Những chiến công đó đã đưa con đường trở thành huyền thoại như cố Đại tướng Võ Nguyên Giáp - vị Tổng Tư lệnh, Người Anh cả của Quân đội nhân dân Việt Nam đã khen tặng: “... Năm tháng sẽ đi qua, nhưng đường Trường Sơn, Đường Hồ Chí Minh mãi mãi đi vào lịch sử dân tộc ta như một “Con đường huyền thoại”, một kỳ tích của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước trong thế kỷ XX ”.

16 năm, sống, chiến đấu, làm việc dưới mưa bom, bão đạn của quân thù; 16 năm vượt lên khí hậu khắc nghiệt của Trường Sơn để mở 5 tuyến trục dọc, hơn 20 tuyến đường ngang với trên 20.000 km đường ô tô, 4.000 km đường sông, 14.000 km đường ống và 6.000 km đường giao liên.

Các chiến sỹ Trường Sơn đã chịu đựng trên 4 triệu tấn bom đạn và chất độc hóa học, tương đương với sức công phá của 4 quả bom nguyên tử Mỹ thả xuống Hyrosima của Nhật Bản để “Sẻ dọc Trường Sơn” đưa trên 2 triệu tấn vũ khí, lương thực, nhu yếu phẩm, binh khí kỹ thuật và trên 2 triệu bộ đội, cán bộ dân chính Đảng vào chi viện cho chiến trường 3 nước Đông Dương, “đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào” giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

16 năm ấy, các chiến sỹ Trường Sơn đã có nhiều phong trào thi đua của toàn chiến trường, của từng lực lượng để động viên cán bộ, chiến sỹ dũng cảm chấp nhận hy sinh, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tiêu biểu như:
Với Phong trào “Máu có thể đổ, nhưng đường không thể tắc” và “Tất cả để thông xe đưa hàng ra phía trước”... Bộ đội Công binh và TNXP Trường Sơn đã làm nên một hệ thống giao thông vĩ đại gồm 5 trục dọc, 21 trục ngang với trên 20.000 km đường xe cơ giới.

Lực lượng vận tải với 2 sư đoàn xe ô tô xứng đáng với danh hiệu “Gan vàng, dạ ngọc” và Phong trào “Còn người còn xe, còn hàng” đã vượt mưa bom, bão đạn của quân thù đưa trên 2 triệu tấn vũ khí, đạn dược, lương thực chi viện cho các hướng chiến trường. Từ 1973 đến 1975 đã chở bằng cơ giới 40 vạn quân và tổ chức hành quân cho 25 đoàn binh khí kỹ thuật vào chiến trường; cơ động bằng cơ giới 10 lượt sư đoàn quân chủ lực tham gia chiến dịch.

Lực lượng bộ binh với nhiều phong trào mà tiêu biểu là Phong trào “Chia lửa cùng đồng đội, bám tuyến, giữ yên địa bàn”, trong 16 năm kiên trì bám trụ, chịu đói, chịu khổ, chấp nhận hy sinh, các đồng chí đã tiêu diệt và bắt sống 17.740 tên địch, giải phóng một vùng rộng lớn ở Nam Lào, bảo vệ vững chắc tuyến đường chi viện. Lực lượng phòng không với Phong trào “Nhằm thẳng quân thù mà bắn” đã bắn rơi tại chỗ 2.455 máy bay các loại, bảo vệ an toàn cho các lực lượng vận chuyển trên tuyến chi viện cho các chiến trường. Lực lượng giao liên với Phong trào “Tận tình với đồng chí, tận nghĩa với chiến trường”; lực lượng thông tin với Phong trào “Coi dây như ruột, coi cột như xương”; lực lượng xăng dầu với Phong trào “Xăng là máu” và bộ đội quân y với Phong trào “Coi thương binh như chính bản thân minh”. 16 năm các lực lượng Trường Sơn đã làm nên những chiến công kỳ tích ở mỗi binh chủng để góp phần vào chiến thắng chung của toàn chiến trường, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Miền Nam hoàn toàn giải phóng, nước nhà thống nhất, các chiến sỹ Trường Sơn một phần ở lại quân đội thành lập “Binh đoàn Trường Sơn” (Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn - Binh đoàn 12). Còn đại đa số (hàng triệu bộ đội và trên 3 vạn TNXP, gần 1 vạn công nhân giao thông và dân công hỏa tuyến Trường Sơn) đã trở về quê hương sống một cuộc đời bình dị. Do ảnh hưởng bởi khí hậu khắc nghiệt của Trường Sơn, do thương tật, bệnh tật và di chứng của chất độc da cam, nhiều chiến sỹ Trường Sơn đã trở thành gánh nặng cho gia đình vì ốm đau, thương tật hoành hành nên những ngày đi viện nhiều hơn ở nhà, kinh tế gia đình trở nên càng khó khăn, túng bấn.

Để động viên, giúp đỡ nhau cùng vượt lên, nhiều câu lạc bộ, nhiều ban liên lạc của các chiến sỹ Trường Sơn đã ra đời. Hàng năm, họ gặp mặt, động viên, an ủi nhau và đặc biệt là ôn lại truyền thống Trường Sơn anh hùng trong những ngày gian khổ, ác liệt để cùng nhau giữ gìn và phát huy truyền thống quý báu đó cho đời đời con cháu noi theo.
Năm 2011, được sự quan tâm củ

a Đảng, Nhà nước, Hội Truyền thống Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh (TTTS - ĐHCM) Việt Nam được Thủ tướng Chính phủ ủy quyền cho Bộ Nội vụ ra Quyết định thành lập. Ngày 19/5/2012, Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái ra Quyết định cho phép thành lập Hội TTTS - ĐHCM tỉnh Yên Bái (Hội TTTS tỉnh). Dưới mái nhà chung, các chiến sỹ Trường Sơn tỉnh Yên Bái đã đoàn kết, đồng thuận làm tốt hai nhiệm vụ trọng tâm của Hội là “Giữ gìn, phát huy truyền thống Trường Sơn anh hùng và làm tốt công tác nghĩa tình đồng đội”. Với phong trào chủ đạo đó, Hội TTTS tỉnh đã tổ chức và vận dụng khéo vào các phong trào chung của địa phương để trở thành Hội có phong trào thi đua xuất sắc tiêu biểu của Trung ương Hội trong 5 năm qua.

Hưởng ứng phong trào xây dựng nông thôn mới do Ủy ban MTTQ Việt Nam phát động, các chiến sỹ Trường Sơn đã có Phong trào “Chiến sỹ Trường Sơn làm kinh tế giỏi, giúp nhau xóa đói, giảm nghèo” để cụ thể hóa. Từng hội cơ sở từ huyện đến xã đã xây dựng chỉ tiêu phấn đấu, giúp nhau vươn lên thoát nghèo và từng bước làm giàu chính đáng. Tiêu biểu như hội viên Nguyễn Văn Mười (doanh nhân thành phố Yên Bái; vợ chồng hội viên Nguyễn Hồng Quang và Vũ Thị Quý (doanh nhân huyện Văn Chấn); hội viên Lê Thành Đồng (doanh nhân huyện Trấn Yên) có từ 25 đến 300 lao động, mỗi năm thu hoạch từ 5 tỷ đồng đến 35 tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước từ 500 triệu đồng đến 3, 5 tỷ đồng và giúp cho hàng trăm lao động (trong đó có nhiều con, cháu đồng đội Trường Sơn) có công ăn, việc làm với mức lương ổn định từ 3,5 triệu đồng đến 5 triệu đồng/ tháng.

Theo lời dạy của Bác Hồ kính yêu “Thương binh tàn nhưng không phế”, nhiều hội viên là thương binh nặng loại 1/4 như thương binh Lê Ngọc Châu, Trần Đức Châu, Nguyễn Văn Nga hay Văn Hữu Khanh là thương binh loại 1/4 và nhiễm chất độc da cam… đã vượt lên đau đớn, bệnh tật động viên vợ con, gia đình khai hoang, phục hóa, từng bước xây dựng kinh tế gia đình với mô hình VACR.

Đến nay, các đồng chí đều có những trang trại với hàng chục héc-ta quế, cây ăn quả, hàng trăm con lợn thịt, ao cá… mỗi năm thu lãi từ 200 đến 500 triệu đồng. Ngoài xây dựng kinh tế gia đình, các đồng chí đã giúp vốn (không lấy lãi), giúp cây giống, con giống cho nhiều đồng đội và bà con thôn xóm để vươn lên thoát nghèo. Nhờ đó, trong 5 năm qua Hội TTTS tỉnh đã có 71/92 gia đình hội viên thoát nghèo, trong đó có 9 gia đình có kinh tế khá và giàu.

Cùng với đó, trong 5 năm qua Hội đã được các cơ quan, doanh nghiệp giúp đỡ làm 74 nhà tình nghĩa để xoá 74 nhà dột nát cho hội viên với giá trị 3,7 triệu đồng; chuyển 1.245 suất quà thăm hỏi, động viên giá trị trên 373 triệu đồng; các hội viên còn giúp nhau được 273 ngày công... từ đó tình cảm anh em đồng chí nghĩa tình Trường Sơn càng thêm gắn bó, phong trào thi đua của Hội ngày càng phát triển.

Trong công tác xã hội nhiều hội viên Trường Sơn đã cố gắng học tập, rèn luyện đạo đức, phấn đấu hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao trở thành cán bộ được nhân dân tin tưởng, yêu mến. Ngoài ra, có 278/ 992 hội viên của Hội hiện đang giữ các vị trí bí thư chi bộ, trưởng thôn, tổ trưởng dân phố, ban chi ủy, trưởng các ban ngành đoàn thể của địa phương. Các đồng chí đều đã phát huy tốt vai trò trách nhiệm của mình nói đi đôi với làm, vượt lên thương tật, tuổi cao sức yếu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được Đảng, chính quyền và nhân dân tôn trọng, quý mến.

Trong Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng khu dân cư văn hoá, gia đình văn hoá” Hội đã chỉ đạo đến từng cơ sở coi đây là trách nhiệm của mỗi hội viên, mỗi tổ chức hội và là một tiêu chí thi đua để bình xét cuối năm. Nhờ đó, các hội viên luôn đi đầu, gương mẫu trong các phong trào xây dựng nông thôn mới, xây dựng gia đình hiếu học, gia đình gương mẫu... Trong 3 năm liên tục vừa qua 100% hộ gia đình hội viên Trường Sơn đạt tiêu chí “Gia đình văn hoá” và có 82 gia đình đạt “Gia đình văn hoá tiêu biểu” của địa phương 3 năm liền.

Là hội tự nguyện của các chiến sỹ Trường Sơn, lại đã cao tuổi (từ 65 đến 86 tuổi), nhưng trong 5 năm qua Hội đã phát huy truyền thống của người lính Trường Sơn động viên hội viên tích cực tham gia các phong trào xây dựng quê hương Yên Bái ngày càng giàu đẹp. Từ các phong trào đó, Hội TTTS - ĐHCM tỉnh đã tự khẳng định mình và phát triển tốt, luôn được Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Yên Bái đánh giá là thành viên có phong trào thi đua mạnh của địa phương. Trong tổng kết Phong trào Thi đua yêu nước 5 năm (2011 - 2015) Trung ương Hội Trường Sơn Việt Nam khoá I đã đề nghị Thủ tướng Chính phủ khen thưởng cho Hội TTTS tỉnh Yên Bái.

Đặc biệt, được sự quan tâm, giúp đỡ của Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ tỉnh và Trung ương Hội Trường Sơn Việt Nam, Hội nghị Điển hình tiên tiến trong Phong trào Thi đua yêu nước của Hội TTTS tỉnh Yên Bái lần thứ I (2011 - 2015) được tổ chức vào ngày 27/8/2016 tới là một sự ghi nhận, khích lệ tinh thần quan trọng đối với Hội. Mỗi cán bộ, hội viên Hội TTTS tỉnh sẽ phát huy tích cực hơn nữa trong mọi hoạt động, phong trào để luôn xứng đáng là “Bộ đội Cụ Hồ”; xứng đáng với truyền thống Trường Sơn anh hùng.

Bùi Hòa Bình - Chủ tịch Hội Truyền thống Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh tỉnh Yên Bái