Những ngôi làng người Kinh, người Tày vắng lặng, người lớn còn mải mê đi lấy củi, bẻ măng bán kiếm sống qua ngày ở một ngọn núi cao nào đó. Cánh đồng rộng gần 300 ha phì nhiêu, mầu mỡ cứ vắng lặng không một bóng người. Lúa cấy xuống ruộng coi đã song, phó mặc tất cả cho ông trời, nó cứ còi cọc, héo hon, năng suất thấp.

Đó là thực trạng mà lãnh đạo xã luôn trăn trở nghĩ suy làm gì để cuộc sống người dân được nâng lên, xoá đói giảm nghèo bền vững và đi lên sản xuất lớn? Không còn con đường nào khác, xã cử cán bộ, đảng viên xuống từng thôn, từng hộ dân vận động nhân dân, áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào đồng ruộng, tận dụng đất đai trồng cây màu có giá trị kinh tế cao.

Phó chủ tịch UBND xã Nguyễn Văn Hưởng nói: “ Để có cuộc sống như hôm nay, Minh Xuân lấy đầu tư thâm canh ruộng nước để tăng năng suất, sản lượng đảm bảo an ninh lương thực. Chúng tôi luôn tâm niệm rằng, muốn làm gì, phát triển gì thì cũng phải đủ ăn trước. Vừa đầu tư thâm canh ruộng nước, nhân dân trong xã tận dụng đất đai trồng đậu tương, lạc, làm cây vụ đông rồi đến phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm. Bằng cách làm ấy, đã phát huy được hiệu quả rõ nét, tuy chưa phải xã giầu nhưng Minh Xuân đang trên đường xây dựng nông thôn mới”.

Không vận động chung chung, mà bằng những việc làm cụ thể, đối với 282 ha lúa ruộng, bà con đưa 65 % diện tích lúa lai vào gieo cấy, diện tích còn lại được gieo cấy bằng giống lúa thuần năng suất cao, chất lượng gạo ngon thay thế hoàn toàn các giống địa phương. Bên cạnh việc thay đổi cơ cấu giống, tăng cường đầu tư thâm canh, xử dụng phân bón hợp lý, phòng trừ sâu bệnh. Nhờ vậy năng suất lúa ngày một nâng lên, nếu như năm 2000, năng suất chỉ đạt 80 tạ/ha thì nay đã đạt 116 tạ/ha, bình quân lương thực đầu người đạt 420 kg.

Để người dân có thể đầu tư thâm canh, phát triển ngành nghề xã thành lập 24 tổ tín dụng ở các thôn giúp người dân tiếp cận các nguồn vốn nhất là vốn vay ngân hàng. Gần như 100% số hộ dân được tiếp cận vốn vay từ các dự án và vay ngân hàng Chính sách, ngân hàng thương mại. Tính đến hết tháng 6-2008, tổng dư nợ các nguồn vốn đạt gần 13 tỷ đồng với 1.347 hộ vay. Khi các hộ dân vay được tiền rồi thì các tổ tín chấp thường xuyên kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay cho đúng mục đích.

Khi lương thực không còn phải lo, vốn đầu tư đã có người dân Minh Xuân mua giống làm cây vụ đông, (Minh Xuân là xã đầu tiên của huyện Lục Yên làm cây vụ đông trên đất hai vụ lúa), phát triển cây lạc, đậu tương theo hướng hàng hoá. Diện tích lạc luôn ổn định 155 ha, 55 ha ngô đông, gần 100 ha rau màu các loại, trên 1430 con trâu, 230 con bò, lợn bình quân mỗi hộ nuôi 4 con.

Chủ tịch UBND xã Phạm Ngọc Quảng cho biết: “ Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2008, Minh Xuân thu từ lúa đạt 5. 118 triệu đồng, thu từ lạc 2.263 triệu đồng, chăn nuôi trên 7 tỷ đồng, rồi còn khoai lang, đỗ tương… tổng thu từ sản xuất, ngành nghề toàn xã đạt trên 23 tỷ đồng tăng 2,5% so cùng kỳ. Với mức phát triển như hiện nay hết năm 2008, thu nhập bình quân mỗi nhân khẩu đạt không dưới 6,4 triệu đồng/người/năm”.

Dẫu chưa phải xã giầu, nhưng với những con số thật ấn tượng đó không phải địa phương nào, xã nào trong tỉnh cũng làm được! Một cái được lớn hơn nữa là cách nghĩ, cách làm của người dân đã được thay đổi, từ sản xuất dựa vào kinh nghiệm, tự cung, tự cấp sang áp dụng tiến bộ khoa học, sản xuất theo hướng hàng hoá, thị trường.        

Rời Minh Xuân trong một ngày đầu thu tháng tám, trên khắp các con đường làng những băng rôn, khẩu hiệu hướng về mùa thu cách mạng đã được treo. Dưới cánh đồng bà con nông dân đang mải mê chăm bón lúa mùa, những dòng kênh mương đã được bê tông hoá dẫn dòng nước mát về tưới cho đồng ruộng. Các bà mẹ dẫn các em nhỏ ra chợ huyện mua quần áo, sách vở cho con chuẩn bị năm học mới nhộn nhịp đường làng. Từng khuôn mặt tươi vui, rạng ngời niềm tin vào một Minh Xuân giầu có, phát triển trong một ngày không xa.

Thanh Phúc