Nậm Mười là một xã nghèo của huyện Văn Chấn. Gần 700 hộ dân cư sinh sống thì già nửa trong số đó thuộc hộ nghèo cần được Nhà nước hỗ trợ. Người dân sống tại xã chủ yếu là đồng bào dân tộc Dao, trình độ dân trí còn thấp. Bên cạnh đó, địa hình xã cách xa trung tâm, đường sá xuống cấp, đi lại khó khăn, hàng hóa chủ yếu tự cung, tự cấp.

Thế nhưng vài năm gần đây, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, đời sống của bà con đồng bào dân tộc ở Nậm Mười đã từng bước cải thiện rõ rệt. Người dân đã biết trồng cây quế để làm nguồn thu chính trong gia đình. Trong năm 2013 vừa qua, tổng sản lượng thu về được khoảng 400 tấn vỏ khô, trị giá 8 tỷ đồng, sản phẩm phụ thu từ lá và cây gỗ khoảng 1 tỷ đồng. Tổng giá trị thu về được từ cây quế khoảng 9 tỷ đồng.

Ông Bàn Kim Thắng - Phó chủ tịch UBND xã Nậm Mười cho biết: "Trong năm 2013, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, gia đình mẹ liệt sĩ Bàn Thị Khách đã được hỗ trợ số tiền lên đến gần 30 triệu đồng. Ngoài ra, công tác xóa đói giảm nghèo cũng từng bước cải thiện, giảm từ 469 hộ nghèo xuống 446 hộ (giảm xuống 5,1%)".

Năm 2013, tổng diện tích gieo trồng lúa vụ đông toàn xã đạt 65ha, năng suất bình quân khoảng 5 tấn/ha, tổng sản lượng lương thực hơn 300 tấn; gieo cấy vụ mùa đạt hơn 100ha, năng suất đạt 4,5 tấn/ha, tổng sản lượng đạt gần 500 tấn; tổng sản lượng lương thực có hạt đạt gần 12 tấn; tổng thu nhập bình quân lương thực đạt 347kg/người/năm. Đời sống của bà con nhân dân dần ổn định nhờ các cấp ủy, chính quyền luôn bám sát nhiệm vụ trọng tâm, phát huy nỗ lực, khắc phục khó khăn và hoàn thành tốt các nhiệm vụ đã đề ra. Nhưng do điểm xuất phát điểm thấp nên Nậm Mười vẫn luôn được sự quan tâm của các cấp chính quyền. Xã được Nhà nước hỗ trợ gạo cứu đói nhân dịp tết Nguyên đán 2013 là 10,350 tấn, cấp cho 135 hộ với 690 nhân khẩu. Đợt hai nhận cứu đói giáp hạt trong tháng 4 cũng là gần 10 tấn cấp cho 315 hộ với trên 600 khẩu.

Khó khăn là vậy nhưng bà con dân tộc ở Nậm Mười thà đói ăn chứ không chịu đói chữ. Năm học 2013-2014, được sự quan tâm của các cấp chính quyền, xã đã được chỉ đạo đầu tư xây dựng các điểm trường bán trú cho học sinh ở 2 bậc đó là Trường Phổ thông Dân tộc bán trú trung học cơ sở và Trường Phổ thông Dân tộc bán trú tiểu học. Gia đình phối hợp với chính quyền xã luôn vận động con em đến lớp đầy đủ. Trường Phổ thông Dân tộc bán trú trung học cơ sở có 8 lớp với tổng số 257 học sinh, trong đó tốt nghiệp chuyển cấp đạt 95%. Trường Phổ thông Dân tộc bán trú tiểu học có 2 điểm trường với 24 lớp, tổng số học sinh 441 em, trong đó tốt nghiệp chuyển cấp đạt 98%.

Chị Lý Thị Nhị, người dân tại xã chia sẻ: "Mặc dù điều kiện gia đình còn nhiều khó khăn nhưng tôi cũng luôn động viên các cháu đi học đầy đủ để lấy cái chữ, lấy kiến thức. Cũng nhờ có Đảng và Nhà nước luôn quan tâm, giúp đỡ nên điều kiện đi học của các cháu cũng không còn vất vả như trước nữa".

Tới xã Nậm Mười, tôi như say trong men rượu tình người. Các bà, các chị mặc những bộ váy áo sặc sỡ đủ màu nô nức xuống chợ đi sắm tết, các gia đình í ới chung nhau mổ lợn ăn tết. Mặt trời đã xuống núi, khói bếp chiều muộn làm cay khóe mắt. Chia tay Nậm Mười với những cảm xúc không thể gọi thành tên, tôi cảm nhận được một mùa xuân ấm no đang về trên rẻo cao này.

Ngọc Thu