Hiệu quả từ  mô hình

Huyện Lục Yên là địa phương có số người nhiễm HIV và người nghiện ma túy cao của tỉnh. Trước tình hình đó, những năm qua, các cấp chính quyền địa phương đã có nhiều biện pháp để phòng, chống, ngăn chặn căn bệnh thế kỷ này. Trọng tâm của công tác này là tích cực vận động, hướng dẫn xây dựng mô hình quản lý, giáo dục người nghiện ma túy và chủ động thành lập các CLB tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS tại địa bàn.

Việc thành lập các CLB phòng chống HIV/AIDS đã đem lại những hiệu quả tích cực. Đến nay, trên địa bàn huyện đã thành lập và duy trì hoạt động thường xuyên của 6 CLB với trên 100 thành viên ở các xã Liễu Đô, Minh Xuân, Khánh Hòa, Tân Lĩnh và thị trấn Yên Thế.

Điển hình trong hoạt động là CLB “Bạn giúp bạn” ở thị trấn Yên Thế. Nhiều năm qua, CLB này đã trở thành chỗ dựa tin cậy với những người nhiễm HIV. Đầu năm 2008, CLB “Bạn giúp bạn” được thành lập tại thị trấn Yên Thế với vai trò nòng cốt của Hội Phụ nữ (HPN) thị trấn và sự hướng dẫn của Trung tâm Y tế huyện Lục Yên.

Thời điểm mới thành lập, CLB có 25 thành viên, chủ yếu là những người có “H” cư trú tại thị trấn Yên Thế và một số xã lân cận như: Liễu Đô, Động Quan, Minh Xuân, Tân Lĩnh, Tô Mậu... 8 năm hoạt động, hiện CLB đang có gần 40 thành viên thường xuyên tham gia sinh hoạt, trong đó có trên 20 người nhiễm HIV/AIDS, còn lại là người nhà bệnh nhân và cán bộ HPN. Định kỳ, mỗi quý CLB tổ chức sinh hoạt một lần.

Với phương châm “Cảm thông, chia sẻ, hiệu quả”, tham gia sinh hoạt tại CLB, các thành viên đã luôn gần gũi, động viên và nhắc nhở những người có “H” dùng thuốc điều trị đầy đủ, đúng theo phác đồ điều trị. Ban Chủ nhiệm CLB tích cực phối hợp cùng các tổ chức đoàn thể tại địa bàn để tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền phòng, chống lây nhiễm HIV/AIDS, chống phân biệt, kỳ thị với người bị nhiễm HIV/AIDS... Chính từ những hoạt động phong phú đó, các thành viên CLB đã dần trở thành những tuyên truyền viên tích cực trong công tác tuyên truyền về phòng, chống ma túy, HIV...

Bên cạnh đó, để thiết thực giúp đỡ những người kém may mắn bị nhiễm HIV/AIDS, CLB còn chủ động tiến hành xây dựng quỹ để tổ chức thăm hỏi thành viên lúc đau ốm hoặc những người không may qua đời. Qua đó, mang lại ý nghĩa lớn trong động viên tinh thần, nghị lực của những người nhiễm “H” và người thân của họ. HPN thị trấn còn căn cứ vào tình hình thực tế của địa phương, chủ động liên hệ với các cơ quan chức năng tổ chức dạy những nghề đơn giản để giúp thành viên CLB có thêm thu nhập, ổn định cuộc sống. Nhiều nghề phụ được dạy cho thành viên CLB như: mây tre đan, may mặc, làm chổi... đã phát huy hiệu quả tốt. Hoạt động của CLB “Bạn giúp bạn” vì vậy đã luôn đem đến cho người có “H” niềm tin, giúp họ dần xóa bỏ mặc cảm có thêm nghị lực vượt qua bệnh tật để cùng nhau sống có ích.

Chị T.T.N, ở tổ 5, thị trấn Yên Thế, huyện Lục Yên một thành viên CLB cho biết: “Trước kia, khi biết mình nhiễm HIV tôi rất sợ hãi, chán nản, sống khép kín. Nhưng từ khi tham gia sinh hoạt tại CLB “Bạn giúp bạn” do HPN thị trấn Yên Thế tổ chức được gặp gỡ, trao đổi cùng những người cùng cảnh ngộ và cán bộ HPN, cán bộ y tế giúp đỡ, động viên, tôi nhận thấy rằng cuộc sống phía trước vẫn còn nhiều điều tốt đẹp. Từ đó, tôi vượt lên hoàn cảnh, gắng sức phát triển kinh tế gia đình và động viên con trai học tập”.

Cùng với chị T.T.N. CLB “Bạn giúp bạn” còn có sự tham gia tích cực của nhiều người nhiễm HIV trên địa bàn, họ đã góp phần không nhỏ vào việc duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động của CLB. Bà Vi Thị Nguyện - Chủ tịch HPN huyện Lục Yên cho biết: “Mô hình CLB “Bạn giúp bạn” thị trấn Yên Thế đang hoạt động hiệu quả, nhận được sự ủng hộ và đồng tình của đông đảo quần chúng nhân dân và các cấp chính quyền. Thời gian tới, Hội sẽ nhân rộng mô hình ra nhiều địa phương khác trong huyện”.

Một buổi sinh hoạt của nhóm “Hoa hướng dương” thị trấn Cổ Phúc, huyện Trấn Yên.

Cần nhân rộng

Tỉnh Yên Bái hiện nay có trên 40 CLB  hoạt động giúp đỡ người bị nhiễm HIV/AIDS, người nghiện ma túy. Các huyện, thị, thành phố trên địa bàn tỉnh đều có CLB cho người nhiễm HIV/AIDS. Hoạt động của các CLB đã góp phần tích cực trong tuyên truyền phòng, chống ma túy, HIV/AIDS, tạo sự chuyển biến về nhận thức, hiểu rõ tác hại của ma túy, nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS và hạn chế sự gia tăng số người nghiện ma túy và nhiễm HIV trên địa bàn.

Bác sĩ Đỗ Thanh Hiệu - cán bộ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: “Sự ra đời của các CLB dành cho người nhiễm HIV đã góp phần cùng các lực lượng chức năng ngăn chặn và đẩy lùi tệ nạn và quan trọng hơn là tạo cho họ có nơi sinh hoạt, hòa nhập. Vì vậy, việc nhân rộng các mô hình CLB là giải pháp hay để phòng chống lây lan căn bệnh này”.

Tuy nhiên, theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Yên Bái, hiện có 4.011 người nhiễm HIV/AIDS còn sống, chỉ một phần nhỏ người nhiễm HIV tham gia sinh hoạt tại các CLB. Nguyên nhân là do khi tham gia các CLB người nhiễm HIV sợ bị lộ danh tính, lo sợ bị kỳ thị; người nhà không cho người nhiễm HIV tham gia do sợ ảnh hưởng đến gia đình…

Để nhân rộng các CLB và thu hút nhiều hơn nữa người nhiễm HIV/AIDS tham gia cần có giải pháp đồng bộ của các cấp, các ngành. Cấp ủy, chính quyền các địa phương cần xác định phòng, chống HIV/AIDS là nhiệm vụ thường xuyên; công tác tuyên truyền, giáo dục cần được đổi mới theo hướng tích cực, hiệu quả, sát tình hình thực tiễn và thường xuyên huy động sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể và cộng đồng trong công tác phòng, chống lây nhiễm HIV/AIDS; không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động các CLB, chung tay giúp những người nhiễm HIV/AIDS tạo cho họ việc làm và thu nhập ổn định để phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo.

Ngoài ra, tăng cường công tác truyền thông cho người dân hiểu về căn bệnh thế kỷ, không phân biệt kỳ thị với người nhiễm HIV, tuyên truyền cho người nhiễm HIV và người nhà về lợi ích khi tham gia CLB...

Với những việc làm thiết thực, các hoạt động giúp người nhiễm HIV/AIDS trên địa bàn hoà nhập cộng đồng, sống có ích, các CLB người nhiễm HIV đã góp phần cùng với toàn xã hội tạo nên một xã hội tốt đẹp hơn.

Theo số liệu thống kê, lũy tích trường hợp nhiễm HIV được phát hiện trên địa bàn tỉnh là trên 5.000 người, trong đó, trên 4.000 người nhiễm HIV/AIDS còn sống, 1.390 người đang điều trị bằng thuốc kháng ARV. Toàn tỉnh hiện có 11 cơ sở ngoại trú chuyên khám, điều trị, phát thuốc ARV cho người nhiễm HIV. Trong số 1.390 bệnh nhân HIV/AIDS đang được quản lý tại các cơ sở ngoại trú trên địa bàn tỉnh thì có 759 bệnh nhân có thẻ BHYT, chiếm 54%. Những địa phương có số người nhiễm HIV cao của tỉnh là thành phố Yên Bái, huyện Trấn Yên, huyện Văn Yên và thị xã Nghĩa Lộ.

 Thu Hiền