên địa bàn tỉnh. Nguyên nhân chủ yếu là do điều kiện thời tiết nóng ẩm, thuận lợi cho bệnh đạo ôn phát triển; công tác phun phòng khó thực hiện, hiệu quả phun phòng thấp do thời tiết mưa nhiều trong giai đoạn cần phải xử lý. Một vấn đề nữa là do chúng ta sử dụng khá nhiều loại giống chất lượng cao, đây là giống rất mẫn cảm với bệnh đạo ôn.

Để sản xuất vụ xuân giành thắng lợi, ngành nông nghiệp, các huyện thị và nông dân tích cực chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh cho lúa và các cây trồng hiện có, đặc biệt quan tâm đến việc phòng trừ bệnh đạo ôn trên lúa và sâu ăn lá hại quế.

Theo dự báo của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thì từ nay đến cuối vụ, bệnh đạo ôn lá sẽ tiếp tục gây hại trên các trà lúa, bệnh sẽ gây hại cổ bông vào cuối tháng 4 (những diện tích lúa trỗ sớm) đến đầu, giữa tháng 5 (vùng thấp), cuối tháng 5 (huyện vùng cao và các xã vùng cao).

Bệnh hại trên tất cả các giống nhiễm, đặc biệt là giống BC15, Séng cù, lúa lai Trung Quốc, nếp, HT1... Rầy cám lứa 2 sẽ rộ từ cuối tháng 4 đến giữa tháng 5; sâu đục thân 2 chấm trưởng thành lứa 2 sẽ vũ hóa rải rác vào đầu tháng 5, rộ cuối tháng 5. Sâu non gây bông bạc trên trà lúa trỗ từ đầu tháng 5 (vùng thấp), đầu tháng 6 (vùng cao)... Do đó, bà con cần chủ động thăm đồng, nắm chắc tình hình dịch bệnh phòng trừ hiệu quả.

Ngọc Trúc