Thực hiện Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ người có công (NCC) về nhà ở (gọi tắt là Quyết định số 22), những năm qua, tỉnh Yên Bái đã chỉ đạo các ngành chức năng, chính quyền các địa phương tiến hành rà soát, thẩm định, đánh giá thực trạng về nhà ở của NCC, lập danh sách hộ cần làm mới, sửa chữa, góp phần giúp nhiều gia đình sớm ổn định cuộc sống.

Cùng cán bộ Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội huyện Yên Bình đến thăm gia đình mẹ Phạm Thị Trà - mẹ của liệt sỹ Mai Văn Lai ở thôn Thanh Bình, xã Phú Thịnh. Mẹ Trà xúc động nói với chúng tôi: “Tôi đã 99 tuổi rồi, có 5 người con, 3 trai, 2 gái, anh Lai là con cả. Năm 1966 vừa tròn 20 tuổi, Lai xung phong đi bộ đội; đến năm 1968, gia đình nhận được tin báo hy sinh ở chiến trường miền Nam nhưng đến nay vẫn chưa tìm được hài cốt. Do khó khăn về nhà ở nên gia đình được Nhà nước quan tâm hỗ trợ 40 triệu đồng để làm nhà. Tôi cùng các con, cháu mừng lắm không biết nói gì hơn chỉ biết nói cảm ơn Đảng, Nhà nước quan tâm đến gia đình”.

Chị Vũ Thị Thủy - con dâu út ở cùng với mẹ Trà cho biết: “Cùng với số tiền hỗ trợ, anh em trong gia đình mỗi người trợ giúp một ít xây căn nhà trên 100 m2 để cụ ở cho đỡ khổ. Chính quyền địa phương cũng thường xuyên đến thăm hỏi, động viên gia đình yên tâm ổn định cuộc sống”.

Địa chỉ thứ hai mà chúng tôi đến thăm là gia đình thương binh hạng 4/4 Hà Trọng Hướng ở thôn Hơn, xã Thịnh Hưng. Trong căn nhà gỗ đã qua nhiều lần thay mái, một số cột đã bị hư hỏng cần phải sửa chữa, anh Hướng cho biết: “Nhà có 5 khẩu ruộng ít, cuộc sống hàng ngày từ nuôi ong và tiền trợ cấp trên 1 triệu đồng/tháng. Được sự quan tâm hỗ trợ của Nhà nước đối với NCC về nhà ở, gia đình chúng tôi đang san tạo mảnh đất gần nhà rộng trên 100 m2 cùng với tiền tiết kiệm được 150 triệu đồng sẽ xây căn nhà cấp 4 để bảo đảm cuộc sống lâu dài và sẽ hoàn thành trong năm 2017 này”.

Thực hiện Quyết định số 22, tỉnh Yên Bái đã ban hành Quyết định số 1170/QĐ-UBND ngày 6/9/2013 của UBND tỉnh về hỗ trợ NCC với cách mạng về nhà ở. Qua kết quả rà soát của các địa phương, toàn tỉnh có 2.006 hộ gia đình NCC thuộc diện cần hỗ trợ về nhà ở; trong đó, cần làm mới 1.581 nhà và cần tu sửa 425 nhà. Sau gần 4 năm thực hiện Quyết định số 22, đến nay, tỉnh Yên Bái đã hỗ trợ xây mới, sửa chữa tổng số 1.088 nhà, trong đó xây mới 989 nhà và sửa chữa cải tạo 99 nhà với tổng kinh phí thực hiện trên 35 tỷ đồng.

Một số huyện có số nhà hỗ trợ xây dựng và sửa chữa lớn như: Lục Yên 187 nhà, Yên Bình 168 nhà, Trấn Yên 164 nhà, Văn Chấn 161 nhà, Văn Yên 155 nhà… Hướng tới kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh - Liệt sỹ, tỉnh đã quyết định hỗ trợ cho 56 gia đình NCC làm nhà mới từ Quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”, định mức kinh phí hỗ trợ 40 triệu đồng/nhà gồm: tỉnh cấp 20 triệu đồng/nhà và huyện, thị, thành phố cấp 20 triệu đồng/nhà.

Để thực hiện tốt theo Quyết định số 22, tỉnh đã triển khai đúng theo mức quy định gồm: hỗ trợ 40 triệu đồng/hộ xây mới nhà ở và phải bảo đảm tiêu chuẩn “3 cứng” (nền cứng, khung cứng và mái cứng), diện tích sử dụng tối thiểu 30 m², có tuổi thọ từ 10 năm trở lên; hỗ trợ 20 triệu đồng/hộ đối với trường hợp nhà bị hư hỏng, dột nát cần phải sửa chữa phần khung - tường và thay mới mái nhà.

Ông Phạm Tuấn Chung – Phó Giám đốc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội cho biết: “Trong quá trình thực hiện, để bảo đảm tính khách quan, công bằng, ngành đã tham mưu giúp UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương rà soát, lập đề án cụ thể. Việc thẩm tra, bình xét được tiến hành nghiêm ngặt, đúng đối tượng, đúng thành phần. Ngoài kinh phí hỗ trợ, các địa phương còn huy động nhiều nguồn hỗ trợ khác từ cộng đồng dân cư, dòng họ, quỹ phúc lợi xã hội… để giúp NCC sớm hoàn thành nhà và đưa vào sử dụng”.

Cùng với việc triển khai thực hiện tốt Quyết định số 22, thời gian qua, các tổ chức xã hội trên địa bàn tỉnh đã có nhiều đóng góp, sự sẻ chia đối với gia đình NCC về nhà ở. Chỉ tính riêng năm 2014 -2015, Ngân hàng VietinBank, Quỹ Thiện Tâm, Tập đoàn Vingroup, đã hỗ trợ làm nhà mới 160 nhà cho NCC với số tiền 6 tỷ đồng.

Năm 2016, Ngân hàng VietinBank tiếp tục hỗ trợ 10 tỷ đồng để làm 200 nhà cho NCC, người mù khó khăn về nhà ở, hộ nghèo... Cùng với tình cảm đó, nhiều gia đình còn nhận được sự sẻ chia của các tổ chức khác như: Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng Chính sách xã hội... góp phần để các gia đình NCC sớm ổn định cuộc sống.

Để giúp gia đình NCC về nhà ở, thời gian tới, các địa phương tiếp tục thực hiện tốt Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, vận động các tổ chức đoàn thể và nhân dân tích cực tham gia xây dựng, sửa chữa nhà ở gia đình NCC, tránh tư tưởng trông chờ vào ngân sách Nhà nước...  

Thái Hưng