Người đọc, hoạt động đọc và văn hóa đọc

  • Cập nhật: Thứ sáu, 20/4/2018 | 4:17:12 PM

Văn hóa đọc được phát triển trên nền tảng của truyền thống giáo dục gia đình, nhà trường, môi trường cộng đồng và gắn liền với nhu cầu tự học. Để vượt qua mức độ từ người đọc chăm chỉ trở thành người đọc thông minh, việc giáo dục ý thức học tập suốt đời và hình thành phương pháp, kĩ thuật đọc phù hợp vì thế có vai trò cực kì quan trọng.

Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.

Khi đề cập vấn đề phát triển văn hóa đọc, có lẽ cũng nên nói đến "người đọc” và "hoạt động đọc”.

Với phạm trù "người đọc”, người ta thường nghĩ đến định nghĩa, để xác định ngoại diên hay nội hàm của khái niệm – thế nào là người đọc? Nhưng với người đọc – trong khái niệm cụ thể ở đây - nên chăng, trước hết cần tiếp cận ở bình diện mục tiêu hướng đích. Với canh cánh nỗi niềm "Ngày mai dân ta sẽ sống sao đây?/ Sông Hồng chảy về đâu?/ Và lịch sử?/ Bao giờ dải Trường Sơn bừng giấc ngủ/ Cánh tay thần Phù Đổng sẽ vươn mây?”,  với niềm khát khao cháy bỏng: "Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”,suốt cuộc đời hoạt động cách mạng kiệt xuất của mình, Bác Hồ là một người đọc vĩ đại.
 
"Luận cương đến Bác Hồ/Và Người đã khóc/Lệ Bác Hồ rơi trên chữ Lê-nin/Bốn bức tường im nghe Bác lật từng trang sách gấp/Tưởng bên ngoài, đất nước đợi mong tin” (Chế Lan Viên). Không những thế, "Mỗi ngày, Cụ xem chừng 25 tờ báo. Báo sáng, báo chiều, báo hàng tuần, báo ngoại quốc. Báo có gì hay, Cụ lấy bút chì đỏ làm dấu vào, rồi bảo anh em xem” (Cứu Quốc, số 420/1946).
 
Người từng khuyên: "Muốn có nhiều tài liệu phải xem cho rộng”, "Phải nêu cao tác phong độc lập suy nghĩ và tự do tư tưởng. Đọc tài liệu thì phải đào sâu hiểu kỹ, không tin một cách mù quáng từng câu trong sách. Có vấn đề thông suốt thì mạnh dạn đề ra cho vỡ lẽ, đối với bất cứ vấn đề gì đều phải đặt ra câu hỏi "Vì sao”, đều phải suy nghĩ kỹ càng, xem nó có hợp với thực tế hay không, tuyệt đối không nên nhắm mắt tuân theo một cách xuôi chiều”.
 
Bài học sâu sắc được rút ra từ đây là: với Bác, muốn hiểu thấu đáo một vấn đề gì cũng cần nghiên cứu tài liệu một cách thấu đáo qua nhiều nguồn sách, báo; không phải chỉ đọc thông thường, mà phải đọc với tinh thần tích cực, chủ động để chiếm lĩnh thế giới thông tin. Theo đó, người đọc không chỉ là chủ thể tiếp nhận thông tin mà còn thể hiện phẩm cách tư tưởng và bản lĩnh văn hoá.

Nói đến "hoạt động đọc”, tức cũng nói đến mục tiêu, nội dung, phương thức của đọc.Tái tạo năng lượng sống và hoàn thiện con người văn hóa không chỉ là mục tiêu duy nhất của đọc. Đọc để thay đổi tư duy, đọc còn là một động lực thay đổi cuộc đời, một giải pháp nhận thức hoàn thiện bản thân; phải chăng đọc còn như một sự dấn thân vào thử thách, nếm trải, với hi vọng tạo nên sự khác biệt? Văn hoá đọc sách là một phần truyền thống và tính cách nổi bật nhất của người Do Thái - một dân tộc chỉ chiếm 0,2% dân số thế giới nhưng có số người đoạt giải Nobel gấp 3 lần Đức hay Pháp (Albert Einstein – Nobel Vật lí năm 1921, Niels Bohr – Nobel Vật lí năm 1922, Boris Pasternark – Nobel Văn học năm 1958, Milton Friedman – Nobel Kinh tế năm 1976, Bob Dylan – Nobel Văn học năm 2016). Người Nhật thì cho rằng cuốn sách tuyệt vời nhất là cuốn sách được đọc bằng giọng của cha mẹ, có lẽ vì thế đã tạo nên một hình ảnh quen thuộc khi thấy họ đọc sách ở mọi không gian và thời gian có thể.

Hãy biến việc đọc sách như là một phần rất quan trọng trong danh sách công việc phải làm hằng ngày, thiết nghĩ, đó cũng là một ý kiến đáng suy ngẫm.

Là một hình thái chuyển mã từ kí hiệu ngôn ngữ trong văn bản thành biểu tượng, hình ảnh để làm giàu nhận thức, đọc đồng thời cũng là một phương pháp phát triển tư duy. Bởi vì, đọc bao giờ cũng gắn liền với hoạt động liên tưởng, tưởng tượng sáng tạo - nhất là trong thời đại tri thức, thế giới vừa phẳng vừa nhanh tuyệt vời này đang không ngừng tạo ra những giới hạn. Đọc vừa là một hành trình tìm kiếm con người bản thể, vừa là cơ hội đánh thức tiềm năng phát hiện và kiến tạo thế giới của mỗi cá nhân.

Văn hóa đọc được phát triển trên nền tảng của truyền thống giáo dục gia đình, nhà trường, môi trường cộng đồng và gắn liền với nhu cầu tự học. Để vượt qua mức độ từ người đọc chăm chỉ trở thành người đọc thông minh, việc giáo dục ý thức học tập suốt đời và hình thành phương pháp, kĩ thuật đọc phù hợp vì thế có vai trò cực kì quan trọng.
 
(Theo dangcongsan.vn)

Các tin khác
Yên Bái tăng cường phổ biến kiến thức pháp luật cho thanh niên.

UBND tỉnh Yên Bái vừa ban hành Kế hoạch số 96/KH-UBND ngày 24/4/2024 về triển khai thực hiện Chương trình phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên trên địa bàn tỉnh đến năm 2030.

Ban Chỉ đạo Tháng hành động về An toàn vệ sinh lao động Trung ương bấm nút Khai mạc tháng ATVSLĐ và tháng Công nhân

Sáng nay (26/4), tại Cung Văn hóa lao động hữu nghị Việt – Xô diễn ra Lễ phát động Tháng hành động An toàn vệ sinh lao động và Tháng công nhân năm 2024. Sự kiện do Ban Chỉ đạo Tháng hành động về An toàn vệ sinh lao động Trung ương phối hợp với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tổ chức.

Sáng nay- 26/4, UBND tỉnh Yên Bái tổ chức Lễ phát động Tháng công nhân và Tháng hành động về an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) năm 2024 với chủ đề: "Tăng cường đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động tại nơi làm việc và trong chuỗi cung ứng" và "Đoàn kết công nhân - Triển khai nghị quyết".

Dịp nghỉ lễ 30/4-1/5, cả nước nắng nóng gay gắt.

Thống kê từ Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia, 10 năm qua, chưa có năm nào cả 3 miền Bắc - Trung - Nam cùng xảy ra nắng nóng trong giai đoạn 30/4-1/5.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục