Từ UBND xã Minh Tiến đi chừng 3 km, đến khu vực giáp ranh xã Xuân Long, huyện Yên Bình, phóng tầm mắt về phía vùng đất bán ngập, chúng tôi đã bắt gặp những cánh đồng bạt ngàn ngô lúa. Là thôn nằm ở cuối xã, cuối các công trình thủy lợi nên việc canh tác nông nghiệp ở thôn Minh Thành gặp khó khăn hơn, đặc biệt là vụ đông xuân.
Để giải quyết bài toán về lương thực và ổn định đời sống, người dân trong thôn đã tận dụng diện tích đất bán ngập để canh tác. Ban đầu chỉ có vài hộ tiên phong ra trồng, do hàng năm được bồi đắp một lượng phù sa lớn nên đất đai tươi tốt, ngô lúa chỉ cần bám đất là sẽ phát triển rất nhanh, cho năng suất cao mà lại không tốn công cày bừa.
Tuy nhiên, việc canh tác trên đất bán ngập được người dân ví như một "canh bạc” với trời. Năm nào nước hồ Thác Bà rút sớm, đến vụ thu hoạch không có mưa lũ lớn coi như thắng to, thế nhưng có nhiều năm cấy lúa ngô muộn, thời điểm thu hoạch vào đúng mùa mưa lũ rất vất vả thậm chí còn mất trắng.
Cũng như mọi năm, năm nay, ngay sau khi ăn tết Nguyên đán Kỷ Hợi gia đình nhà bà Lộc Thị Cân lại tập trung ra đồng trồng 5 sào ngô. Bà Cân cho biết, trồng ngô ở vùng đất hồ rất thuận lợi, không mất công làm đất mà chỉ cần lấy cuốc hoặc dùng cây gỗ vót nhọn một đầu cắm xuống đất thành hố nhỏ đủ tra hạt ngô là được. Đất tốt nên cũng không cần mất tiền đầu tư bón phân mà cây ngô vẫn lớn nhanh như thổi.
Hàng năm, nhờ trồng ngô trên đất bán ngập nhà bà nuôi hàng chục con lợn và đàn gà nên thu nhập khá hơn. Song, năm nay thời tiết nóng ẩm thất thường diện tích ngô của gia đình bà bị nhiễm sâu ăn lá và lan rất nhanh. Mặc dù bà Cân đã phun thuốc trừ sâu ba lần nhưng do sâu nằm trong ngọn ngô non nên phun thuốc gần như không có tác dụng, hàng ngày bà phải trực tiếp dò từng cây ngô để tìm bắt sâu.
Bà Lộc Thị Cân chia sẻ: "Vụ này dân chúng tôi chủ yếu trông vào diện tích ngô trên đất bán ngập, mọi năm rất ít sâu thế nhưng năm nay xuất hiện rất nhiều nên tôi và mọi người rất lo lắng, nếu cứ đà này vụ ngô năm nay chắc chắn sẽ thất thu”.
Cũng như gia đình bà Cân, gia đình anh Hoàng Văn Nghị trồng 5 sào ngô trên đất bán ngập. Những năm gần đây, gia đình anh đã cùng bà con trong thôn tích cực trồng ngô, lúa lấn hồ, có nhiều ngô gia đình đem bán lấy tiền trang trải cuộc sống, một phần để lại làm thức ăn chăn nuôi, lợn gà nên cuộc sống ngày càng khấm khá hơn và đã thoát nghèo.
Anh Nghị cho biết thêm: "Năm nay ngô rất tốt, tuy nhiên qua kiểm tra xuất hiện rất nhiều sâu ăn lá, gia đình cũng đã phun thuốc nhưng rất khó để diệt sâu vì chúng nằm sâu bên trong ngọn ngô non. Bà con chúng tôi rất lo lắng”.
Thôn Minh Thành hiện có 142 hộ dân, với trên 20 ha đất trồng lúa, tuy nhiên do khan hiếm nguồn nước nên sau tết Nguyên đán hàng năm tranh thủ nước hồ Thác Bà rút bà con trong thôn lại cùng nhau ra hồ để trồng ngô lúa.
Theo Trưởng thôn Hoàng Văn Nghị, hầu như gia đình nào trong thôn cũng trồng ngô, lúa trên đất bán ngập, chủ yếu là cây ngô với diện tích hàng trăm ha, ngô được trồng ra sát bờ sông giữa cánh đồng. Nhờ trồng ngô trên đất bán ngập đã giúp cho bà con nông dân có thêm điều kiện phát triển chăn nuôi, nâng cao thu nhập. Năm nay, bà con vẫn tiếp tục ra hồ trồng ngô, thời điểm này ngô đang phát triển rất tốt, sâu bệnh hại nhiều, thôn Minh Thành mong được sự giúp đỡ của các ngành chức năng về kỹ thuật và cách xử lý sâu hại ngô để ổn định cuộc sống.
Anh Dũng
