Theo lời giới thiệu của anh Đỗ Mạnh Cường - nhân viên lái xe Hãng taxi Tùng Việt, chúng tôi bắt đầu hành trình thăm thú Tràng Định từ rất sớm, khi bình minh còn chưa ló rạng. Điểm đầu tiên dừng bước là lưng đèo Khau Hương - nơi có độ cao trên 1.000 m so với mực nước biển (anh Cường giới thiệu). Từ đây, chúng tôi phóng tầm mắt nhìn một vùng mênh mông, xa kia là đoạn cuối của dòng sông Kỳ Cùng mềm mại ôm trọn mảnh đất vào lòng trước khi chảy sang đất Trung Quốc. Dưới chân đèo, cánh đồng lúa lấp lánh nhiều sắc màu của mùa đổ nước... Tôi quay sang hỏi anh Cường:

- Ở Tràng Định có gì hay không anh?

- Nói đến Tràng Định là nói đến hệ thống hang động! Các điểm đến đều thuận tiện và liên hoàn. Nếu chị đi Cao Bằng, Bắc Cạn thì qua các nẻo đường ấy đều có thể dừng chân vãn cảnh, tham quan các danh thắng đó. Tuy nhiên, đã đến Tràng Định thì không thể bỏ qua món vịt quay, đây là món ăn nổi tiếng của Lạng Sơn - anh nói.

- Hôm nay, anh đưa chúng tôi đi thăm thú một số nơi du lịch trong huyện nhé!

- Chị cứ yên tâm. Tôi có thể hướng dẫn cho chị những nơi nào cần đến, cần đi, nghỉ ngơi và ăn uống hợp lý nhất.

Cuộc hành trình một ngày gần như khép kín. Vừa đi, anh Cường vừa giới thiệu cho chúng tôi những hang động nằm trong quần thể di tích văn hoá của tỉnh, thời gian khai thác đi vào sử dụng, những chiến tích của một thời bảo vệ, giữ gìn biên cương Tổ quốc. Trước khi chia tay, anh Cường nói:

- Nếu chị ở lại Lạng Sơn dài ngày thì trước tiên nên đi thăm các di tích lịch sử vì để bắt nguồn các hoạt động khác nên hiểu về Lạng Sơn một chút sẽ thấy hấp dẫn hơn.

- Chúng tôi không được nghỉ nhiều, chỉ muốn chọn một số điểm đến đặc biệt thôi! - tôi nói.

- Vậy thì đi chợ chị ạ! Lạng Sơn có một hệ thống các chợ thương mại hoạt động 24/24 giờ. Nhiều mặt hàng và giá cả phong phú - anh Cường hào hứng.

Hôm sau, chúng tôi chia tay Tràng Định trong luyến tiếc. Hành trình tiếp theo là thẳng tiến thành phố Lạng Sơn. Không ghi lại số điện thoại của Cường, chúng tôi gọi thuê Hãng taxi Khánh Linh do tài xế Hoàng Văn Ngọc điều khiển. Cũng nhiệt tình, vui vẻ, Ngọc vừa đi vừa kể cho chúng tôi nghe các câu chuyện tâm linh xung quanh về các đền, chùa, hang động ở Lạng Sơn.

- Mình mới đến Lạng Sơn lần này là lần đầu nhưng chỉ có 1 ngày, 1 đêm, theo anh đâu là hợp lý  - tôi lựa hỏi.

- Vậy thì các chị nên sắp xếp buổi sáng đi Chùa Cô Tiên, Đền Kỳ Cùng, Thành Nhà Mạc. Đây là ba địa chỉ tâm linh đều nằm trên địa bàn thành phố. Đi rồi sẽ thấy thanh thản và thoải mái. Buổi trưa các chị ăn trưa với các món đặc sản vịt quay, lợn quay ở Nhà hàng Phượng Hoàng (số 39B, phường Tam Thanh) hoặc Nhà hàng Vân Anh (số 40, đường Lê Lợi). Đó là các nhà hàng có uy tín, giá cả bình dân nhưng chất lượng. Chiều các chị nên đến thăm quan Chùa Tam Thanh, đây là một quần thể nổi tiếng có nhiều sự tích hay. Sau đó, các chị nghỉ ngơi ở bất kỳ khách sạn nào trong thành phố cũng được vì giá cả phải chăng, từ 200.000 - 250.000 đồng/phòng/đêm. Các chị nên lấy phòng ở gần khu vực chợ đêm để buổi tối có thể thoả thích đi chợ...

- Rất hợp lý! Anh thường xuyên đưa khách đi du lịch theo tour à? – tôi hỏi.

- Không ạ, tôi chỉ lái xe cho hãng bình thường thôi. Nhưng nếu khách có nhu cầu đi chơi, thăm thú thì chúng tôi đều có thể giới thiệu được. Công ty chúng tôi rất quan tâm đến việc phục vụ khách. Do đó, mỗi lái xe đều phải tự trau dồi kiến thức về các danh thắng. Khách đi xe taxi bây giờ ít nếu mình không hiểu ý khách, không phục vụ đến nơi, đến chốn thì không có việc làm - Ngọc phân trần.

Tháng 10. Lạng Sơn đẹp tựa như một bức tranh thủy mặc. Qua mỗi con đường,  cây cầu, nơi nào cũng thấy thấp thoáng bóng dáng con sông Kỳ Cùng lững lờ trôi. Chúng tôi đã thực hiện hành trình theo đúng như lời Ngọc giới thiệu. Cảnh đền, chùa thanh tịnh và đẹp. Người hướng dẫn am tường địa lý, hiểu biết về văn hoá, lại còn xung phong chụp ảnh cho đoàn chúng tôi...

Kết thúc hành trình, chúng tôi rất muốn viết nhiều về những gì mình đã đi qua nhưng hơn hết những câu chuyện về Cường và Ngọc mãi nhắc chúng tôi nhớ về nơi đây... Với chúng tôi, họ chính là những hướng dẫn viên du lịch không chuyên nhưng rất chuyên nghiệp.

Nguyễn Thanh