Nhớ lại những năm trước đây, các giải bóng đá dành riêng cho đối tượng nông dân Yên Bái được tổ chức định kỳ, thu hút đông đảo các vận động viên không chuyên trong toàn tỉnh tham gia, trở thành một phong trào rộng khắp từ tỉnh đến cơ sở: huyện xuống xã, xã xuống thôn bản..., thực sự tạo nên sân chơi bổ ích với không khí sôi nổi, hào hứng cho bà con nông dân.

Vậy nhưng thời gian qua, không hiểu vì lí do gì mà phong trào có vẻ đi xuống, các giải bóng được tổ chức không còn nhiều, thưa thớt, thậm chí mất hẳn; số lượng người chơi bóng đá tại nông thôn cũng ít đi, đặc biệt, tính xã hội hoá trong môn thể thao này gần như đã không còn. Vậy tại sao một phong trào mạnh như thế, gắn với một môn thể thao được mệnh danh là môn thể thao “vua” với sức hấp dẫn lớn đến vậy lại bị mai một?

Kinh phí không có, phong trào mất dần
Trước hết phải khẳng định rằng, đại đa số nông dân là những người không có nhiều tiềm năng về kinh tế, họ phải lo lắng bươn chải hàng ngày vì mưu sinh. Chính vì vậy, đối với các phong trào chỉ mang tính chất động viên tinh thần thì việc người nông dân không mấy mặn mà cũng dễ hiểu.

Bên cạnh đó, chúng ta lại không có nhiều các Mạnh Thường Quân sẵn sàng hỗ trợ kinh phí cho nông dân chơi bóng... Mà đã tham gia chơi thì chí ít cũng phải có kinh phí để mua những dụng cụ tối thiểu như: quả bóng, đôi giày, bộ quần áo... Và lẽ đương nhiên, khi không có nguồn nuôi thì phong trào cũng sẽ teo dần đi vì không thể “tay không bắt giặc”.

Phải thừa nhận rằng, tinh thần thể thao của đại đa số bà con nông dân là rất đáng ngợi khen. Điển hình là những năm trở lại đây, việc tập luyện thể dục thể thao (TDTT) đã phát triển sâu rộng, thu hút đông đảo nông dân ở mọi lứa tuổi tham gia.

Do nhận thức được vai trò, ý nghĩa quan trọng của việc tập luyện nâng cao sức khỏe, hiệu quả công việc nên số người tham gia ngày càng đông, từ tự phát thành tự giác. Hằng ngày, không khí tập luyện TDTT ở các khu sân bãi nông thôn diễn ra sôi nổi, nhưng xét lại cũng chỉ thấy các môn thể thao thuần tuý như cầu lông, đá cầu, bóng chuyền... là phát triển hơn cả. Đơn giản bởi lẽ, môn bóng đá đòi hỏi số lượng đông người cùng chơi mà việc đồng áng không phải nhà nào cũng rảnh rỗi giống nhau, môn này lại có đòi hỏi cao về điều kiện sân bãi...

Phong trào tập luyện đã khó khăn huống hồ muốn tổ chức một giải thi đấu bóng đá! Đối với mỗi cơ sở, việc “nuôi” một đội bóng gần như là “nhiệm vụ bất khả thi”. Nào là kinh phí luyện tập, kinh phí bồi dưỡng khi thi đấu, nào tiền trang phục, tiền ăn nghỉ, tiền công...

Đấy là còn chưa kể đến việc để đảm bảo an toàn cho mỗi vận động viên khi thi đấu, ban tổ chức các giải còn yêu cầu các vận động viên phải có giấy khám chứng nhận sức khoẻ, mà lệ phí khám sức khoẻ hiện nay đang ở mức khá cao - trung bình cứ trên 100 nghìn đồng/giấy...

Về phía cơ sở, khi nói về khó khăn trong việc tham dự các giải đấu thể thao nói chung, ông Hà Xuân Đông - Giám đốc Trung tâm Văn hoá thể thao huyện Văn Yên cho biết, thể thao phong trào vốn đã trở thành một phần không thể thiếu của đời sống xã hội. Thời gian qua, địa phương đã quan tâm đầu tư xây dựng hệ thống sân chơi, bãi tập, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân tập luyện, phát huy thế mạnh của các môn thể thao truyền thống, đẩy mạnh thể thao quần chúng, nâng cao chất lượng thể thao phong trào.

Tuy vậy, để đến được gần hơn với yêu cầu của các giải đấu cấp tỉnh và xa hơn thì chúng tôi cần được đầu tư hơn nữa, nhất là cho môn bóng đá. Đến hết năm 2009, Văn Yên đã có 24/27 xã, thị trấn có mặt bằng sân bóng đá, 65 câu lạc bộ (CLB) thể dục thể thao, trong đó 31 CLB bóng đá với 1.500 hội viên tham gia...

Văn Yên là một trong những địa phương có phong trào bóng đá nông dân mạnh. Thế nhưng, phong trào vẫn chỉ dừng lại ở cấp huyện, mấy năm nay không có giải cấp tỉnh, có tổ chức giải đi nữa thì nguồn kinh phí sự nghiệp có hạn, kinh phí tham dự giải của cơ sở còn eo hẹp, khó khăn...

Trẻ em xã Vân Hội luyện tập bóng đá trong dịp hè.

Cần gây dựng lại phong trào
Không nói đâu xa, ngay trong đầu tháng 8/2010 vừa qua, vòng chung kết Giải bóng đá nông dân toàn quốc năm 2010 đã được tổ chức tại tỉnh Long An với sự tham dự của 8 đội bóng đá nông dân mạnh nhất cả nước, trận chung kết diễn ra giữa đội Quảng Ngãi và đội Thái Nguyên đã được Đài Truyền hình Việt Nam tường thuật trực tiếp trên kênh VTV2, Quảng Ngãi xuất sắc giành cúp vô địch với chiến thắng 1 - 0 trước đối thủ...

Điều đó khẳng định phong trào bóng đá nông dân trên toàn quốc đã phát triển rất mạnh, rất rầm rộ với quy mô lớn và tính tổ chức chuyên nghiệp.

Vậy với nền tảng cũ, với trên 80% dân số tỉnh nhà thuộc thành phần làm nông nghiệp, tại sao Yên Bái chúng ta không bắt tay ngay vào gây dựng lại phong trào?

Bác Trần Hữu Minh - Tổ trưởng tổ dân phố 15, phường Đồng Tâm, thành phố Yên Bái tâm sự: “Vốn cũng xuất thân từ nhà nông nên những vấn đề liên quan đến nông dân tôi rất quan tâm. Trước đây thỉnh thoảng được xem các giải bóng đá dành riêng cho nông dân, tôi cũng như nhiều bà con khác trong xóm rất vui mừng, ngày nào cũng đến xem và cổ vũ cho các đội. Tự nhiên mấy năm qua không thấy thông tin gì về giải đấu này nữa cũng thấy buồn buồn. Mong muốn đến một ngày gần nhất sẽ lại được chứng kiến sự trở lại của sân chơi này, để được thấy những người nông dân của chúng ta không những canh tác giỏi mà còn đá bóng cừ. Được như thế thì vui lắm”.

Nói về sự “biến mất” của giải bóng đá nông dân cấp tỉnh thời gian qua, trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Dương - Phó giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) cho biết: Do còn khá nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, điều kiện sân bãi, chất lượng vận động viên nên hiện phong trào bóng đá nông dân đúng là đã có những dấu hiệu đi xuống, không còn sôi nổi hào hứng như trước, các giải thi đấu vì vậy cũng khó có thể tổ chức được. Thế nhưng qua nắm bắt tình hình ở các cơ sở, chúng tôi vẫn nhận thấy sự tự giác tập luyện của người dân, nên có thể khẳng định tiềm năng vẫn còn.

Để phát huy tiềm năng đó, trong thời gian tới, nói chính xác là trong năm 2011 này, ngành VHTT&DL sẽ tiến hành điều tra xã hội học, thiết lập lại mạng lưới các đội bóng đá nông dân từ cấp cơ sở, đẩy mạnh tuyên truyền và kêu gọi nguồn kinh phí hỗ trợ từ các nhà hảo tâm để có thể tổ chức giải thi đấu bóng đá dành cho đối tượng nông dân với tên gọi “Bông lúa vàng”. Hy vọng với nỗ lực này, phong trào bóng đá nông dân sẽ được vực dậy để phát triển rộng khắp trên phạm vi toàn tỉnh - Ông Dương nói

Nhằm không ngừng phát triển, tạo điều kiện thuận lợi cho quần chúng nhân dân mà đặc biệt là tầng lớp nông dân tích cực hưởng ứng phong trào “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, không còn cách nào khác, chúng ta cần phải nhanh chóng hoàn thiện công tác xã hội hoá TDTT. Từ đó, các cấp, các ngành, các tổ chức và cá nhân có trách nhiệm, tâm huyết sẽ tiếp tục quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất cho người dân để những phong trào mang tính cộng đồng, hiệu quả cao và có ý nghĩa xã hội lớn như phong trào bóng đá nông dân có cơ hội phát triển.

Thay lời kết
Phong trào bóng đá nông dân thực sự là một nét văn hoá đẹp, là sân chơi bổ ích, rèn luyện thân thể và tình đoàn kết cộng đồng cho nhà nông sau mỗi mùa đồng áng vất vả. Việc gây dựng lại phong trào tuy không phải một sớm một chiều có thể làm ngay được và chắc chắn sẽ còn nhiều khó khăn, vậy nhưng muộn còn hơn không làm.

Thiết nghĩ ngay từ lúc này, các nhà chuyên môn, các nhà tổ chức cần bắt tay ngay vào việc cải tổ hệ thống phong trào từ cấp cơ sở, tạo nền móng thực sự vững chắc cho một phong trào đẹp, lấy lại niềm vui vốn có cho những người nông dân nói riêng, toàn thể nhân dân các dân tộc tỉnh nhà nói chung.

Thiên Cầm