ASEAN là thị trường với 600 triệu người tiêu dùng, tổng GDP trên 1.300 tỷ USD và là khu vực phát triển năng động nhất thế giới. ASEAN là một trong 4 đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam . Năm 2009, xuất khẩu của Việt Nam sang ASEAN đạt 8,9 tỷ USD, tương đương 15% tổng kim ngạch xuất khẩu. Giá trị nhập khẩu từ ASEAN đạt 14 tỷ USD, chiếm 20% tổng kim ngạch nhập khẩu cả nước. Tổng vốn đầu tư trực tiếp đăng ký của ASEAN tại nước ta khoảng trên 60 tỷ USD.

ATIGA là hiệp định toàn diện đầu tiên của Asean điều chỉnh toàn bộ thương mại hàng hoá trong nội khối và được xây dựng trên cơ sở tổng hợp các cam kết đã được thống nhất trong CEPT/AFTA cùng các hiệp định, nghị định thư có liên quan.  

Linh hoạt hơn CEPT (Hiệp định thương mại hàng hoá được ban hành từ 1992), ATIGA quy định rõ số dòng thuế được lùi thời hạn xoá bỏ thuế quan đến năm 2018 với nhóm 4 nước Campuchia, Lào, Mianma, Việt Nam (CLMV), đồng thời, cho phép tạm ngừng hoặc điều chỉnh cam kết thực hiện nghĩa vụ cắt giảm, xoá bỏ thuế quan giữa các nước trong khối Asean.

Ngoài mục tiêu xóa bỏ hàng rào thuế quan, ATIGA hướng nỗ lực chung của ASEAN để xử lý tối đa các hàng rào phi thuế quan, hợp tác hải quan và vệ sinh, kiểm dịch... đồng thời xác lập mục tiêu hài hòa chính sách giữa các thành viên ASEAN trong bối cảnh xây dựng AEC.

Theo Tổng Thư ký ASEAN, ông Surin Pitsuwan, ATIGA là một bước tiến quan trọng nhằm thiết lập một thị trường đơn nhất và cơ sở sản xuất chung hướng tới hội nhập kinh tế sâu sắc hơn trong khu vực và hướng tới thực hiện Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) vào năm 2015.

iệc ATIGA có hiệu lực sẽ giúp thương mại nội trong khối ASEAN được thuận lợi hơn nhờ việc đơn giản hóa các thủ tục, quá trình. Cũng nhờ vậy, Hiệp định giúp tiết kiệm thời gian, giảm các chi phí kinh doanh, đơn giản hóa các giao dịch thương mại; mang lại lợi ích trực tiếp cho cộng đồng doanh nghiệp và người dân ASEAN.

Ông Surin cũng thúc giục các nước ASEAN thực hiện Hiệp định đúng thời gian đã cam kết về việc cắt giảm các dòng thuế theo thỏa thuận. Với việc ATIGA bắt đầu có hiệu lực, 6 nước ASEAN gồm: Bru-nây, In-đô-nê-xia, Ma-lai-xia, Phi-líp-pin, Xingapo và Thái Lan sẽ có 90 ngày để ban hành văn bản luật thực thi Hiệp định và 4 nước còn lại là: Việt Nam, Campuchia, Lào, Mianma sẽ có 180 ngày.

Sau khi các nước hoàn tất việc thay đổi cơ sở pháp lý cho việc thực hiện, các cam kết tự do hóa thuế quan trong khuôn khổ Hiệp định GATIGA sẽ được thực thi tính ngược lại (hồi tố) kể từ ngày 1/1/2010.

(Theo TPO)