Thực tế, dù vợ chồng có yêu thương nhau đến đâu cũng không tránh khỏi những lúc bất hòa. Đôi khi bất hòa trở thành “gia vị” tuyệt vời cho tình yêu nếu nó được giải quyết kịp thời, tìm được tiếng nói chung. Ngược lại khi bất hòa không được giải quyết lại là nguyên nhân làm cho tình yêu, thương, nghĩa vụ và trách nhiệm của mỗi cá nhân trong gia đình bị sói mòn, thậm chí là dẫn đến đổ vỡ không đáng có.

Các nhà tâm lý học đã nhận định: bất hòa hay xung đột là sự va chạm hay bất đồng về sở thích, ý kiến, quan điểm, cách cư xử... giữa hai cá nhân. Tại sao có bất hòa? Trước hết, vì chúng ta là con người bất toàn vốn lại ích kỷ, thường cho mình quan trọng hơn người khác, ý của mình hay hơn, đúng hơn ý của người khác. Cái tôi trong mỗi người là nguyên nhân đưa đến những vấn đề nan giải giữa bản thân với người xung quanh.

Anh Lê Ngọc Thuyết - Giảng viên môn Tâm lý, Trường Cao đẳng Sư phạm Yên Bái: “Những mâu thuẫn đối với các cặp vợ chồng trẻ hiện nay đôi khi chỉ là những vấn đề rất nhỏ trong gia đình. Mâu thuẫn trong lối sống, cách suy nghĩ, mâu thuẫn về tài chính hay như mâu thuẫn trong cách nuôi dạy con cái, mâu thuẫn với các mối quan hệ trong gia đình… Dù là mâu thuẫn vấn đề gì, trước hết việc cần làm của mỗi cá nhân là phải thật bình tĩnh, lắng nghe và tôn trọng nhau. Khi vấn đề chưa được giải quyết thì tốt nhất là nên im lặng, tránh những xung đột tức thì. Nhưng việc im lặng chỉ nên diễn ra trong thời gian ngắn, sau một đến hai ngày nhất định các cá nhân trong gia đình cần có cuộc nói chuyện nghiêm túc, thẳng thắn và giải quyết rõ ràng từng vấn đề, mâu thuẫn”.

Trong mối quan hệ giữa vợ chồng, mỗi người được nuôi dưỡng và trưởng thành ở hai gia đình khác nhau, hấp thụ hai lối giáo dục khác nhau; có những thói quen khác nhau trong cách ăn uống, làm việc, giải trí, cũng như cách ứng xử trước những hoàn cảnh của đời sống. Khi lập gia đình, chúng ta đem tất cả những khác biệt đó vào một gia đình mới. Và đương nhiên, bất hòa là điều không thể tránh khỏi. Vợ chồng bất hòa hay bất đồng ý kiến là chuyện bình thường. Vấn đề nan giải ở đây là cách chúng ta phản ứng trước những bất hòa hay bất đồng ý kiến đó. Gia đình rất quan trọng và cần thiết nhưng không phải ai cũng nhận thức được điều đó và biết cách nâng niu, bảo vệ hạnh phúc gia đình.

Để tạo dựng được một nếp nhà tốt, bền vững đòi hỏi người vợ - chồng trước hết phải ý thức được vai trò của gia đình; hiểu rõ được tính nết mỗi thành viên và biết cách cư xử, cách giải quyết những tình huống, những mâu thuẫn xảy ra cho phù hợp. Không có công thức chung cho việc giải quyết từng mâu thuẫn vì "mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh", mỗi người mỗi tính... nhưng vẫn có những nguyên tắc, yêu cầu chung trong việc giải quyết các dạng mâu thuẫn gia đình nhằm đạt được hiệu quả cao nhất.

Thiết nghĩ, mỗi người trong chúng ta nên biết và học cách đặt quyền lợi của gia đình lên trên quyền lợi cá nhân, đặc biệt quan tâm đến quyền lợi, tương lai của con trẻ. Giảm cái “tôi” cá nhân, đề phòng tính ích kỷ của bản thân. Hãy cố gắng đánh giá khách quan cách xử sự của bản thân bởi chỉ khi nhận thức đúng mới có biện pháp và hành động đúng. Cuộc sống gia đình có yên ổn, đầm ấm, con người mới có sức sống, sức vươn lên, là chỗ dựa vững chắc, là bến bờ để khi đi đâu cũng mong muốn trở về, quây quần, xum họp. Thay cho lời kết, xin được trích câu nói rất thực tế rằng: “Đừng hứa khi đang vui/ Đừng trả lời khi đang nóng giận/ Đừng quyết định khi đang buồn/ Đừng cười khi người khác không vui/ Cái gì mua được bằng tiền, cái đó rẻ/ Ba năm học nói, một đời học cách lắng nghe...”.  

Những xung đột thường gặp trong gia đình trẻ - Sự khác biệt về cá tính của mỗi người: Người thì nhanh nhẹn và tháo vát, người thì chậm chạp và ù lì. - Sự khác biệt về cách nhận thức, về quan điểm, về sở thích đối với các vấn đề trong cuộc sống, nhất là về bậc thang giá trị: Người thì coi trọng tình nghĩa, người thì đặt nặng vật chất. - Sự khác biệt về nền giáo dục mà mỗi người đã nhận được, nhất là nền giáo dục trong gia đình. - Những trục trặc trong đời sống chăn gối. - Những lầm lỗi: Ngoài những nét đáng yêu, ai cũng có những yếu đuối, lỡ lầm và cả những thói hư tật xấu. - Thiếu tổ chức trong gia đình: thiếu phân công, thiếu chia sẻ, thiếu quan tâm đến nhau, thiếu trật tự. - Bất đồng trong việc quản lý và chi tiêu: Người thì tiết kiệm dè xẻn, người thì hoang phí đua đòi. - Bất đồng về giáo dục con cái: Người thì quá nghiêm khắc, người thì quá chiều chuộng. - Bất đồng trong cách cư xử với họ hàng hai bên: bên trọng bên khinh!

 Mai Linh