Sinh năm 1970 và lớn lên ở bản Tà Chơ, xã Cao Phạ (Mù Cang Chải), Sùng A Dì chỉ học hết lớp 1 rồi bỏ học, ở nhà làm nông nghiệp. Do không trình độ, không nghề nghiệp, kiến thức nên đến tuổi trưởng thành, A Dì lấy vợ là Khang Thị Bâu và có với nhau tới 7 đứa con nhưng bị chết 5 đứa, hiện chỉ còn 2 (đứa lớn sinh năm 1999, nhỏ sinh năm 2009).

Những tưởng nỗi đau mất tới 5 người con sẽ khiến A Dì vượt khó, vươn lên làm ăn, phát triển kinh tế như bao gia đình người Mông khác trong bản, nhưng bản tính lười lao động, thích hưởng thụ, muốn làm giàu nhanh chóng với "nàng tiên nâu" đã sớm đưa A Dì tới vòng lao lý. Năm 2005, A Dì đã bị Tòa án nhân dân tỉnh Yên Bái xử phạt 7 năm tù về các tội “Mua bán trái phép vật liệu nổ” và tội “Chiếm đoạt vật liệu nổ”.

Tháng 5/2011, do bị nghiện ma túy nên A Dì tiếp tục bị đưa đi cai nghiện bắt buộc tại Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục - Lao động Xã hội tỉnh. Hết thời hạn 7 năm tù, đi cai nghiện và đã được xóa án tích nhưng Sùng A Dì không lấy đó làm bài học tu dưỡng, rèn luyện bản thân để trở thành người có ích cho xã hội mà tiếp tục lao vào con đường nghiện ngập do "nàng tiên nâu" cám dỗ.

Vào lúc 14 giờ 15 phút ngày 10/12/2015, tại nhà của A Dì ở bản Tà Chơ, xã Cao Phạ (Mù Cang Chải), tổ công tác của Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh phát hiện, bắt quả tang Sùng A Dì có hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy. Lực lượng chức năng thu giữ trong túi quần bên phải của A Dì đang mặc 1 túi nilon màu đen, bên trong có 7 cục chất bột nén màu trắng và hai gói nilon màu hồng bên trong các gói đều có chứa chất bột nén màu trắng nghi là hêrôin và thu giữ tại túi quần bên trái 1 điện thoại di động, thu giữ tại túi quần sau 1 cân điện tử.

Quá trình điều tra, Sùng A Dì khai nhận: vào khoảng 8 giờ ngày 9/12/2015, có người đàn ông lạ đến nhà chơi và hỏi mua 4 cây hêrôin với giá thỏa thuận 23 triệu đồng/cây. A Dì bảo người đàn ông ở nhà mình đợi rồi đi gọi điện cho Chìu hỏi mua ma túy.

Đến 11 giờ, ngày 10/12/2015, A Dì đến khu vực đèo Khau Phạ thuộc xã Cao Phạ, huyện Mù Cang Chải mua của Chìu 4 cây hêrôin với giá 17 triệu đồng/cây để trong túi nilon màu đen và hai túi nilon màu hồng. Đồng thời, cũng hỏi mượn của Chìu 1 chiếc cân điện tử mang về bán cho người đàn ông lạ.

Về đến nhà, A Dì nói, có hêrôin rồi! Người đàn ông lạ liền gọi điện thoại cho bạn mang tiền lên mua, người này bảo A Dì cho xem hêrôin để mua thì phát hiện thấy công an đến, hai khách mua ma túy bỏ chạy còn A Dì bị bắt giữ.

Tại các bản kết luận giám định của Phòng Kỹ thuật Hình sự Công an tỉnh và Viện Khoa học Hình sự - Tổng cục Cảnh sát kết luận: chất bột nén màu trắng thu giữ của Sùng A Dì gồm 7 cục chất bột nén màu trắng có tổng trọng lượng là 105,7 gam đều có thành phần hêrôin, hàm lượng hêrôin là 39,6%; trong hai gói nilon màu hồng có tổng trọng lượng là 42,02 gam đều có thành phần hêrôin, hàm lượng hêrôin là 38,9%.

Căn cứ vào kết quả đó, Sùng A Dì đã bị Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh truy tố về tội “Mua bán trái phép chất ma túy” theo Điểm b Khoản 4 Điều 194 Bộ luật Hình sự.

Ngày 11/5/2016, tại hội trường nhà văn hóa thôn Đồng Danh, xã Minh Quân, huyện Trấn Yên, Tòa án nhân dân tỉnh đã tổ chức xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với bị cáo Sùng A Dì phạm tội mua bán trái phép chất ma túy. Tại phiên tòa, bị cáo Sùng A Dì đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình như đã khai nhận tại cơ quan điều tra và xin giảm nhẹ hình phạt.

Tiếp đó, người bào chữa cho Sùng A Dì cũng trình bày trước tòa, nhất trí với quan điểm của Viện Kiểm sát nhân dân về tội danh đối với bị cáo. Còn về hình phạt, đề nghị Hội đồng xét xử xem xét bị cáo chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự đối với số lượng ma túy là chất hêrôin sau khi đã được giám định hàm lượng là 58,2 gam chứ không phải là 147,72 gam chất bột nén màu trắng có thành phần hêrôin. Bởi trong 7 cục chất bột nén màu trắng có 105,7 gam có hàm lượng hêrôin là 39,6% tương đương 41,8572 gam và 42,02 gam có hàm lượng hêrôin là 38,9% tương đương 16,3457 gam (tổng cộng là 58,2029 gam hêrôin).

Tòa xét hành vi trên của bị cáo đã phạm vào tội “Mua bán trái phép chất ma túy” và bị cáo phải chịu trách nhiệm hình sự đối với số ma túy là chất hêrôin đã được xác định sau khi giám định hàm lượng là 58,2029 gam hêrôin theo quy định tại Điểm b Khoản 3 Điều 194 của Bộ luật Hình sự.

Nhận thấy hành vi của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, đã xâm phạm đến chế độ độc quyền quản lý của Nhà nước về các chất ma túy. Hơn nữa, việc mua bán trái phép chất ma túy không chỉ ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe của con người mà còn gây ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh, trật tự an toàn xã hội và là nguyên nhân phát sinh các loại tội phạm khác. Bị cáo nhận thức rõ hành vi tàng trữ, mua bán trái phép chất ma túy là hành vi vi phạm pháp luật, bị coi là tội phạm nhưng do hám lợi bất chính mà vẫn thực hiện.

Xét tính chất mức độ hành vi phạm tội, nhân thân của bị cáo và tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, thấy cần phải cách ly bị cáo khỏi xã hội một thời gian để giáo dục, cải tạo bị cáo trở thành người có ích cho xã hội cũng như việc răn đe phòng ngừa tội phạm nói chung. Ngoài ra, cũng cần áp dụng hình phạt bổ sung bằng tiền đối với bị cáo, Tòa án nhân dân tỉnh đã tuyên phạt bị cáo Sùng A Dì phạm tội “Mua bán trái phép chất ma túy”. Đồng thời, áp dụng Điểm b Khoản 3 và Khoản 5 Điều 194; Điểm p Khoản 1 Điều 46 của Bộ luật Hình sự xử phạt bị cáo Sùng A Dì 18 năm tù. Phạt bổ sung bằng tiền đối với bị cáo 5 triệu đồng sung quỹ Nhà nước.

Vậy là bước sang tuổi 45, Sùng A Dì một lần nữa lại vướng vòng lao lý vì lười lao động, thích ăn chơi hưởng thụ. Đây là bài học đắt giá, cảnh tỉnh cho tất cả những thanh niên đã, đang và sẽ có ý định đi theo bước chân của Sùng A Dì.

Hà Thanh