Năm 2012, Công ty cổ phần Cao su Yên Bái xây dựng kế hoạch trồng mới 500ha cao su và trồng dặm, trồng thay thế 384ha. Mặc dù công tác chuẩn bị cây giống cũng như đất đai, nguồn nhân lực khá tốt nhưng đến hết thời vụ, Công ty mới trồng mới được 308ha (Văn Chấn 165ha, Văn Yên 143ha) và chỉ đạt 62% kế hoạch.

Nguyên nhân trồng không đạt kế hoạch là do các địa phương và Công ty không giải phóng được đất, một số hộ dân đã nhận tiền đền bù giải phóng mặt bằng nhưng không chịu bàn giao đất.

Dự án trồng và phát triển cây cao su ở Yên Bái được thực hiện từ năm 2009 với mục tiêu trong giai đoạn I, Công ty cổ phần Cao su Yên Bái sẽ trồng 10 ngàn héc-ta cao su đại điền với tổng vốn đầu tư trên 1.500 tỷ đồng (50% vốn từ Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam và các cổ đông thuộc Tập đoàn, còn lại là vốn vay ngân hàng).

Việc đầu tư phát triển trồng cao su tại Yên Bái là một hướng đi đúng đắn nhằm xóa đói, giảm nghèo, làm giàu cho nhân dân vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các dân tộc trong vùng dự án; phấn đấu đến năm 2016 trồng hoàn thành trên 10 ngàn héc-ta cao su đại điền và xây dựng 2 nhà máy chế biến mủ cao su; tạo việc làm cho 10 ngàn lao động trực tiếp và hàng ngàn lao động gián tiếp.

Sau nhiều khảo sát và thử nghiệm, cuối cùng, cây cao su đã chính thức gia nhập tập đoàn cây công nghiệp của Yên Bái được 3 năm. Hàng trăm héc-ta cao su được trồng từ năm 2010 nay đã bén rễ trên đất mới, cây cao trên 3m. Phát huy kết quả đã đạt được, trong năm 2012, Công ty xây dựng kế hoạch trồng mới 500ha và trồng dặm, trồng thay thế những diện tích bị chết rét và không đảm bảo kỹ thuật năm 2011.

Mặc dù công tác chuẩn bị khá chu đáo, từ chuẩn bị giống cây và thay đổi toàn bộ quy trình trồng, chăm sóc cũng như nhập các loại giống chịu lạnh, phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng địa phương đồng thời tuyển dụng, đào tạo hàng trăm công nhân là người địa phương nhưng hết thời vụ mới chỉ trồng được 308ha.

Ông Trương Công Tuyền - Tổng giám đốc Công ty cổ phần Cao su Yên Bái cho biết: “Thực hiện kế hoạch trong năm, Công ty đã trồng dặm, trồng thay thế được 384ha, đạt 100% kế hoạch. Trong trồng mới, dù đã rất cố gắng nhưng hết năm cũng chỉ trồng được 308ha, đạt 62% kế hoạch. Công tác chuẩn bị đã hoàn tất nhưng ngặt một nỗi là không giải phóng được đất nên cũng đành chịu. Năm 2013, Công ty đã chuẩn bị 600 ngàn cây giống để trồng 600ha nhưng cũng rất khó khăn nếu không có sự can thiệp của tỉnh và các địa phương trong việc bàn giao đất sạch cho Công ty thì rất khó hoàn thành”.

Hiện nay đất để trồng cây cao su giữa các huyện như: Văn Chấn, Văn Yên, chưa được bàn giao theo quy định cho Công ty cổ phần cao su. Do vậy đã làm ảnh hưởng đến kế hoạch và tiến độ trồng cây cao su ở tỉnh Yên Bái năm 2012 và năm 2013.

Để dự án trồng và phát triển cây cao su ở Yên Bái đảm bảo đúng tiến độ cũng như đảm bảo cam kết và những ưu đãi đầu tư của tỉnh và các địa phương cũng như Công ty cổ phần Cao su Yên Bái tiến hành rà soát và cùng tháo gỡ những khó khăn, tồn tại để bàn giao đất theo đúng tiến độ.

Đối với những hộ dân đã nhận tiền đền bù, nhất thiết phải trả đất để Công ty thực hiện sản xuất, kinh doanh theo phương án đã định. Mỗi cấp, mỗi ngành, mỗi người dân trong vùng dự án hãy chung tay góp sức cùng Công ty hoàn thành dự án bởi đó không chỉ góp phần giải quyết việc làm cho nhiều lao động địa phương mà còn là tiền đề giúp các địa phương vươn lên làm giàu trong tương lai.

Ngọc Trúc