Thời gian gần đây, tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước xảy ra các vụ cướp tiền tại các phòng giao dịch ngân hàng. Qua theo dõi, các đối tượng đều gây án một mình, sử dụng súng, mìn tự chế hoặc vật giống súng, mìn, chúng ngang nhiên vào các phòng giao dịch ngân hàng thương mại đe dọa, uy hiếp các giao dịch viên, yêu cầu đưa tiền trước sự bất lực của lực lượng bảo vệ và tẩu thoát.
Bằng sự nỗ lực của lực lượng công an, những kẻ phạm tội đều nhanh chóng bị bắt giữ. Điều đáng nói, hàng chục tên cướp ngân hàng đã bị bắt giữ trong thời gian qua đều chưa có tiền án, tiền sự, không phải là những đối tượng đang trong hồ sơ quản lý nghiệp vụ hoặc theo dõi của lực lượng công an. Động cơ gây án chủ yếu do chơi bời bài bạc, tiêu pha quá mức, vay nợ tín dụng đen hoặc các công ty tài chính với lãi suất "cắt cổ”… do quá cần tiền để trả nợ nên đành… làm liều.
Như đã nói, các vụ cướp ngân hàng đều đã được lực lượng công an nhanh chóng điều tra làm rõ, những kẻ gây án đều đã được bắt giữ, thiệt hại đều không lớn. Tuy nhiên, các vụ cướp ngân hàng liên tiếp xảy ra cho thấy tình hình tội phạm, nhất là tội phạm về trật tự xã hội ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường, ảnh hưởng đến kết quả công tác phòng ngừa tội phạm, gây hoang mang dư luận và sự bình yên và hạnh phúc của nhân dân và cộng đồng xã hội.
Xuất phát từ việc chơi bời, bài bạc, do thiếu sự quản lý, giáo dục từ gia đình nên một số thanh niên đã đưa chân vào con đường phạm tội. Một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng, ảnh hưởng của phim ảnh bạo lực, trò chơi điện tử… cũng dẫn đến gia tăng tội phạm hình sự nói chung và những vụ cướp ngân hàng nói riêng.
Theo quy định của pháp luật, hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản thì hành vi đó được xem là cướp tài sản.
Người thực hiện hành vi cướp tài sản sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 168, Bộ luật Hình sự 2015.
Nếu tài sản chiếm đoạt từ 500 triệu đồng trở lên thì nghi phạm sẽ phải đối mặt với hình phạt tù từ 18 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân. Ngân hàng là nơi thực hiện các hoạt động tài chính, thường xuyên giao dịch, lưu giữ một lượng tiền lớn nên dễ trở thành mục tiêu của những kẻ phạm tội.
Do yêu cầu bắt buộc, tại các phòng giao dịch ngân hàng luôn triển khai rất nhiều biện pháp bảo đảm an ninh như: lực lượng bảo vệ, camera giám sát có độ phân giải cao, khả năng nhận diện khuôn mặt rất tốt, cùng với đó là rất nhiều phương tiện và biện pháp đảm bảo an ninh khác như báo động, phối hợp, liên kết với cơ quan công an… trong giờ làm việc, các phòng giao dịch luôn có đông khách hàng, đội ngũ nhân viên và lực lượng bảo vệ… nên hành vi cướp tiền ở các ngân hàng rất khó thành công hay nói cách khác, có cướp được thì cũng rất khó trốn thoát.
Qua khảo sát của phóng viên, công tác đảm bảo an ninh, an toàn đã được các ngân hàng trên địa bàn tỉnh quan tâm, nhiều chi nhánh ngân hàng đã có cán bộ, chiến sĩ công an, được trang bị vũ khí quân dụng trực tiếp bảo vệ mục tiêu, áp tải trong quá trình vận chuyển tiền và tiếp quỹ tại các cây ATM như: Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam, Ngân hàng Bưu điện Liên Việt…
Các ngân hàng khác đều có lực lượng bảo vệ chuyên nghiệp kết hợp với lực lượng vệ sĩ chuyên nghiệp làm công tác đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, vẫn còn những kẽ hở đáng quan tâm như: rất nhiều vệ sĩ, nhân viên bảo vệ tuổi cao, sức yếu, trang bị công cụ hỗ trợ quá thô sơ, ít có khả năng trấn áp, ngăn chặn tội phạm; nhiều ngân hàng đi giao dịch tại cơ sở không phải bằng xe chuyên dụng, không có lực lượng bảo vệ…
Do giao dịch điện tử phát triển nên các phòng giao dịch ngày càng vắng vẻ, nhất là những phòng giao dịch nhỏ, ở khu vực xa trung tâm… cũng tạo ra nhiều thời cơ cho những kẻ phạm tội. Để giảm thiểu những vụ cướp ngân hàng xảy ra, cần phải thực hiện đồng bộ đầy đủ nhiều giải pháp, trong đó có thể kể đến là giải pháp tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật để nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của công dân.
Với những đối tượng lười lao động, chơi bời đua đòi thì cần phải có sự quản lý chặt chẽ của gia đình, nhà trường, cơ quan đoàn thể và các cơ quan bảo vệ pháp luật. Bên cạnh đó, cần tăng cường hệ thống đảm bảo an ninh, an toàn ở ngân hàng, đặc biệt là hệ thống báo động, lực lượng bảo vệ chuyên nghiệp, được trang bị vũ khí hoặc công cụ hỗ trợ cần thiết để xử lý các tình huống xấu.
Lê Phiên