Cùng với lực lượng vũ trang nhân dân, DQTV là đội quân chiến đấu, công tác và lao động sản xuất; trực tiếp tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân đóng góp sức người, sức của, tham gia xây dựng và củng cố chính quyền ở cơ sở; tổ chức và duy trì các hoạt động sản xuất trên tất cả các lĩnh vực công - nông - lâm nghiệp, giao thông vận tải, thương nghiệp, y tế, giáo dục…

Những năm gần đây, tuy chịu tác động của nền kinh tế thị trường, DQTV ở các địa phương vẫn được cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương và nhân dân tin tưởng, có vai trò nòng cốt trong việc bảo vệ Đảng, chính quyền, bảo vệ nhân dân ở cơ sở. DQTV có lực lượng đông đảo, tại chỗ và rộng khắp, là con em của nhân dân. Vì thế, các hoạt động của DQTV đều gắn liền với cuộc sống của bản thân và gia đình, quê hương, làng bản, khu phố và đơn vị cơ sở. Nội dung tuyên truyền, hành động của DQTV sẽ có tác động, ảnh hưởng trực tiếp tới nhận thức và hành động của quần chúng nhân dân.

Mặt khác, DQTV được cấp ủy, chính quyền các cấp trực tiếp chỉ đạo, được cơ quan quân sự địa phương trực tiếp quản lý và hướng dẫn. Do vậy, trong tình hình hiện nay, để DQTV tiến hành công tác dân vận đạt kết quả cao, các cấp ủy Đảng, chính quyền, cơ quan quân sự địa phương phải có các nội dung, biện pháp thích hợp và thường xuyên đổi mới, kết hợp chặt chẽ giữa nội dung, hình thức và biện pháp tổ chức; nêu cao tinh thần, trách nhiệm của lực lượng DQTV. DQTV trực tiếp tuyên truyền, vận động nhân dân, hiểu rõ và nghiêm chỉnh chấp hành các chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các nghị quyết, chủ trương, quy định của cấp ủy Đảng và chính quyền đoàn thể ở địa phương.

Đặc biệt, đối với vùng cao, cần tập trung đi sâu tuyên truyền, vận động và tổ chức thực hiện từng nội dung cụ thể, thiết thực như: tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện các chỉ tiêu về phát triển kinh tế của địa phương, xây dựng gia đình văn hóa, dân số - kế hoạch hóa gia đình; chấp hành nghiêm chỉnh các điều luật quy định về kinh tế, an toàn xã hội và các nghĩa vụ của công dân đối với Nhà nước, địa phương; chống các tập tục và hoạt động mê tín, dị đoan, hoặc lợi dụng mê tín, dị đoan làm tổn hại đến đời sống vật chất tinh thần và sức khỏe của nhân dân...

Thượng tá Trần Văn Thái - Phó chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự (CHQS) thành phố Yên Bái cho biết: "Để tuyên truyền, vận động nhân dân có kết quả, mỗi DQTV phải tích cực nghiên cứu, học tập, nắm vững nội dung được tuyên truyền, tự giác chấp hành nghiêm chỉnh và giáo dục, hướng dẫn gia đình, người thân cùng hiểu rõ và tự giác chấp hành. Ngoài ra, lực lượng DQTV cần tuyên truyền, giáo dục cho nhân dân hiểu rõ âm mưu, thủ đoạn "Diễn biến hòa bình", bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch; luôn cảnh giác với mọi hoạt động tuyên truyền, xuyên tạc đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước ta. Bản thân mỗi DQTV phải nêu cao tinh thần cảnh giác và hướng dẫn quần chúng nhân dân không bị phần tử xấu kích động, lôi kéo và mua chuộc; giúp quần chúng nhân dân hiểu rõ và có trách nhiệm bảo vệ, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở địa phương, góp phần bảo đảm an toàn cuộc sống, tính mạng cho mỗi gia đình và mọi công dân".

Để công tác dân vận có kết quả và mỗi chiến sỹ DQTV trở thành một cán bộ "dân vận khéo", cần có tài liệu hướng dẫn từ Bộ CHQS tỉnh đến cơ sở. Đối với cấp tỉnh, huyện cần có nội dung và chương trình bồi dưỡng cho cán bộ ban CHQS các xã, phường, thị trấn và cán bộ DQTV ở cơ sở về nội dung, cách tiến hành công tác dân vận. Ở cơ sở, cần đưa chương trình giáo dục chính trị hàng năm cho các đối tượng DQTV. Đồng thời, căn cứ vào nhiệm vụ, đặc điểm cụ thể của từng địa phương có nội dung, biện pháp tiến hành công tác dân vận một cách hiệu quả, thiết thực và thực hiện Pháp lệnh DQTV triệt để nhất.

Thiên Cầm