Đó là nỗi buồn man mác khi “heo may chợt đến/Lá chợt vàng suông lối thu sang”; chút bâng khuâng trong ánh lửa xòe “Ai hút hồn ta trong lời khắp/Lửa xòe cháy mãi đến muôn sau”; hay vời vợi mảnh hồn làng khi nhớ về nơi chôn nhau cắt rốn:

  Hun hút đồng xưa đâu dáng núi
  Hăm hở gió sương giục trâu cày
  Bão lũ trớ trêu… oằn vai mẹ
  Hồn làng vời vợi cánh con bay…
                                             (Hồn làng)

Song cái làm nên hồn cốt của tập thơ lại chính là tình yêu giữa con người với con người. Bằng trải nghiệm, tác giả của những “Cánh buồm ngọn gió”, “Giếng khát”, “Bão không mùa”… đã không ngại ngần so sánh “Sừng sững đỉnh núi này, núi nọ/Cũng lùn tè trước đỉnh tình yêu”. Tình yêu huyền diệu vô cùng, nó “thành ánh sáng” khi “Thơ và người bên nhau”; và nhất là thành “Lửa reo” khi “Anh đến tìm em/Lửa reo ngày mới/Nắng hồng tươi/Đồng lại óng bông vàng/Hoa bất tử/Mùa xuân thiên định/Thơ và Người/Sánh bước sang ngang”.

Và khi yêu, người thơ tìm thấy hạnh phúc đồng thời cũng cảm nhận được yêu là khổ “Một ngày không nhau/Một đời trống rỗng/Yêu nhau khắc khoải Người ơi”. Khát khao giao cảm, đôi lúc cảm thấy cô đơn mà đành “lặng im” chờ đợi, một sự chờ đợi tưởng chừng hóa đá:

  Ai còn, ai mất, ai không
  Có hay miền đá đơm bông đợi chờ.
                                                         (Đợi)

Giống như hoa hồng “Rút ruột thời gian dâng sắc đỏ… Vần xoay hương vẫn ngát tình đời”, nhân vật trữ tình trong thơ Trần Thị Nương đã yêu là yêu hết mình “Cháy đến tận Kỳ Cùng”. Nhưng dự cảm “Thời @ yêu nhau đất trời sao biến động?Dòng thác dòng đời vật vã bên nhau” đã giúp chị sớm nhận thấy một “miền không yên tĩnh” khi có sự trật khớp trong tâm hồn “Cõi người ngút lửa đam mê/Bổng trầm cung bậc… đi về lệch nhau” (Cung bậc). Nhất là tình yêu bị phản bội “Đã yêu anh tình yêu trong trắng/Thắp niềm tin vằng vặc ngày rằm/Sao man trá trái tim Trọng Thủy/Niềm tin nào cho kẻ cắp anh ơi!”.

Chị khẳng định con người ta cần sống đúng bản ngã của mình là chân thật, tránh thói lọc lừa “Thôi đừng nói lời chi nữa/Thế gian thừa thứ giả rồi/Chỉ cần trái tim đập thật/Những lời mộc mạc người ơi”(Giả). Với cuộc sống này “Chỉ có tình yêu đích thực phép nhiệm màu. Đâu thao thiết dòng trong? Đâu xôn xao dòng đục? Đâu hối hả trước mùa đầy ma lực. Nguồn cội hút ta về cháy trọn một đời yêu” (Cất sóng).

Vẫn giọng thơ đầy nữ tính, càng ngày sự từng trải đã làm giàu thêm chất trí tuệ trong các tác phẩm của Trần Thị Nương. Có khá nhiều câu thơ hay, hình tượng thơ đẹp, sáng tạo từ những cái tưởng như cũ mòn:

  Bóng hình ai cất ngăn riêng
  Mà con tim thức đập nghiêng chợ tình
                               (Lời yêu chưa tròn)

Hay:

  Vắng ai hiu quạnh đêm mòn
  Trống không ngày hội, quả còn bơ vơ
                             (Không đề)

Gần đây chị cũng hay triết lý, có thể có lúc còn khiên cưỡng như “Vỏ cây còn chút than hồng/ Vỏ người… phù phiếm ngoài vòng thế gian”. Nhưng nhìn chung những suy ngẫm đến độ chín đã nâng cao tính hàm súc cho thơ:

  Những câu thơ Đức Phật ngồi thiền
  Sao lại thấy bên trong ngút lửa
                                        (Vòng xoáy không tên)

Thơ Trần Thị Nương thiên về sáng tạo hình ảnh. Ta gặp trong tập thơ nhiều “liềm trăng khuyết”, “võng trăng”, “đá vô thường”, “lửa xòe”, “lửa reo”… mà không nhàm chán. Việc đặt đúng chỗ, phản ánh đúng tâm trạng thường tạo nên hiệu quả thẩm mĩ cao:

  Mênh mang thế /cô đơn đến thế
  Biển buồn tênh /thiếu sợi trăng gầy
                                                 (Biển nhớ)

Từng nhận nhiều giải thưởng hằng năm của Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam, các Hội Văn học Nghệ thuật Yên Bái, Phú Thọ. Chặng đường sáng tạo còn dài, chúc thi sĩ “Quên tuổi mình. Trái đất tuổi đôi mươi” để làm trọn chức năng thi sĩ : “Đời trao ta làm  Chức Người cao quí. Ta trao đời lẽ sống, niềm tin. Thứ lộc vàng biết trao và biết nhận… Thanh thoát diệu kỳ giữa cung bậc mùa Đông”.

Thế Quynh