Xây dựng gia đình văn hóa (GĐVH) là một trong những phong trào nằm trong cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Qua hơn 10 năm thực hiện, đến nay, phong trào đã thực sự đi vào cuộc sống của người dân từ vùng thấp đến vùng cao và tạo nên yếu tố quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Năm 2010, tổng kết 10 năm thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, tỉnh Yên Bái có trên 82% số hộ đạt chuẩn GĐVH và phong trào đang từng bước đi vào chiều sâu. Phong trào này có bước tiến nhanh là bởi 4 tiêu chí đạt chuẩn GĐVH gồm: gia đình hòa thuận, hạnh phúc, tiến bộ; đời sống vật chất, tinh thần nâng cao; đoàn kết, tương trợ trong cộng đồng; thực hiện tốt trách nhiệm công dân đều phù hợp với điều kiện thực tế và nguyện vọng của nhân dân.

Bên cạnh đó, cấp ủy và chính quyền các cấp nhận thức rõ, phong trào xây dựng GĐVH vừa là mục tiêu lại vừa mang tính chiến lược trong công cuộc phát triển đất nước. Đồng thời, muốn xây dựng các làng, thôn, tổ dân phố văn hóa thì xây dựng GĐVH phải đi trước một bước. Vì vậy, cấp ủy, chính quyền các cấp đã nỗ lực đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nhân dân hiểu rằng, xây dựng GĐVH chính là điều kiện quan trọng để hòa nhập, thích ứng với xu hướng phát triển kinh tế - xã hội trong tình hình mới. Xây dựng GĐVH phải kế thừa những giá trị văn hóa truyền thống và tiếp thu các yếu tố hiện đại; thực sự là “thành trì” đẩy lùi tệ nạn xã hội và giữ gìn bình yên cuộc sống.

Đi đôi với tuyên truyền nâng cao nhận thức, việc hướng dẫn, cung cấp kiến thức cho nhân dân thực hiện phong trào cũng được đặc biệt coi trọng. Các tổ chức đoàn thể đều có sự nhập cuộc đồng bộ bằng những phong trào riêng như: Hội Nông dân có phong trào “Thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi”; Hội Người cao tuổi thực hiện phong trào “Ông bà mẫu mực, con cháu thảo hiền”; phụ nữ thi đua “Giỏi việc nước, đảm việc nhà”; thanh niên “Thi đua lập nghiệp”; đồng bào công giáo gắn xây dựng GĐVH với 10 nội dung thi đua của Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam phát động… Những phong trào này chính là sự hợp lực mạnh mẽ trong thực hiện 4 tiêu chí đạt chuẩn GĐVH.

Hàng năm, việc bình xét các gia đình đạt chuẩn văn hóa đã được cấp cơ sở thực hiện khách quan và chặt chẽ. Mặt khác, cấp ủy, chính quyền các cấp luôn quan tâm đến các giải pháp thi đua để thúc đẩy sự phát triển của phong trào như: biểu dương các gia đình hiếu học, học sinh vượt khó; biểu dương các gia đình sản xuất, kinh doanh giỏi và gia đình có nhiều đóng góp cho hoạt động xã hội; tổ chức các giải thể thao gia đình và ngày hội đại đoàn kết toàn dân.

Bằng những phong trào, hoạt động thiết thực, hiệu quả, huyện Lục Yên, Trấn Yên, Văn Yên, thị xã Nghĩa Lộ, thành phố Yên Bái đã trở thành điểm sáng xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở và xây dựng GĐVH. Tiêu biểu, xã Y Can (Trấn Yên) năm 2010 có 92% số hộ đạt chuẩn GĐVH; huyện Lục Yên có 21 làng văn hóa thuần Tày, thuần Dao có số hộ đạt chuẩn văn hóa chiếm tỷ lệ trên 85%; xã Nghĩa An (thị xã Nghĩa Lộ) có số hộ gia đình đạt chuẩn văn hóa gần 90%... Đáng phấn khởi là phong trào đã góp phần quan trọng làm giảm tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh Yên Bái giai đoạn từ năm 2006 đến hết năm 2010 từ 34,71% xuống còn 14,7%.

Đánh giá chung từ các cơ sở cũng như Ban chỉ đạo thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” tỉnh là ở đâu có phong trào xây dựng GĐVH mạnh thì ở đó việc phát triển kinh tế - xã hội nhanh và hiệu quả; vận động nhân dân đóng góp xây dựng hạ tầng cơ sở đạt kết quả cao; tệ nạn xã hội, bạo lực gia đình được đẩy lùi và dân trí nâng cao; bảo tồn, phát huy tốt thuần phong mỹ tục; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ổn định, giữ vững.

Mục tiêu đến năm 2015, tỉnh Yên Bái phấn đấu có từ 84% số hộ trở lên đạt chuẩn GĐVH. Đồng thời tích cực phát huy những kết quả đã đạt được để phong trào ngày càng đi vào chiều sâu, bền vững, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển mạnh mẽ.

 Hoàng Nhâm