Nổi bật là sự chuyển dịch về cơ cấu: kinh tế nông lâm nghiệp Yên Bái những năm sau đổi mới - nhất là 5 năm gần đây đã chuyển mạnh theo hướng tăng tỷ trọng chăn nuôi thuỷ sản, giảm tỷ trọng sản xuất trồng trọt. Tỷ trọng nông nghiệp đã giảm 1,15%, thuỷ sản tăng 1,45%, lâm nghiệp giảm 0,3%. Chuyển dịch như vậy nên giá trị sản xuất bình quân tăng 4,83%/năm. Đáng chú ý là những tiến bộ về giống, kỹ thuật canh tác và công nghệ chế biến tiên tiến được áp dụng đã tạo nên một số sản phẩm hàng hóa có chất lượng cao và khối lượng lớn. Yên Bái đã ổn định diện tích lúa và mở rộng thêm 5.000 ha cây ngô hàng hoá. Tỷ lệ gieo trồng các giống lúa tiến bộ năng suất, chất lượng cao ở vùng thấp đạt 95%, vùng cao đạt 85% diện tích gieo cấy. Năm 2010, tổng sản lượng lương thực của tỉnh ước đạt 238.000 tấn, bình quân lương thực đầu người đã đạt 318 kg.

Cây chè là thế mạnh của Yên Bái, tỉnh đã quy hoạch vùng chè nguyên liệu phục vụ công nghiệp chế biến chè đen, chè xanh; đầu tư thông qua các chương trình, dự án hỗ trợ cải tạo nâng cao năng suất, chất lương chè nguyên liệu. Tạm tính từ năm 2006 - 2010, đã trồng mới, cải tạo diện tích chè già cỗi bằng các giống tiến bộ kỹ thuật trên 2.328 ha. Diện tích chè của Yên Bái hiện trên 12.670 ha, sản lượng chè búp tươi năm nay ước đạt 85.000 tấn. Sản xuất lâm nghiệp là thế mạnh nữa của địa phương, tỉnh đã tập trung nhiều nguồn lực đầu tư phát triển khoanh nuôi tái sinh, bảo vệ rừng phòng hộ, rừng sản xuất và trồng rừng mới.

Từ năm 2006 tới nay, Yên Bái đã trồng mới gần 71.250 ha rừng, chủ yếu là rừng sản xuất, tổng diện tích rừng của tỉnh là 408.000 ha, tỷ lệ che phủ đã tăng lên 59,2%. Giá trị sản xuất lâm nghiệp 5 năm qua tăng bình quân 6,42%. Kinh tế trang trại được chú trọng và phát triển theo hướng nâng cao chất lượng và hiệu quả. Tỉnh hiện có trên 1.000 trang trại, trong đó 409 trang trại đạt tiêu chí theo quy định, các trang trại thu hút trên 3.000 lao động, tổng số vốn sản xuất đạt trên 73 tỷ đồng, tổng thu nhập các trang trại đạt 53 tỷ đồng.

Chăn nuôi ở Yên Bái đang có sự chuyển dịch, phát triển theo hướng công nghiệp và trang trại, quy mô và số lượng, chất lượng có sự tiến bộ rõ rệt. Tỉnh đã bổ sung, hoàn thiện nhiều mô hình chăn nuôi gia súc, gia cầm hiệu quả. Tổng đàn gia súc bình quân tăng 4,33%, trong đó đàn trâu tăng 2,66%, đàn bò tăng 6,64%, đàn lợn tăng 4%, gia cầm tăng 5,34%. Giá trị bình quân thủy sản tăng 17,62%, sản lượng thuỷ sản năm 2010 ước 5.550 tấn, tăng gần gấp hai lần 5 năm trước. Yên Bái đã thử nghiệm, nuôi thành công nhiều loài thuỷ sản có giá trị kinh tế cao như cá chiên, cá hồi, cá tầm, tỉnh hiện có nhiều mô hình thâm canh thuỷ sản có giá trị kinh tế cao phát triển tốt như Doanh nghiệp Cá tầm Phương Bắc, Trại Cá hồi Khau Phạ của Công ty TNHH Huy Thanh, mô hình nuôi cá tầm, cá hồi ở Thượng Bằng La...

Kinh tế nông lâm nghiệp của Yên Bái phát triển trong thời gian qua còn nhờ tỉnh đã quan tâm thực hiện hỗ trợ đầu tư thông qua các chính sách, cơ chế cho các ngành sản xuất, như: hỗ trợ nông dân mua trâu, bò, phát triển trang trại chăn nuôi lợn thịt, lợn nái, gia cầm; hỗ trợ nuôi cá lồng, trồng, cải tạo chè, tiêm phòng gia súc...

Trong điều kiện đại đa số người dân sinh sống ở nông thôn, kinh tế vốn thuần nông, việc thực hiện các chính sách hỗ trợ đã tạo điều kiện nhất định để nông dân phát triển sản xuất theo hướng hàng hoá, tăng thu nhập, cải thiện cuộc sống. Bên cạnh đó, tỉnh thực hiện lồng ghép các dự án của địa phương với trung ương. 5 năm qua, Yên Bái đã đầu tư khoảng 1.500 tỷ đồng cho các địa phương vùng cao, sản lượng lương thực của huyện Mù Cang Chải và Trạm Tấu tăng 8.000 tấn, hai huyện đặc biệt khó khăn này đã trồng thêm 9.680 ha rừng, khoanh nuôi tái sinh 5.000 ha rừng phòng hộ, thực hiện có hiệu quả công tác định canh định cư, chống tái trồng cây thuốc phiện, nâng cao một bước đời sống người dân.

Chuyển mạnh sang sản xuất theo hướng hàng hóa và bền vững, Yên Bái tiếp tục tập trung đầu tư mạnh kinh tế nông, lâm nghiệp, hướng đi là giảm tỷ trọng trồng trọt, tăng tỷ trọng chăn nuôi thủy sản. Mục tiêu đề ra trong 5 năm tới là tăng trưởng kinh tế nông, lâm nghiệp đạt 5%: tổng sản lượng lương thực có hạt 273.000 tấn; diện tích chè 12.700 ha, sản lượng búp tươi 110.000 tấn/năm trở lên, rừng trồng mới hàng năm 12.000 ha, tỷ lệ rừng che phủ 63,5%. Tổng đàn gia súc chính tăng 5%: đàn trâu đạt 127.400 con, đàn bò 47.000 con, lợn 600.000 con, gia cầm 5 triệu con, diện tích nuôi trồng thuỷ sản 2.800 ha.

Giám đốc Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn Phạm Văn Lái cho rằng: “Vấn đề mấu chốt là đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu ứng dụng và chuyển giao nhanh kỹ thuật công nghệ sinh học trong canh tác, xây dựng mô hình trình diễn và nhanh chóng nhân rộng các mô hình sản xuất tốt, đặc biệt là vùng cao. Để làm thay đổi tập quán canh tác lạc hậu của người dân, trước mắt, tỉnh tiếp tục thực hiện chương trình giống cây trồng, vật nuôi, kiên trì chỉ đạo chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng thâm canh, chuyên canh”.

Với một tỉnh còn nhiều khó khăn như Yên Bái, nhiệm vụ rất quan trọng là phải tranh thủ tốt ngoại lực và phát huy nội lực để đầu tư mạnh cho sản xuất nông nghiệp, nông thôn. Trong đó ưu tiên đầu tư cho những công trình dự án trọng điểm và những khâu then chốt nhằm tạo ra sự đột phá, thúc đẩy phát triển sản xuất hàng hoá theo cơ chế thị trường.

T.A