2 kịch bản cho phương án 2

Theo một lãnh đạo Tổng cục Đường bộ, nếu có quĩ BTĐB, Tổng cục Đường bộ sẽ chịu trách nhiệm nếu để xảy ra tai nạn do đường xấu, xuống cấp...

Nếu lựa chọn phương án 2, Bộ GTVT đề nghị xóa bỏ ngay các trạm thu phí nộp ngân sách nhà nước (15 trạm), các trạm thu để trả nợ vay (4 trạm) và xóa bỏ 6 trạm đã bán quyền thu phí khi hết hợp đồng. Chi phí để xóa bỏ, sắp xếp lao động ở các trạm thu phí này cần 150 tỉ đồng. Riêng 30 trạm BOT hiện nay vẫn tiếp tục thu hoàn vốn cho nhà đầu tư theo thời hạn hợp đồng.

Theo Bộ GTVT, phương án 2 sẽ đảm bảo thu đúng đối tượng chịu phí BTĐB, các ngành, lĩnh vực sử dụng dầu diesel không tham gia giao thông đường bộ không phải đóng phí, khắc phục tình trạng thất thu đối với người sử dụng môtô, xe máy do đã nộp phí qua giá xăng.

Bộ GTVT cũng cho rằng thực hiện phương án 2 thì có 5% tổng lượng xăng thông thường mà những người sử dụng không cho giao thông đường bộ như dùng cho máy phun sơn, bơm nước loại nhỏ, máy cắt cỏ... vẫn phải chịu một khoản phí BTĐB, tuy nhiên tác động tiêu cực không lớn so với hiệu quả của phương án này.

Phí BTĐB sẽ thu qua giá xăng 1.000 đồng/lít đối với cả ôtô, xe máy. Với ôtô phải đóng thêm phí theo đầu xe, trong đó ôtô sử dụng dầu diesel đóng phí cao gấp 1,5 lần so với xe chạy xăng. Như vậy loại ôtô chạy xăng phải đóng mức tối đa gần 13 triệu đồng/năm, xe sử dụng dầu diesel đóng gần 26 triệu đồng/năm.

Với nhu cầu kinh phí cho BTĐB hơn 12.000 tỉ đồng mỗi năm hiện nay, nếu thực hiện phương án 2, Bộ GTVT đề xuất hai kịch bản để các cơ quan liên quan xem xét thu phí.

Kịch bản 1: thu phí sử dụng đường bộ trực tiếp từ đầu ôtô theo nhóm xe và ôtô sử dụng dầu diesel đóng phí cao hơn xe sử dụng xăng 1,5 lần (thu được 6.146 tỉ đồng/năm); thu phí sử dụng đường bộ qua giá xăng dầu được tiêu thụ trên cả nước với mức thu 1.000 đồng/lít (thu được 2.971 tỉ đồng/năm); ngân sách nhà nước cấp bổ sung 3.083 tỉ đồng để đủ nhu cầu vốn BTĐB.

Kịch bản 2: ngoài thu phí theo đầu phương tiện như phương án 1, ngân sách nhà nước sẽ cấp bổ sung cho quỹ BTĐB 6.054 tỉ đồng/năm bằng nguồn từ thuế nhập khẩu xăng dầu, ấn định 1.000 đồng/lít. Bên cạnh đó sẽ cấp ngân sách trung ương cho quỹ trung ương (1.868 tỉ đồng/năm), ngân sách các tỉnh thành cấp cho quỹ địa phương (1.397 tỉ đồng/năm).

“Cần có sự tính toán…”

Theo một lãnh đạo Tổng cục Đường bộ cho biết, nên áp dụng mức thu theo đầu xe sử dụng dầu diesel cao hơn xe chạy xăng là hợp lý. Vì mức thu đầu xe sử dụng dầu diesel cao hơn xe sử dụng xăng 1,5 lần, trong khi hiện nay phần lớn xe tải nặng, xe khách loại lớn đều sử dụng dầu diesel. Nhiên liệu này giá rẻ hơn xăng nhưng tạo năng lượng lớn, tiêu hao ít và mang lại hiệu quả kinh tế trong vận tải cao hơn xe sử dụng xăng.

Ông Khuất Việt Hùng - Viện trưởng Viện quy hoạch và quản lý giao thông vận tải cũng cho rằng, theo cách tính toán thông thường thì xe sử dụng dầu diesel đa số là phương tiện nặng sử dụng đường lớn, mức gây thiệt hại đường cũng lớn nên việc thu cao hơn xe giá xăng cũng có thể xem là hợp lý.

Cũng về vấn đề này, ông Nguyễn Mạnh Hùng - Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam cho hay: Nếu thu phí xe sử dụng dầu diesel cao hơn xe sử dụng xăng 1,5 lần  trong phương án trên cần phải tính toán lại sao cho phù hợp. Ông Hùng cũng cho rằng phương án này có sự lấn cấn về việc cả thu trực tiếp và gián tiếp hỗn hợp và nên thu theo phương án gián tiếp qua xăng dầu.

“Nên thu theo phương án qua xăng dầu là tốt nhất vì phương án này công bằng, bình đẳng. Người sử dụng nhiều đóng nhiều, người sử dụng ít đóng ít..”. - Ông Hùng nhấn mạnh.

(Theo LĐO)