Nhằm tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước về đo lường, chất lượng hàng hóa và đảm bảo công bằng xã hội, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng, ngăn ngừa và hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về các vụ cháy, nổ do việc kinh doanh và sử dụng khí đốt gas hóa lỏng gây ra, ngày 14 tháng 6 năm 2007, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ đã ra Quyết định số 40/QĐ-SKHCN về việc thành lập đoàn thanh tra liên ngành tiến hành thanh tra về đo lường, chất lượng và điều kiện kinh doanh đối với sản phẩm khí đốt gas hóa lỏng trên địa bàn tỉnh Yên Bái. Từ ngày 28 tháng 6 đến 19 tháng 7 năm 2007, đoàn thanh tra liên ngành đã tiến hành thanh tra tại 25/36 cơ sở kinh doanh và chiết nạp khí đốt gas hóa lỏng trên toàn tỉnh, tại thành phố Yên Bái, thị xã Nghĩa Lộ và các huyện Trấn Yên, Văn Yên, Yên Bình, Văn Chấn.

Kết quả cuộc thanh tra cho thấy, hiện tại trên địa bàn tỉnh Yên Bái tổng số có 36 cơ sở kinh doanh khí đốt gas hóa lỏng, trong đó duy nhất 1 cơ sở là Công ty TNHH Tân An Bình được phép chiết nạp gas hóa lỏng. Sản phẩm khí đốt gas hóa lỏng được kinh doanh trên địa bàn tỉnh Yên Bái là rất đa dạng gồm 13 chủng loại như Thăng Long gas, Đài Hải gas, Shes gas, Petrol Việt Nam gas, Vạn Lộc gas, Vina gas, Hồng Hà gas... Khí đốt gas hóa lỏng thuộc danh mục hàng hóa đóng gói sẵn sàng và được chiết nạp định lượng trên các loại bình 12kg/bình, 45kg/bình, 12,5kg và 6kg/bình. Kết quả thanh tra cho thấy, tất cả 13 chủng loại gas hiện đang có mặt kinh doanh trên địa bàn tỉnh Yên Bái đạt yêu cầu về đo lường.

 Công nghệ khí sinh học bioga đang được Yên Bái triển khai có hiệu quả.

Việc thực hiện các quy định về kinh doanh có điều kiện theo nội dung Thông tư hướng dẫn số 15/1999/TT/BTM ngày 19/5/1999 của Bộ Thương Mại trước đây cho thấy, 6/25 cơ sở không có giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh khí đốt hóa lỏng do Sở Thương mại và Du lịch tỉnh Yên Bái cấp. Đoàn thanh tra đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 3 cơ sở đã đi vào kinh doanh gas hóa lỏng từ năm 2004 mà không có giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh, còn 3 cơ sở mới đi vào hoạt động từ tháng 4 năm 2007.

Đoàn thanh tra tiến hành yêu cầu cơ sở hoàn tất các thủ tục pháp lý theo quy định của Thông tư 15/1999/TT/BTM, 19/25 cơ sở còn lại tuy đã có giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh do Sở Thương mại và Du lịch cấp theo quy định và còn hạn sử dụng, song chứng chỉ về phòng cháy, chữa cháy của nhân viên bán hàng đã hết hạn sử dụng hoặc chưa qua đào tạo về phòng cháy, chữa cháy theo quy định.

Việc thực hiện các quy định trong lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy tại các cơ sở kinh doanh khí đốt gas hóa lỏng cho thấy: Từ thực tế việc sử dụng nhân viên tại các cơ sở kinh doanh gas hóa lỏng thường không ổn định dẫn đến những nhân viên này thường không có chứng chỉ nghiệp vụ về phòng cháy, chữa cháy do Công an tỉnh cấp theo quy định hoặc chứng chỉ đã hết hạn sử dụng (Toàn bộ các giấy chứng nhận học kiến thức cơ bản về phòng cháy, chữa cháy của các nhân viên kinh doanh gas hóa lỏng đều hết hạn từ tháng 1 năm 2007). Từ đó dẫn đến việc nhận thức chưa đủ về công tác phòng cháy, chữa cháy đối với các cơ sở kinh doanh khí đốt gas hóa lỏng còn hạn chế.

Trong các cơ sở tiến hành thanh tra, 2/25 cơ sở vi phạm các quy định về phòng cháy, chữa cháy trong việc quản lý và sắp xếp kho hàng theo quy định và đoàn thanh tra đã tiến hành lập biên bản và xử phạt vi phạm hành chính theo quy định. Các cơ sở chưa nhận rõ nguy cơ về cháy, nổ do việc chiết nạp trái phép và kinh doanh các sản phẩm gas không đảm bảo an toàn về cháy nổ theo quy định của pháp luật. Do vậy, các cơ sở vẫn vì lợi nhuận của mình mà kinh doanh các bình gas du lịch tái chiết nạp, tiếp tay cho các cơ sở chiết nạp gas trái phép hoạt động và nguy cơ về cháy, nổ luôn tiềm ẩn.

Đoàn thanh tra đã tiến hành thu giữ và buộc tiêu hủy tổng số 122 bình gas du lịch tái chiết nạp không đảm bảo về an toàn phòng chống cháy, nổ theo quy định.

Từ kết quả cuộc thanh tra tại 25 cơ sở kinh doanh khí đốt gas hóa lỏng trên, Chánh thanh tra Sở Khoa học và Công nghệ đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính và chuyển hồ sơ vụ việc các đội quản lý thị trường huyện Văn Yên, Trấn Yên xử phạt đối với 5 cơ sở vi phạm với số tiền là 9.750.000 đồng (chín triệu bảy trăm năm mươi ngàn đồng chẵn).

Qua thực tế trên cho thấy, trong những năm qua, số cơ sở kinh doanh gas hóa lỏng tăng nhanh do yêu cầu của thị trường. Do vậy, nhu cầu đào tạo về phòng cháy, chữa cháy cho nhân viên kinh doanh gas hóa lỏng tăng đòi hỏi các ngành chức năng thường xuyên mở các lớp đào tạo nghiệp vụ cho cơ sở kinh doanh.

Việc sử dụng nhân viên kinh doanh gas hóa lỏng của các cơ sở thường không ổn định, không có tính chuyên nghiệp. Đây là nguyên nhân cơ bản gây ra sự cố cháy, nổ trong quá trình kinh doanh gas hóa lỏng.

Việc tiến hành thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm của các chức năng chưa được tiến hành thường xuyên nên các vi phạm và nguy cơ về cháy, nổ luôn tồn tại cùng quá trình kinh doanh của các cơ sở. Một số cơ sở chưa thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về kinh doanh có điều kiện tại Thông tư số 15/1999/TT/BTM ngày 19 tháng 5 năm 1999 đối với kinh doanh khí đốt gas hóa lỏng.

 Đào Minh Hoa - Sở Khoa học công nghệ