Trong năm 2013, tỉnh Yên Bái có 16 vụ ngộ độc thực phẩm với 133 người mắc, không có trường hợp tử vong; tỷ lệ người sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm hiểu biết và thực hành đúng về an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) đạt trên 84%, vượt trên 19% so với cùng kỳ; tỷ lệ người quản lý, lãnh đạo có hiểu biết và thực hành đúng về ATVSTP đạt 100%; tỷ lệ người tiêu dùng có hiểu biết và thực hành đúng VSATTP đạt 100%; tỷ lệ các cơ sở thực phẩm được thanh tra, kiểm tra đạt 88,3%; tỷ lệ cơ sở thực phẩm quy mô các cơ quan tuyến tỉnh quản lý được chứng nhận đủ điều kiện ATVSTP đạt 100%... Có được kết quả như vậy là do công tác VSATTP luôn được sự quan tâm, chỉ đạo của tỉnh, sự phối hợp, vào cuộc mạnh mẽ của các ban, ngành, đoàn thể.

Tuy nhiên, hầu hết các vụ ngộ thực phẩm trong năm 2013 là do các loại rượu không có nguồn gốc, nấm độc và các độc tố tự nhiên… Nguyên nhân, một phần là các thực phẩm bày bán trên thị trường chưa được kiểm soát triệt để, người tiêu dùng vẫn dễ dãi trong sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ; việc giám sát điều kiện VSATTP tại các tiệc cưới, ma chay tại gia đình còn hạn chế, tình trạng sử dụng phụ gia thực phẩm ngoài danh mục, hóa chất công nghiệp trong chế biến thực phẩm khó kiểm soát, gây nhiều bức xúc trong dư luận…

Đồng thời, thiếu kinh phí và trang thiết bị phục vụ cho hoạt động vệ sinh an toàn thực phẩm tại tuyến tỉnh và tuyến huyện, thị, thành phố, năng lực kiểm nghiệm của tuyến huyện còn gặp nhiều khó khăn.

Xét nghiệm mẫu thực phẩm kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm.

Để chủ động phòng chống ngộ độc thực phẩm, các bệnh lây truyền qua thực phẩm, các mối nguy cơ có thể xuất hiện do gian lận thương mai, do ý thức không tuân thủ pháp luật của người chế biến, kinh doanh thực phẩm…, trong thời gian tới, Ban chỉ đạo công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân tỉnh yêu cầu: tập trung tuyên truyền cho các nhóm đối tượng có nguy cơ cao, nâng cao trách nhiệm trong phòng chống ngộ độc thực phẩm, bảo đảm an toàn thực phẩm, thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm; phân tích mối nguy ô nhiễm thực phẩm, giám sát chặt chẽ tình hình ngộ độc thực phẩm và phòng chống ngộ độc thực phẩm; kiểm soát các mối nguy do ăn phải nấm độc, sản phẩm làm từ bột ngũ cốc bị mốc như bánh dày, bánh trôi ngô, rượu, nước giải khát, sữa và các sản phẩm sữa không đảm bảo vệ sinh; triển khai đồng bộ các biện pháp phòng chống ngộ độc xảy ra tại bếp ăn tập thể của khu chế xuất; đẩy mạnh công tác cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATVSTP đối với loại hình bếp ăn tập thể; kiểm soát chặt chẽ nguồn cung cấp nguyên liệu thực phẩm dùng để chế biến suất ăn tại các bếp ăn tập thể…

Đặc biệt trong dịp tết Nguyên đán Giáp Ngọ 2014, hoạt động sản xuất, kinh doanh, buôn bán các sản phẩm phục vụ tết càng trở nên nhộn nhịp. Lợi dụng điều này, một số cá nhân, tổ chức, tiểu thương sản xuất, nhập về các sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng kém chất lượng, hàng ôi thiu... trà trộn bán cho người tiêu dùng. Thông thường, nếu ăn phải các sản phẩm không đảm bảo chất lượng, có chứa tồn dư thuốc bảo vệ thực vật cao, các phụ phẩm, phụ gia quá mức cho phép sẽ ảnh hưởng sức khỏe, nhẹ thì tiêu chảy, nặng thì phải cấp cứu, điều trị tại các cơ sở y tế.

Để đảm bảo người dân đón tết an toàn, mạnh khỏe, Ban chỉ đạo công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân tỉnh ban hành kế hoạch "Bảo đảm ATVSTP Tết Nguyên đán năm 2014" huy động toàn thể nhân dân, các cấp chính quyền, các ban, ngành, các cơ quan quản lý, các tổ chức chính trị, xã hội trên địa bàn tỉnh tham gia tuyên truyền, giáo dục các quy định của pháp luật, các kiến thức về bảo đảm VSATTP cho người sản xuất, chế biến, kinh doanh, tiêu dùng thực phẩm; hướng dẫn người dân trong việc lựa chọn mua, tiêu dùng các sản phẩm thực phẩm an toàn, tẩy chay các cơ sở thực phẩm không đảm bảo vệ sinh; các loại gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu; tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm soát về an toàn thực phẩm.

Trong đó chú trọng các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm có dấu hiệu vi phạm các quy định về an toàn thực phẩm, các cơ sở sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu các mặt hàng thực phẩm được tiêu dùng nhiều trong các dịp lễ tết như: bánh, mứt, kẹo, bia, rượu, nước giải khát, thịt, giò chả, thủy hải sản…; các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố, các cơ sở đã được phát hiện trước đó có vi phạm các quy định về bảo đảm an toàn thực phẩm; xử lý nghiêm theo quy định các trường hợp vi phạm, tuyệt đối không để cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm không bảo đảm an toàn thực phẩm tiếp tục hoạt động; nâng cao vai trò trách nhiệm của chính quyền các cấp, các ngành, trách nhiệm của doanh nghiệp trong thực thị pháp luật về an toàn thực phẩm; nâng cao vai trò giám sát của các cơ quan quản lý các tổ chức chính trị xã hội và người tiêu dùng trong việc bảo đảm ATVSTP…

Ngọc Sơn