Lý do thật đơn giản: thứ nhất, giá tăng chưa từng thấy “Điệp khúc tăng giá gas không hề lạ, nhưng tăng nhiều như thế thì đúng là chưa bao giờ!” - một người tiêu dùng phát biểu.

Thứ hai, bây giờ cái gì cũng hạ giá và đại hạ giá, người tiêu dùng đã quen với việc mua hàng hạ giá, thế mà gas lại tăng mạnh, tăng vào thời điểm rất nhạy cảm – cuối năm; tăng khi nền kinh tế chưa phục hồi, đời sống của đại bộ phận người dân còn khó khăn thì dù có đưa ra lý do gì đi chăng nữa vẫn thấy rất khó chấp nhận! Khảo sát thị trường gas Yên Bái ngày 2/12 cho thấy: giá gas Ptrolimex đã tăng lên mức 505 nghìn đồng/bình, gas Thăng Long 470 nghìn đồng/bình, gas Petro VietNam 450 nghìn đồng/bình, Total gas 520 nghìn đồng/ bình.

Có thể nói, tiền chất đốt (gas) chiếm tỷ lệ không lớn trong tổng chi tiêu của mỗi gia đình nhưng trong bối cảnh khó khăn chung thì ngoài tiền trăm đã chi cho chất đốt giờ lại cộng thêm vào đó mỗi tháng mấy chục nghìn đồng cũng là câu chuyện đáng nói.

Ông Nguyễn Văn Hải ở phường Hồng Hà, thành phố Yên Bái phân tích: “Cơ thể mà khỏe mạnh thì rắn độc cắn cũng chưa sợ, người đã ốm yếu thì muỗi đốt cũng chết! Đang túng thiếu thế này mà “bồi” thêm gánh nặng giá gas sau khi “cõng” thêm khoản tăng giá điện thì đúng là phải tiếp tục “thắt lưng buộc bụng”.

Giá gas cứ tăng, tăng đến mức không chịu nổi thì người tiêu dùng buộc phải tìm phương án thay thế. Có thể nói, mọi biện pháp tiết kiệm gas đã được các bà, các chị áp dụng triệt để trong khi làm bếp, nào là khóa van ngay sau khi đun nấu, dùng vóng chăn gió, sắp đủ thực phẩm mới bật bếp để đun liên tục, tránh để lửa cháy không… đến việc bỏ qua các món hầm, kho… Và cuối cùng, ..... thôi không đun gas nữa là “tiết kiệm” nhất! Nhiều gia đình đã chuyển qua bếp củi, bếp than tổ ong, có nhà còn bàn phương án chuyển sang đun điện. Cho dù cách nào cũng có những nhược điểm nhưng mục tiêu đầu tiên là tiết giảm được khoản chi.

Cô Nga ở phường Minh Tân (TP Yên Bái) tâm sự: “Tưởng việc bổ củi, nhóm bếp đã đi vào dĩ vãng, nào ngờ trước thềm 2014 lại tái diễn! Củi lửa cũng hay ra phết: ngày nghỉ, ông xã bổ củi vã mồ hôi, khỏi phải đi đánh cầu lông; các cụ có cái bếp lửa tha hồ sưởi ấm khi có gió mùa đông bắc”.

Có lẽ cô Nga tự an ủi thế thôi chứ nhà bé tẹo trên phố, gian bếp đã ốp gạch men sáng bóng, giờ đun củi khói toét cả mắt, muội bám đen cả tường, đồng lương hạn hẹp, bí quá mới phải đun củi. Không đun củi thì đun than tổ ong, dù giá than tổ ong cũng tăng nhiều so với mấy năm trước. Với nhà đông nhân khẩu hay có mấy cái phích đựng nước sôi dùng dần thì đun than rất “lý tưởng”.

Các chị truyền tai nhau bí kíp: than tổ ong có mùi Cacbon rất độc, nhất là khi mới nhóm có khói đen…, để phòng tránh, lúc nhóm tốt nhất là mang  bếp ra hè đường! Thế là chiều đến từ ngõ nhỏ đến phố lớn lại tái diễn cảnh nhà nhà hì hụi quạt bếp than như thời bao cấp. 

Khi giá gas tăng, ông Cao Bình Định – Trưởng phòng Kinh doanh, Công ty Điện lực Yên Bái lại có nỗi lo khác. Đó là, phụ tải điện sinh hoạt vốn đã tăng nhanh, mùa này người dân lại dùng nhiều đồ điện, tiêu thụ điện năng cao như bình nước nóng, bếp từ, lò vi sóng… trong khi nguy cơ thiếu điện mùa khô rất cao: “Chưa biết tính toán cụ thể giữa đun gas và đun điện thế nào; bà con cứ nghĩ đun điện rẻ hơn đun gas, nhân thể giá gas tăng mạnh, chuyển sang đun điện tất sẽ góp sức tăng nguy cơ thiếu điện nói chung và tăng phụ tải điện sinh hoạt nói riêng”.

Điều ông Định lo là có cơ sở: bên cạnh việc phụ tải điện sinh hoạt tăng, rất nhiều nhà đã chuyển sang dùng ấm siêu tốc đun nước vì lý do “pha ấm trà khi khách đến, đun tý nước cho tiết kiệm” hay dùng bếp từ thay bếp gas trong việc đun nấu.

Choáng váng với giá gas tăng mạnh, áp dụng mọi biện pháp có thể nhằm giảm chi cho khoản nhiên liệu đun nấu… Thế mới thấy những mặt hàng thiết yếu, nhất là hàng tiêu dùng rất nhạy cảm, mọi biến động về giá cả, nguồn cung  đều tác động mạnh đến đời sống và sinh hoạt của người dân, nhất là dân nghèo, người lao động làm công ăn lương. Mong cho thị trường ổn định trở lại, nền kinh tế đi lên. Quan trọng nhất là trước, trong và sau tết Nguyên đán giá cả đừng có tăng thêm nữa!

Sáng 1/12, giá gas được các công ty kinh doanh gas công bố tăng cao chưa từng thấy, với mức tăng từ 78.000 - 80.000 đồng/bình 12 kg sau khi đã tăng 18.000 đồng/bình hồi đầu tháng 11. Giá bán lẻ cũng đạt mức kỷ lục: Shell gas 520.000 đồng/bình, Facific gas 489.000 đồng/bình, SP gas 486.000 đồng/bình (phá kỷ lục 477.000 đồng/bình được lập hồi tháng 3/2012). Nguyên nhân là do giá gas thế giới tháng 12 được công bố tăng đột biến, thêm 267,5 USD/tấn, lên mức 1.162,5 USD/tấn do nhu cầu thế giới tăng cao (mùa đông ở các nước châu Âu và việc Nhật Bản, Trung Quốc tăng mua để phát điện) và không loại trừ yếu tố đầu cơ trên thế giới. Tuy nhiên, lãnh đạo Hiệp hội Gas Việt Nam cho biết, mặt hàng này tới đây sẽ còn tăng.

Lê Phiên