Trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc, Hà Giang là một trong những chiến trường trọng điểm. Đặc biệt, từ năm 1984 đến năm 1989, cuộc chiến diễn ra hết sức ác liệt ở phía Bắc huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang.
Tại mặt trận này, đã có hàng chục sư đoàn của các quân đoàn, quân khu tham gia chiến đấu trên từng chiến hào, từng điểm cao để bảo vệ vững chắc mảnh đất thiêng liêng nơi biên cương Tổ quốc.
Những ký ức về một thời ác liệt nhưng rất đỗi tự hào của những người lính "Sống bám đá, chết hóa thành bất tử” như vẫn còn vẹn nguyên trong ký ức của cựu chiến binh (CCB) Nguyễn Văn Kim, nguyên là chiến sĩ truyền đạt Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 876 thuộc Sư đoàn 356.
Trở về cuộc sống thời bình, nghĩa tình đồng đội của những người lính từng sống chết có nhau, luôn thôi thúc ông Kim và những CCB đã từng chiến đấu tại mặt trận Vị Xuyên trăn trở, làm những việc làm cụ thể để tri ân và giúp đỡ những người thân của đồng đội mình còn nhiều khó khăn trong cuộc sống.
CCB Nguyễn Văn Kim - Phó ban Thường trực, Ban liên lạc CCB Sư đoàn 356 Yên Bái, chia sẻ: "Có được may mắn sống trong thời bình, ước nguyện đầu tiên của chúng tôi là được quay trở lại chiến trường xưa để tìm lại hài cốt của đồng đội mình đã anh dũng hy sinh. Việc tìm kiếm gặp rất nhiều khó khăn, song chúng tôi đã cùng nhau nhớ lại những dấu mốc, lần theo các địa điểm, vị trí... trong chiến trận và phối hợp với chính quyền địa phương cùng gia đình để tìm lại các anh”.
Được biết, sau nhiều lần tìm kiếm, các CCB Sư đoàn 356 đã tìm được một số di hài của đồng đội cùng nhiều những kỷ vật luôn mang theo các anh trong từng trận chiến. Ông Kim kể, ngày 20/6/2012, tại khu vực D3, cao điểm 772, ông cùng đồng đội đã tìm được chính người chỉ huy trưởng của mình đó là liệt sỹ Nguyễn Hữu Thanh - Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 3.
Những kỷ vật, từ chiếc áo KT sỹ quan, lọ thuốc chống sốt rét, dầu lau súng, ngôi sao trên mũ..., đặc biệt là chiếc khăn dù của người chị gái tặng anh Thanh ngày nhập ngũ vẫn còn bên anh.
Hài cốt liệt sỹ Nguyễn Hữu Thanh được đưa về an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ Ba Dốc, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Tiếp đến ngày 14/12/2016, ông Kim cùng đồng đội tìm thêm được hài cốt của liệt sỹ Đình Văn Chung tại cao điểm 900, nơi 6 người trong khẩu đội pháo đều hy sinh.
Ngay trong đêm 12/7/1984, đã đưa được xác 5 đồng đội về chôn cất, chỉ còn lại mình anh Chung bị pháo địch bắn vùi lấp sâu trong lòng đất. Sau 32 năm, hài cốt liệt sỹ Đình Văn Chung được đồng đội đưa về an táng tại Nghĩa trang Liệt sỹ thành phố Hà Nội.
Ngoài việc tri ân đồng đội đã hy sinh, CCB Nguyễn Văn Kim cùng các CCB Sư đoàn 356 Yên Bái kết nối với "Câu lạc bộ Hà Giang một thời để nhớ” tích cực kêu gọi đồng đội và các tấm lòng hảo tâm quyên góp giúp đỡ các gia đình đồng đội mình còn đang khó khăn, gặp hoạn nạn trong cuộc sống.
Còn nhớ trận lũ ống lịch sử hồi tháng 8/2017, xảy ra tại huyện Mù Cang Chải đã cướp đi sinh mạng và nhiều tài sản của một số hộ dân vùng lũ, trong đó có gia đình CCB Phạm Xuân Thanh, người đồng đội trên chiến trận Vị Xuyên năm xưa.
Ban liên lạc CCB Sư đoàn 356 Yên Bái, đã có lời kêu gọi ủng hộ thông qua kênh thông tin trên mạng xã hội và chỉ sau 9 ngày quyên góp, các CCB đã trực tiếp đến chia sẻ, trao số tiền 100 triệu đồng hỗ trợ gia đình CCB Phạm Xuân Thanh và ủng hộ 29 triệu đồng cho 10 hộ dân vùng lũ bị thiệt hại nặng ở tổ 8, thị trấn Mù Cang Chải.
Hay năm 2018, khi biết được hoàn cảnh vô cùng khó khăn của gia đình chị Vũ Thị Thu - vợ Liệt sỹ Nguyễn Văn Thành ở xã Đại Phác, huyện Văn Yên, CCB Sư đoàn 356 Yên Bái tiếp tục kêu gọi, quyên góp ủng hộ và cùng với chính quyền xây dựng ngôi nhà tình nghĩa cho chị Thu.
Sau hơn 2 tháng thi công, đại diện Ban liên lạc CCB Sư đoàn 356 Yên Bái đã trao số tiền 60 triệu đồng cùng nhiều đồ dùng, vật dụng phục vụ sinh hoạt cho gia đình chị Thu.
Đón xuân Kỷ Hợi trong ngôi nhà khang trang, chị Thu xúc động chia sẻ: "Vậy là ước mơ cả cuộc đời của gia đình tôi đã trở thành hiện thực, chúng tôi rất biết ơn những tình cảm sâu đậm nghĩa tình này”.
Tưởng nhớ tới các đồng đội đã hy sinh anh dũng trong cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, CCB Sư đoàn 356 Yên Bái - Hà Giang kêu gọi đóng góp thực hiện ước nguyện xây dựng một "Đài hương tưởng niệm” tại điểm cao 468 và "Nhà tưởng niệm, tri ân các anh hùng liệt sỹ mặt trận Vị Xuyên 1979 - 1989”, hoàn thành vào năm 2013.
Đến năm 2017, sau khi được tôn tạo, nâng cấp, Đài hương và Nhà tưởng niệm được bàn giao lại cho chính quyền xã Thanh Thủy, huyện Vị Xuyên quản lý. Những việc làm ý nghĩa của những CCB Sư đoàn 356 Yên Bái cũng như các CCB từng tham gia chiến trường Vị Xuyên - Hà Giang những năm qua, góp phần tô thắm vẻ đẹp nghĩa tình đồng đội của những người lính đã từng một thời vào sinh ra tử trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc.
Vũ Đồng
