Vận tải hành khách trong thời gian qua đã đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân, giải quyết công ăn việc làm, góp phần vào sự phát triển xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, vận tải hành khách chất lượng vận tải vẫn còn thấp, chất lượng phương tiện, đối với 7 đơn vị kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định, mới ở mức trung bình. Cụ thể, loại xe sản xuất dưới 5 năm chiếm 36,2%; xe sản xuất từ 5 đến 10 năm chiếm 19,2%; xe sản xuất từ 10 đến 15 năm chiếm 35,2% và xe trên 15 năm chiếm 9,4%. Chất lượng phục vụ trên các tuyến chưa cao. Đội ngũ lái xe, phục vụ trên xe còn thiếu văn minh lịch sự, chăm sóc khách hàng kém.

Do cạnh tranh, nhiều phương tiện đã bất chấp quy định của pháp luật, chở không đúng quy định, chạy xe mất an toàn, gây mất trật tự an toàn xã hội. Dù hoạt động nhiều năm, nhưng đến nay lĩnh vực vận tải hành khách ở Yên Bái vẫn chưa xây dựng được các thương hiệu vận tải có uy tín. Đối với các bến xe khách, trừ bến Nghĩa Lộ, bến Âu Lâu mới được đầu tư, bến Lục Yên đang được đầu tư, còn hầu hết các bến xe còn lại được đầu tư xây dựng từ nhiều năm trước nên cơ sở vật chất đã xuống cấp, lạc hậu không đáp ứng được nhu cầu thực tế...

Nguyên nhân của tình trạng trên, do chất lượng cơ sở hạ tầng giao thông của Yên Bái còn thấp kém. Chất lượng nhiều tuyến đường một số tuyến vận tải đang sửa chữa, hoặc đầu tư nâng cấp dẫn đến vận tải hết sức khó khăn, trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng vận tải và chi phí giá thành do Yên Bái có xuất phát điểm thấp, nhu cầu vận tải chưa cao, dẫn đến việc đầu tư vào lĩnh vực này chưa nhiều. Giá nguyên liệu tiếp tục biến động tăng, trong khi thu nhập bình quân của người lao động không tăng, trực tiếp ảnh hưởng đến giá thành, giá cước vận tải và hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp. Bộ GTVT chưa có chính sách quản lý vận tải hàng hoá, ngành GTVT chỉ quản lý được chất lượng phương tiện xe vận tải thông qua công tác đăng kiểm xe cơ giới, trong khi đó tổ chức hoạt động vận tải hàng hoá đều do thị trường điều tiết, chủ phương tiện lại chủ yếu là thành phần kinh tế cá thể, hộ gia đình, từ đó gây khó khăn cho công tác quản lý.

Một nguyên nhân rất quan trọng là do doanh nghiệp vận tải  tại Yên Bái chủ yếu có quy mô đầu tư nhỏ, khả năng cạnh tranh thấp. Trong khi đó, doanh nghiệp chưa có định hướng phát triển bền vững, việc huy động vốn cho sản xuất kinh doanh còn yếu, chưa mạnh dạn phát triển kinh doanh, cụ thể như mở các tuyến mới. Sau nhiều năm phát triển, đến nay các mô hình hoạt động, đặc biệt là mô hình HTX vận tải gặp nhiều khó khăn. Đối với đơn vị cổ phần hoá mới chỉ ở mức độ sơ khai, chưa đủ mạnh để đủ điều kiện để phát hành cổ phiếu rộng rãi để thu hút vốn.

Để nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải, trong thời gian tới tập trung thực hiện tốt các văn bản pháp quy, chế độ chính sách liên quan đến công tác quản lý vận tải của Chính phủ, Bộ GTVT, UBND tỉnh. Vì vận tải hành khách là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, nên tỉnh cần tiếp tục có cơ chế chính sách, ưu tiên phát triển lĩnh vực này. Cụ thể là việc dành quỹ đất nhất định cho việc quy hoạch xây dựng các bến xe cho phù hợp với xu thế phát triển chung của xã hội, phù hợp với quy hoạch phát triển đô thị, đặc biệt là quỹ đất dành cho các bến xe, bãi đỗ xe tĩnh.

Đối với các bến xe có tính chất chủ đạo và vị trí chiến lược, nên dùng nguồn ngân sách đầu tư 100% (hoặc nhà nước giữ cổ phần chi phối) để xây dựng bến xe, đảm bảo tiêu chuẩn. Đẩy mạnh xã hội hoá, kêu gọi đầu tư, có cơ chế khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư xây dựng bến xe khách đảm bảo tiêu chuẩn, doanh nghiệp được quyền tự chủ trong quản lý kinh doanh khai thác bến xe. Nhà nước chỉ quản lý tốt, các tuyến xe, quản lý phương tiện vận tải thông qua công tác kiểm định. Có chính sách khuyến khích  các doanh nghiệp đầu tư mua sắm phương tiện thông qua chính sách thuế nhập khẩu, chính sách hỗ trợ đóng mới xe mới... để doanh nghiệp có điều kiện nâng cao chất lượng phương tiện.

Ngành GTVT cần tiếp tục làm tốt công tác quản lý, cần thực hiện tốt việc phê duỵêt biểu đồ chạy xe trong năm, đảm bảo sự đổi mới trong quản lý theo hướng tác động tích cực đến trật tự vận tải, chất lượng vận tải; tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, đảm bảo tính công khai, bình đẳng giữa các doanh nghiệp tham gia kinh doanh vận tải trên tuyến.

Tăng cường công tác quản lý, tập trung quản lý tại các bến xe khách, thường xuyên kiểm tra việc thực hiện biểu đồ chạy xe, tiếp nhận thông tin liên quan đến xe khách vi phạm, kịp thời đề xuất biện pháp xử lý. Đưa ra biện pháp quản lý đối với lái xe khách kinh doanh vận tải gắn với việc quản lý, cấp giấy phép lái xe.

Thường xuyên kiểm tra tại các bến xe, xử lý nghiêm các vi phạm của các lái xe, các chủ doanh nghiệp. Đối với các doanh nghiệp kinh doanh vận tải, cần tăng cường công tác quản lý đội ngũ lái xe, nhân viên phục vụ trên xe; rà soát bổ sung các quy chế, quy định quản lý nội bộ để tăng cường quản lý đối với lái, nhân viên phục vụ. Xây dựng các dự án nâng cấp phương tiện xe khách kinh doanh vận tải để có kế hoạch đầu tư.

Xây dựng điểm các chuyến xe, tuyến xe chất lượng cao. Xây dựng quy định doanh nghiệp đăng ký tên lái xe, nhân viên phục vụ trên từng xe, có biện pháp khắc phục các trường hợp không có hợp đồng lao động ràng buộc trách nhiệm với lái xe và nhân viên phục vụ trên tuyến...

P.V