Đã vào chính vụ thu hoạch mà 1,5 ha sắn của gia đình chị Nguyễn Thị Tươi (thôn 7) chưa được thu hoạch là bao. Chị Tươi cho biết: “Thời điểm này năm trước, sắn chỉ cần kéo xuống đến chân đồi đã có người đến hỏi mua, nhưng năm nay  chưa một ai hỏi đến. Vì vậy, gia đình cũng chỉ túc tắc thu về phơi sấy rồi để đấy. Hơn nữa giá đang thấp như vậy có bán được thì cũng tiếc công tiếc của quá”. Thời điểm đầu vụ thu hoạch giá sắn tươi là 680đ/kg xong chỉ giữ giá đó trong khoảng một tuần, sau đó sắn rớt giá liên tục. Hiện tại giá sắn củ thu mua tại nhà máy chỉ có 500đ/kg, còn mua tại nhà dân chỉ ở mức 420đ/kg. Giá sắn khô chỉ ở mức 1.200-1.300đ/kg, trong khi năm ngoái giá sắn củ lúc cao nhất là 1.200đ/kg, thấp nhất cũng chỉ xuống 800đ/kg còn duy trì ở mức trung bình là 1000đ/kg.

Theo người dân ở đây thì hàng năm, các thương lái mua sắn từ trong dân rất nhiều, nhưng năm nay họ mua rất ít, có lúc không mua chút nào với lý do hàng tồn từ năm trước nhiều và cũng không tiêu thụ được như mọi năm. Vì vậy, nguồn tiêu thụ còn lại chỉ trông chờ vào Nhà máy Sắn Văn Yên. Giá thấp như vậy, trong khi đó giá phân năm nay lại cao, trung bình là 3.200đ/kg. Không những thế, nhiều nhà ban đầu ứng trước phân bón nay chưa trả được còn phải chịu với giá đến 4000đ/kg. Vì vậy, nhiều người cũng lúc này cũng chẳng buồn tính chuyện bán sắn vì sẽ thiệt thòi nhiều.

Nông dân xã Mậu Đông thu hoạch sắn

Bí thư Đảng uỷ xã Mậu Đông - Vũ Văn Tuệ cho biết: “Thời điểm này năm trước cả xã đã tiêu thụ được đến 80% sản lượng nhưng năm nay thì ước mới chỉ đạt được khoảng 20% thôi. Nhiều hộ sắn vẫn còn nguyên trên đồi, gia đình không buồn thu hoạch”. Toàn xã vụ sắn này có 50,5 ha sắn cao sản, chiếm tới 26,3% diện tích đất nông nghiệp của xã. Những năm gần đây, cây sắn giữ vị trị không nhỏ vào sự phát triển kinh tế của nhiều gia đình và của cả địa phương, kinh tế của nhiều gia đình còn phần lớn trông chờ vào cây sắn, nay sắn rớt giá, chưa tiêu thụ được, người nông dân như ngồi trên đống lửa.

Không những người trồng sắn lo lắng mà nhiều chủ lò sấy sắn trong xã cũng chịu ảnh hưởng xấu khi giá sắn giảm mạnh. Chị Phạm Thị Hải ở thôn 7 cho biết, cũng như mọi năm chị đã ứng trước cho người dân cả trăm triệu đồng để đến mùa thu lại sắn tươi đúng theo giá thị trường về sấy khô rồi bán lại cho các chủ hàng lớn.  Nay giá sắn tụt giá, dân không chịu bán nên chị thu về chẳng được bao nhiêu. Mặt khác, chị cũng cho biết, có lấy sắn về thời điểm này thì cũng khó tiêu thụ được sắn khô khi các chủ hàng không nhận mua nữa, hoặc có mua thì cũng mua rất  ít với giá rẻ. Từ đầu vụ đến giờ chị chưa bán được cân sắn khô nào. Đồng vốn bỏ ra chưa biết sẽ phải thu lại như thế nào trong khi chị hàng ngày vẫn phải trả lãi ngân hàng.

Lúc này, người nông dân vẫn đang thấp thỏm chờ đợi giá sắn nhích lên. Xong, thời điểm cuối vụ cũng không còn bao xa, người trồng sắn cần phải tính chuyện tiêu thụ sản phẩm dù có phải chịu nhiều thiệt thòi. Nỗi lo sắn rớt giá này không phải chỉ của riêng người nông dân Mậu Đông mà là của người trồng sắn Văn Yên nói chung. Chuyện sắn rớt giá năm nay lại thêm một dịp suy ngẫm về vấn đề phát triển vùng nguyên liệu và bao tiêu sản phẩm làm sao để phát triển bền vững.

P.V