Yên Bái là tỉnh miền núi có 30 dân tộc cùng chung sống, trong đó, dân tộc thiểu số chiếm 54%, kinh tế chậm phát triển, cơ sở hạ tầng kỹ thuật yếu kém, trình độ dân trí không đồng đều, đời sống của nhân dân các dân tộc còn nhiều khó khăn, lạc hậu. Nhưng đó là Yên Bái của nhiều năm về trước.
Giờ đây, Yên Bái đang trên đà phát triển, kinh tế tiếp tục tăng trưởng khá, văn hoá, xã hội được quan tâm đầu tư, phát triển, nhân dân thực hiện tốt nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội, các tập tục lạc hậu, mê tín, dị đoan dần được xóa bỏ.
Có được kết quả trên, là do nhân dân đoàn kết thực hiện Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa (TDĐKXDĐSVH) theo Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Bác. Nội dung cơ bản của Phong trào TDĐKXDĐSVH được thể hiện ở các hoạt động chủ yếu: phát triển kinh tế, giúp nhau làm giàu chính đáng, xóa đói giảm nghèo; xây dựng tư tưởng, chính trị lành mạnh; xây dựng nếp sống văn minh, kỷ cương xã hội, sống và làm việc theo pháp luật; xây dựng môi trường văn hóa sạch - đẹp - an toàn; xây dựng các thiết chế văn hoá, thể thao và nâng cao chất lượng các hoạt động văn hoá, thể thao cơ sở.
Phong trào TDĐKXDĐSVH có tác động tích cực đến nhiều mặt của đời sống xã hội. Từ phong trào này, các cơ quan, đơn vị, địa phương thi đua phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, xây dựng thiết chế văn hóa và chú trọng đến việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của quê hương.
Trong phong trào thi đua phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo đã xuất hiện ngày càng nhiều gương người tốt, việc tốt trên các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh... Nhiều làng quê đã thực sự khởi sắc, tạo tiền đề quan trọng cho việc đẩy nhanh lộ trình xây dựng nông thôn mới.
Trong năm qua, thực hiện Phong trào TDĐKXDĐSVH nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái luôn đoàn kết tương thân tương ái giúp đỡ lẫn nhau trong lúc khó khăn, đặc biệt, giúp nhau làm kinh tế thoát nghèo, nhiều mô hình trang trại trồng trọt, chăn nuôi, kinh doanh, sản xuất thu hút hàng nghìn lao động ở các địa phương tham gia.
Hay những việc làm nhân đạo, từ thiện, tương thân, tương ái, được các cấp, các ngành và nhân dân đặc biệt quan tâm. Qua đó, năm 2017 đã huy động, quyên góp ủng hộ được 58 tỷ đồng, trong đó, riêng Quỹ "Vì người nghèo” quyên góp được 1,9 tỷ đồng, đã chi hỗ trợ cho 207 hộ gia đình bị lũ lụt, sập, trôi hoàn toàn nhà ở, làm mới và sửa chữa 1.188 ngôi nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo, gia đình có công…
Nhân dân các dân tộc trong tỉnh đã tích thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tích cực tham gia các chương trình, phòng chống các tệ nạn xã hội, ma tuý, mại dâm, phòng chống tội phạm, đảm bảo trật tự an toàn giao thông, đoàn kết các dân tộc.
Đến nay, toàn tỉnh có 1.117/1.409 cơ quan, đơn vị đạt chuẩn văn hóa, thực hiện tốt nếp sống văn hóa kỷ cương pháp luật; có 1.268/2.306 làng, bản, tổ dân phố xây dựng được quy ước văn hóa, có 42 xã, phường, thị trấn ra mắt xây dựng xã, phường, thị trấn văn hóa, trong đó, có 17 xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, 3 thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị.
Toàn tỉnh có 100% xã, phường, thị trấn thành lập được ban thanh tra nhân dân, 2.248 tổ an ninh nhân dân, 3.056 tổ tự quản, 2.394 tổ hòa giải, duy trì 1.740 hòm thư góp ý về an ninh trật tự, trình báo và tố giác tội phạm, hoạt động của 132 mô hình, tiên tiến về công tác đảm bảo an ninh trật tự; tiêu biểu như mô hình "Bóng điện an ninh”, "Tiếng kẻng an ninh”, "Họ giáo tiên tiến, gia đình giáo dân tiêu biểu”... hoạt động tích cực, thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, củng cố mối đại đoàn kết dân tộc, tình làng nghĩa xóm, an ninh trật tự, an toàn xã hội được giữ vững.
Hầu hết các cơ quan, đơn vị, làng, bản, tổ dân phố, xã, phường, thị trấn văn hóa đều có cảnh quan, môi trường sạch đẹp, đảm bảo theo quy định của quy chế công nhận cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa.
Nhiều làng, bản văn hóa có khu bảo tồn cây xanh, bảo vệ rừng đầu nguồn, rừng trồng tái sinh, các doanh nghiệp sản xuất, hộ gia đình chăn nuôi đều ký cam kết xử lý môi trường tương đối đảm bảo.
Về công tác xây dựng cộng đồng dân cư an toàn, không có tệ nạn xã hội, ma túy mại dâm và đến nay có 42 xã, phường, thị trấn đăng ký xây dựng xã, phường, thị trấn văn hóa không có tệ nạn xã hội...
Việc thực hiện Quy chế dân chủ gắn với vấn đề dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng được thực hiện tốt ở cơ sở. Việc vận động nhân dân xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của nhân dân và sự đầu tư của các cấp.
Năm qua, các địa phương đã được nhà nước đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở như nhà văn hoá xã, nhà văn hóa thôn, làng, bản, tổ dân phố... và hiện tại, toàn tỉnh đã xây dựng được 1.605 nhà văn hoá. Trong đó, có 83/180 xã, phường, thị trấn có nhà văn hóa, 95/180 xã, phường, thị trấn có sân, bãi hoạt động văn hóa, thể thao.
Riêng năm 2017, đã xây dựng 30 nhà văn hóa thôn, bản, tổ dân phố, 8 nhà văn hóa xã. Hệ thống nhà văn hóa ở các địa phương đã phát huy tác dụng trong việc tổ chức các hoạt động văn hoá, văn nghệ, sinh hoạt câu lạc bộ... góp phần bảo tồn vốn văn hóa truyền thống độc đáo, đa dạng của các địa phương trong tỉnh.
Phong trào học tập, lao động, sáng tạo trong các cơ quan đơn vị, các trường học luôn được các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo với các hoạt động như: nghiên cứu khoa học, áp dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật và công nghệ mới vào công tác điều hành, quản lý và sản xuất kinh doanh, có gần 2.000 sáng kiến, đề tài, đề án khoa học cấp sở, cấp tỉnh, cấp Nhà nước được đưa vào áp dụng tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, xã, phường, thị trấn, các huyện, thị xã, thành phố làm lợi cho Nhà nước hàng trăm tỷ đồng. Nhiều cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác, lao động và học tập đã được biểu dương, khen thưởng kịp thời.
Trong năm qua, các cấp đã khen thưởng cho trên 1.000 cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong học tập, lao động sáng tạo, đặc biệt trong lĩnh vực Phong trào TDĐKXDĐSVH các cấp đã biểu dương khen thưởng trên 10 nghìn hộ gia đình đạt chuẩn văn hóa. Từ việc làm này, đã kịp thời động viên, khích lệ những điển hình tiêu biểu trong thực hiện các phong trào thi đua yêu nước, góp phần thúc đẩy phong trào phát triển toàn diện.
Thu Hiền