Hiện nay, lúa mùa vùng lòng chảo Mường Lò đang trong giai đoạn đẻ nhánh - đứng cái; vùng ngoài, vùng thượng huyện ở giai đoạn mạ - lúa mới cấy. Do ảnh hưởng của thời tiết vụ đông xuân thời vụ kéo dài gối sang vụ mùa, thêm thời tiết vụ mùa liên tục nắng nóng và có mưa xen kẽ đã tạo điều kiện cho một số sâu bệnh phát sinh gây hại mạnh ngay từ đầu vụ. Đã hơn nửa tháng nay, hàng ngàn hộ dân trên địa bàn huyện rất lo lắng bởi với sâu bệnh hại lúa.

Bà Hoàng Thị Thanh, Trạm trưởng Trạm Bảo vệ thực vật (BVTV) huyện Văn Chấn cho biết: “Văn Chấn đang phải đối mặt với sâu bệnh hại lúa mùa như: sâu cuốn lá nhỏ, ốc bươu vàng, rầy lưng trắng, rầy nâu. Đến ngày 7/8 trên tổng số 4.000ha lúa mùa đã có 610 ha bị sâu cuốn lá nhỏ gây hại, 850 ha nhiễm rầy lưng trắng, trong đó có 230 ha bị nhiễm nhẹ và nặng cục bộ ở mật độ 3.000 - 4.000 con/m2”.

 Dịch bệnh phát sinh và lây lan nhanh làm lúa sinh trưởng phát triển chậm, đẻ nhánh kém. Nông dân đang rất lo lắng khi tình hình sâu bệnh có nguy cơ ngày càng lan rộng.

Ông Tống Văn Dong, thôn Noong Khoang, xã Nghĩa Sơn chỉ tay về phía đám ruộng mới phun thuốc, than thở: “Làm nông nghiệp chủ yếu nhờ mấy sào ruộng, vậy mà cây lúa mới bén rễ đã gặp sâu bệnh phá hại. Cứ đà này thì trắng tay”.

Trước tình hình sâu bệnh diễn biến phức tạp, Phòng Nông nghiệp – Phát triển nông thôn huyện đã tập trung chỉ đạo bà con nông dân tổ chức biện pháp phòng trừ. Tuy nhiên, sâu hại năm nay xuất hiện sớm hơn mọi năm lại phá hại lúc lúa còn non nên thiệt hại có thể sẽ rất lớn. Các địa phương đã tổ chức cho nông dân dùng chổi quét sâu, sau đó phun thuốc. Tuy nhiên, có hộ đã phun đến 3-4 lần mà hiệu quả vẫn không cao trong khi đó có nơi việc phun thuốc chưa đạt yêu cầu.

Cán bộ Trạm bảo vệ thực vật huyện Văn Chấn và nông dân kiểm tra tình hình sâu bệnh hại lúa.

Ngay tại cánh đồng 7,5 ha của thôn Noong Khoang, xã Nghĩa Sơn, khi chúng tôi có mặt thì mật độ rầy lưng trắng gây hại vẫn còn rất cao dù người dân vừa mới phun thuốc xong.

Theo một cán bộ của Trạm BVTV thì nguyên nhân phun thuốc không hiệu quả có thể do người dân chưa pha chế đúng liều lượng.

Để nắm tình hình, dự báo kịp thời, hướng dẫn nông dân bảo vệ lúa, Phòng NN - PTNT Văn Chấn đã tăng cường điều tra đồng ruộng, dự tính, dự báo chu kỳ sinh trưởng của các đối tượng sâu bệnh, đồng thời tham mưu cho UBND huyện các biện pháp phòng trừ để có phương hướng chỉ đạo kịp thời việc phòng chống dịch bệnh.

Ngoài ra, cán bộ kỹ thuật của Trạm BVTV huyện thường xuyên thăm đồng, phối hợp với nông dân phát hiện sâu bệnh kịp thời và hướng dẫn bà con các biện pháp phòng trừ.

Theo chị Hà Phong, cán bộ Trạm BVTV huyện: “Khó khăn vẫn là ý thức của người dân. Nhiều khi nông dân chủ quan, ỷ lại, chưa đầu tư mua thuốc phun phòng trừ khi phát hiện sâu bệnh. Cần phải có sự vào cuộc của chính quyền cơ sở, các hội, đoàn thể mạnh hơn nữa để tuyên truyền vận động nông dân nâng cao ý thức, chủ động phòng trừ sâu bệnh hại”.

Theo dự báo của Trạm BVTV Văn Chấn, đến trung tuần tháng 8 đầu tháng 9 trên diện tích lúa mùa sẽ tiếp tục hứng chịu một đợt rầy nâu mới với số lượng khá lớn. Đợt rầy này sẽ tấn công diện tích lúa đang trong giai đoạn làm đòng. Nếu không chủ động phòng trừ, nguy cơ lây lan và cháy rầy trên diện rộng là rất cao.

Để diệt rầy nâu, rầy lưng trắng hiệu quả, ít tốn kém, bà con phải thực hiện quy tắc phun thuốc “4 đúng”: đúng lúc - phun thuốc khi rầy 1-3 ngày tuổi (rầy cám), mật độ rầy 3-4 con/tép lúa; đúng cách - bơm nhiều nước vào ruộng trước khi phun để đuổi rầy di chuyển lên phần trên cây lúa, phun thuốc sát mặt nước nơi rầy đeo bám chích hút; đúng thuốc - theo khuyến cáo của ngành BVTV; đúng liều lượng - theo hướng dẫn ghi trên bao bì thuốc. 

Anh Dũng