Yên Bái là một tỉnh miền núi gồm 30 dân tộc sinh sống, là tỉnh cửa ngõ phía Tây Bắc của Tổ quốc. Với truyền thống yêu nước nồng nàn, trong các cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế, hàng vạn người con thân yêu của nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái đã cống hiến, hy sinh cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc, góp phần làm cho đất nước ta được độc lập, tự do, kinh tế - xã hội ổn định, phát triển như ngày hôm nay.

Tri ân những người có công với cách mạng là đạo lý truyền thống tốt đẹp của dân tộc, là trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các tổ chức đoàn thể, nhân dân. Hơn 67 năm qua, Đảng, Nhà nước đã không ngừng hoàn thiện và tổ chức thực hiện các chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng. Các tổ chức, cá nhân cùng với các cơ quan Nhà nước đã tích cực tham gia các hoạt động "Đền ơn đáp nghĩa", góp phần chăm sóc, ổn định đời sống của các gia đình có công với cách mạng.

Toàn tỉnh hiện quản lý trên 75.000 hồ sơ đối tượng chính sách ưu đãi người có công. Trong đó, có trên 5.000 hồ sơ liệt sĩ, trên 4.000 thương binh, trên 1.300 bệnh binh, trên 1.500 người hưởng chế độ chất độc hóa học, trên 53.000 người hoạt động kháng chiến được tặng thưởng huân, huy chương, trên 8.200 người hoạt động hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc, 13 anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, gần 100 người hoạt động kháng chiến bị bắt tù đày, gần 100 cán bộ lão thành cách mạng, trên 400 cán bộ tiền khởi nghĩa và người có công với nước, trên 100 bà mẹ đủ điều kiện phong tặng, truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước "Bà mẹ Việt Nam anh hùng".

Công tác quản lý và thực hiện chính sách ưu đãi của Đảng, Nhà nước đối với người có công với cách mạng đã được các địa phương trong tỉnh thực hiện đảm bảo đúng chế độ, chính sách quy định.

Nổi bật trong phong trào "Đền ơn đáp nghĩa", chăm sóc đời sống vật chất, tinh thần của các gia đình có công với cách mạng trong những năm qua là phong trào xây dựng quỹ "Đền ơn đáp nghĩa" đã được các lực lượng vũ trang và nhân dân các dân tộc trong tỉnh hăng hái tham gia ủng hộ, thực hiện tốt và vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra, bình quân mỗi năm thu được trên 2,6 tỷ đồng trở lên (năm 2013, toàn tỉnh đã thu được trên 3 tỷ đồng).

Phong trào làm nhà ở cho gia đình chính sách đã được tỉnh đặc biệt quan tâm với Đề án hỗ trợ nhà ở cho các gia đình người có công khó khăn về nhà ở giai đoạn 2012 - 2015. Đến nay, toàn tỉnh đã làm được 658 nhà cho người có công, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho các gia đình chính sách.

Trong công tác thăm hỏi, tặng quà, các địa phương thường xuyên làm tốt công tác động viên, thăm hỏi, tặng quà các gia đình chính sách trong các dịp lễ, tết, Ngày Thương binh - Liệt sĩ 27/7. Bình quân hàng năm, toàn tỉnh chi 700 triệu đồng tiền quà tặng cho các gia đình chính sách. Trong công tác chăm sóc sức khỏe cho người có công, 100% đối tượng chính sách là người có công với cách mạng được cấp thẻ bảo hiểm y tế, chăm sóc sức khỏe ở các cơ sở y tế thuận lợi nhất. Ngoài ra, các đối tượng chính sách có tiêu chuẩn điều dưỡng đều được tổ chức điều dưỡng, kết hợp thăm quan các danh lam thắng cảnh của đất nước. Các đối tượng chính sách không có điều kiện đi điều dưỡng tập trung đều được cấp kinh phí điều dưỡng tại gia đình chu đáo, thuận lợi.

Công tác quản lý, chăm sóc các nghĩa trang liệt sĩ, xây dựng nhà bia ghi tên liệt sĩ ở các địa phương đã đi vào nề nếp ổn định, thường xuyên phục vụ tốt việc thăm viếng của các cơ quan, đoàn thể và nhân dân. Toàn tỉnh đang quản lý 14 nghĩa trang liệt sĩ với 1.637 mộ liệt sĩ; 37 xã, phường đã xây dựng được nhà bia ghi tên các liệt sĩ. Tới nay, trên 40% số công trình ghi công liệt sĩ đã được nâng cấp, cải tạo.

Trong phong trào xây dựng các xã, phường làm tốt công tác thương binh - liệt sĩ, các địa phương đã có nhiều nỗ lực phấn đấu, thi đua thực hiện theo 6 chỉ tiêu của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, từng bước nâng cao đời sống của các gia đình chính sách, không còn hộ gia đình chính sách thuộc diện đói nghèo. Toàn tỉnh đã có 165/180 xã, phường làm tốt công tác thương binh - liệt sĩ và người có công, nâng cao mức sống của các gia đình chính sách.

Đạt được những kết quả như trên, ngoài sự quan tâm của Đảng và chính quyền, địa phương các cấp, sự phối hợp của các ngành, đoàn thể với phong trào "Đền ơn đáp nghĩa" phát triển sâu rộng còn có sự phấn đấu vươn lên của chính các gia đình, bản thân đối tượng chính sách. Nhiều tấm gương điển hình tiêu biểu trong thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ và gia đình có công với cách mạng đã phấn đấu vượt lên thương tật, bệnh tật và những khó khăn, vất vả của đời thường xây dựng kinh tế gia đình ổn định và phát triển, tích cực tham gia công tác xã hội, xứng đáng với truyền thống gia đình quân nhân cách mạng.

Phát huy những kết quả đã đạt được trong công tác thương binh - liệt sĩ, người có công và phong trào "Đền ơn đáp nghĩa" những năm qua, trong thời gian tới, công tác thương binh - liệt sĩ và người có công cần tập trung làm tốt những nội dung sau:

Một là: Tiếp tục tuyên truyền chế độ, chính sách mới được sửa đổi: Pháp lệnh ưu đãi người có công sửa đổi số 04/2013/UBTVQH13 ngày 16/7/2012 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Nghị định số 31/2013/NĐ-CP ngày 9/4/2013 của Chính phủ, Thông tư số 05/2013/TT-BLĐTBXH ngày 15/5/2013 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Pháp lệnh số 05/2012/UBTVQH ngày 20/10/2012 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh quy định danh hiệu vinh dự Nhà nước "Bà mẹ Việt Nam Anh hùng", Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg ngày 26/4/2013 về hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở.

Hai là: Tổ chức thực hiện thắng lợi cuộc tổng rà soát việc thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng theo Chỉ thị số 23/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, đảm bảo không bỏ sót đối tượng và chính sách quy định mà các đối tượng người có công được hưởng.

Ba là: Nêu gương những thương binh, bệnh binh điển hình, các gia đình liệt sĩ vượt khó làm giàu chính đáng và gương những gia đình chính sách, những cá nhân, tập thể, các địa phương thực hiện tốt chính sách thương binh - liệt sĩ. Chú trọng những nhân tố mới; khuyến khích những gương điển hình có truyền thống phấn đấu liên tục nhiều năm. Thông qua công tác tuyên truyền làm cho mọi người dân hiểu rõ các chính sách của Đảng, Nhà nước đối với thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, những người có công với cách mạng để cùng thực hiện và giám sát, kiểm tra việc thực hiện các chính sách đó ở các cấp, các ngành, địa phương đối với các đối tượng hưởng chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước.

Bốn là: Thực hiện tốt các chế độ, chính sách ưu đãi đối với thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ và người có công với cách mạng theo Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng; quản lý và thực hiện việc chi trả trợ cấp đảm bảo đúng chính sách quy định hiện hành, không để xảy ra các hiện tượng tiêu cực, làm thất thoát kinh phí thực hiện chính sách ưu đãi người có công với cách mạng; thường xuyên tiến hành kiểm tra, thanh tra thực hiện chính sách để kịp thời ngăn chặn và uốn nắn những sai sót có thể xảy ra.

Năm là: Triển khai làm nhà ở cho người có công có khó khăn về nhà ở theo Quyết định số 22/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, năm 2014, tỉnh Yên Bái dự kiến triển khai làm mới 550 nhà cho người có công và cựu chiến binh còn khó khăn về nhà ở.

Sáu là: Tiếp tục khẳng định vị trí của các xã, phường trong việc thực hiện chính sách thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng đồng thời đẩy mạnh phong trào chăm sóc thương binh, gia đình liệt sĩ ở địa phương, qua đó thực hiện việc xét công nhận các xã, phường làm tốt công tác thương binh, liệt sĩ. Hàng năm, phấn đấu 100% xã, phường đều được công nhận là những xã, phường làm tốt công tác thương binh, liệt sĩ và người có công.

Bảy là: Tiếp tục phát động và đẩy mạnh việc thực hiện 5 chương trình chăm sóc thương binh, gia đình liệt sĩ, đó là:

- Chương trình xây dựng quỹ "Đền ơn đáp nghĩa".
- Chương trình xây dựng nhà tình nghĩa, tu sửa nhà ở cho các gia đình chính sách.
- Chương trình tặng sổ tiết kiệm tình nghĩa, tặng vườn cây tình nghĩa.
- Chương trình chăm sóc, đỡ đầu bố, mẹ liệt sĩ cô đơn, con liệt sĩ mồ côi, phụng dưỡng các bà mẹ Việt Nam anh hùng.
- Chương trình ổn định đời sống thương, bệnh binh nặng và các gia đình chính sách.

Tám là: Thực hiện tốt công tác báo tin mộ liệt sĩ; khảo sát tìm kiếm, quy tập mộ liệt sĩ, tu bổ, nâng cấp các nghĩa trang liệt sĩ, xây dựng nhà bia ghi tên các liệt sĩ, đảm bảo để các công trình được chăm sóc chu đáo, thường xuyên, phục vụ tốt việc thăm viếng của các đoàn thể và nhân dân, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với các gia đình có công với cách mạng.

Chín là: Phát huy truyền thống yêu nước và đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" trong các tầng lớp nhân dân, nhất là trong thế hệ trẻ, làm cho mọi người nhận thức sâu sắc và trân trọng tri ân công lao to lớn của các anh hùng liệt sĩ và những người có công với nước, biến nhận thức và tình cảm tốt đẹp đó thành hành động cách mạng thiết thực trong việc thực hiện chính sách ưu đãi người có công và trong việc xây dựng, bảo vệ quê hương, đất nước.

Phát huy truyền thống cách mạng vẻ vang, Yên Bái phấn đấu làm tốt hơn nữa công tác thương binh, liệt sĩ, người có công và phong trào "Đền ơn đáp nghĩa" trong sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, góp phần giữ vững, ổn định tình hình chính trị xã hội và phát triển kinh tế, xây dựng quê hương Yên Bái ngày càng giàu mạnh và phát triển.

Hoàng Đức Vượng - Ủy viên Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Yên Bái