Hoạt động sáng tác và xuất bản, công bố tác phẩm

Chuyến đi thực tế Côn Đảo, kết hợp với việc dự trại sáng tác tại Nhà sáng tác Vũng Tàu, ngoài sáng tác mới, các tác giả đã hoàn thiện 4 tập văn xuôi, 5 tập thơ, 2 tập nghiên cứu phê bình, 1 công trình nghiên cứu múa dân gian Tày, 2 bộ ảnh nghệ thuật. Đi thực tế sáng tác và tham dự các cuộc thi sáng tác trong tỉnh phải kể đến cuộc thi sáng tác ký, tranh cổ động về ngành thuế Yên Bái nhân dịp kỉ niệm 68 năm thành lập ngành thuế Việt Nam.

Kết quả đã có 35 tác phẩm ký, 45 tranh cổ động, trong đó có 22 tác phẩm đoạt giải, xuất bản sách phục vụ cho công tác thuế tại địa phương. Chi hội Mĩ thuật phối hợp cùng Hội Mĩ thuật Hà Nội đi thực tế vùng cao Văn Chấn, Mù Cang Chải phục vụ cho sáng tác về đề tài “Văn hóa dân tộc”.

Chi hội Nhiếp ảnh thực tế sáng tác ảnh về chủ đề “Yên Bái rừng xanh yêu thương” (giai đoạn 2) sáng tác được trên 100 tác phẩm, 12 tác phẩm đoạt giải cuộc thi. Cuộc thi sáng tác về đề tài “Tự hào truyền thống thành phố Yên Bái anh hùng” tính đến tháng 12/2013 đã có 70 tác phẩm dự thi. Tạp chí Văn nghệ Yên Bái đã đăng tải 29 tác phẩm văn xuôi, 7 thơ và trường ca , 6 ảnh, 2 ca khúc.

Dù có những khó khăn về kinh phí và phát hành nhưng hầu hết các sáng tác mới đã được xuất bản và công bố trong năm trên nhiều phương tiện truyền thông. Có 13 tác giả xuất bản 14 tập sách do các nhà xuất bản Trung ương cấp giấy phép, trong đó có 5 tập thơ, 4 tập truyện, 2 tập ký, 2 tập nghiên cứu - phê bình, 1 tập sưu tầm- nghiên cứu văn hóa dân gian.

Về triển lãm, liên hoan có Triển lãm Mĩ thuật Yên Bái- Hà Nội tại Yên Bái, Chi hội Mỹ thuật Yên Bái có 24 tác phẩm được chọn treo. Triển lãm 10 năm điêu khắc toàn quốc có trên 800 tác phẩm tham gia, trong số 200 tác phẩm được chọn trưng bày, họa sỹ Quách Hùng có 2 tác phẩm: “Theo mẹ” và “Bà cháu”.

Triển lãm Mỹ thuật và Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc, Chi hội Mỹ thuật Yên Bái có 20 tác phẩm được chọn treo, trong đó có 3 tác phẩm được tặng giấy khen; Chi hội Nhiếp ảnh Yên Bái tham gia 120 ảnh, có 18 ảnh treo, 2 tác giả đoạt giải. Cuộc thi Ảnh đẹp du lịch 8 tỉnh Tây Bắc mở rộng, Yên Bái có trên 100 ảnh tham gia, 30 tác phẩm được chọn treo, 5 tác giả đoạt giải. Cuộc thi ảnh đẹp du lịch Việt Nam lần thứ 6 với chủ đề “Việt Nam vẻ đẹp bất tận” có 2 ảnh treo, huy chương đồng.

Cuộc thi ảnh Di sản Việt Nam 2013, trong số 100 ảnh chọn treo từ 6.000 ảnh tham gia, bộ ảnh “Nghề nông ruộng bậc thang Mù Cang Chải” của Nghệ sỹ nhiếp ảnh Vũ  Chiến được tặng thưởng bộ ảnh xuất sắc. Đặc biệt cuộc thi Ảnh nghệ thuật quốc tế lần thứ 7, tổ chức tại Việt Nam (VN 13) có 51 quốc gia gửi tham dự với 15.360 ảnh, trong số 600 ảnh được chọn treo, Yên Bái có 6 ảnh của các tác giả Tuấn Nghĩa, Thanh Miền, Thái Hoàng, Vũ Chiến.

Chuyên ngành âm nhạc - biểu diễn, điện ảnh - truyền hình trong năm cũng đều có tác phẩm được thể hiện qua các chương trình biểu diễn của Đoàn Nghệ thuật tỉnh và phát trên sóng Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh.

Đôi điều về chất lượng tác phẩm

Mảng văn xuôi năm nay, tập truyện thiếu nhi “Cõng bạn gọi mặt trời” của Hoàng Tương Lai, có sự tưởng tượng, liên tưởng bay bổng, lối kể chuyện sinh động, giàu bản sắc văn hóa Tày, ngôn ngữ phù hợp với lứa tuổi nhi đồng. Các tập “Người đi tìm hạnh phúc” của Bùi Thị Kim Cúc, “Lời của người cầm phấn” của Vũ Quang Trung, “Nghĩa tình phía cổng Trời” của Hoàng Xuân Lý cũng đã đưa đến cho bạn đọc cái nhìn nhiều chiều về cuộc sống. Lý luận- phê bình có “Chút lòng tri ân” của Hoàng Việt Quân, vẫn thể hiện thế mạnh của anh là sưu tầm tư liệu, cung cấp cho bạn đọc thêm nhiều điều chưa biết về các tác giả Yên Bái, Lào Cai.

Tập sưu tầm - nghiên cứu văn hóa dân gian “Lễ cưới người Dao Nga Hoàng” của Nguyễn Mạnh Hùng, thể hiện phương pháp làm việc khoa học, đem lại những giá trị cho một công trình nghiên cứu văn hóa dân gian địa phương. Đăng tải trên Tạp chí Văn nghệ Yên Bái có một số tác phẩm gây được ấn tượng với bạn đọc. Truyện có: “Chuyện tình bà Đoan” của Dương Soái, “Bến nước bản Son” của Nguyễn Hiền Lương, “Bến đục” của Nguyễn Ngọc Yến, “Độc nhảng” của Nông Quang Khiêm...

Ký có “Trăng nghiêng núi Chúa” của Hoàng Thế Sinh, “Người giữ những báu vật của Mường Lò” của Thái Sinh. Lý luận - phê bình phải kể đến “Người đàn bà chơi dao sắc” của Ngọc Bái và một số bài bình thơ của Hán Trung Châu. Góp nên dấu ấn và sự thành công của  “Văn nghệ Yên Bái vùng cao”, là các câu chuyện vùng cao, dân tộc của Bùi Huy Mai, các bài sưu tầm văn hóa dân gian song ngữ Mông, Thái, Tày, Dao của Vũ Khả, Trần Vân Hạc, Lý Kim Khoa, Đặng Phương Lan…

Mảng thơ năm nay,“Giao mùa” của Dương Soái và “Cánh diều tuổi thơ” của Nông Quang Khiêm, một tập có chất trữ tình sâu lắng bởi những trải nghiệm cuộc sống qua các biến cố lịch sử và đời tư, một tập lại hồn nhiên, giản dị, trong trẻo của cái nhìn trẻ thơ miền núi, đều có sức lay động tâm hồn bạn đọc. Trịnh Thoại với “Giọt sáng trong mơ”, Nguyễn Hữu Kách với “Rượu miền Tây”, Lê Văn Lộc với “Hơi cỏ lòng tay” đều thể hiện sự trăn trở tìm tòi, khám phá những con đường đưa thơ ca về với cuộc sống. Thơ đăng trên Tạp chí phải kể đến các tác phẩm của Ngọc Chấn, Ngọc Trìu, Đăng Lộc, Đinh Hội, Tố Thanh, Vũ Thị Mai Oanh...

Về mảng âm nhạc - biểu diễn 2013 phải kể đến ca khúc “Tiếng Kúc kẹ mùa trăng” nhạc Đoàn Ngọc Bình, phổ thơ Thanh Tửu và album ca nhạc của Nghệ sỹ ưu tú Thanh Hương, đều có thành công đáng ghi nhận về sáng tác và biểu diễn. Cũng phải ghi nhận các sáng tác của Kim Phụng, Hoàng Xô, Xuân Vệ, Lê Minh góp lên nhiều thanh âm của ca khúc Yên Bái.

Phim truyền hình nghệ thuật có “Hoàng Bảo - ấm áp một hồn thơ” của Ngọc Thắng, Diệu Thuần, “Nơi gặp gỡ những người yêu nghệ thuật tạo hình” của Thế Quang, Thanh Tửu, Thu Hiền. Chuyên ngành mĩ thuật đáng phấn khởi với sự bứt phá của các họa sỹ trẻ: Trần Trung Hiếu với tranh sơn mài, Hoàng Trung Hiếu với tranh khắc gỗ đen trắng,  Vũ Thị Bích Hạnh với chất liệu sơn ACRYLIC và in kẽm.

Khởi sắc, thăng hoa và gặt hái được khá nhiều giải thưởng trong năm 2013, phải kể đến chuyên ngành nhiếp ảnh với những “Vào vụ” của Tuấn Nghĩa,  “Bậc thang trên núi” của Thanh Miền, “Đợi khách” của Thái Hoàng, bộ ảnh “Nghề nông ruộng bậc thang Mù Cang Chải” của Vũ Chiến... Tất cả những cố gắng ấy đã đem lại chất lượng cho giải thưởng Văn học Nghệ thuật Yên Bái 2013. Hội đồng chung khảo đã chấm 32 tác phẩm của 35 tác giả vào giải, trong đó có 2 giải A, 7 giải B, 12 giả C, 11 khuyến khích.

Trong năm 2013, văn học nghệ thuật Yên Bái cũng xuất hiện những nhân tố mới. Văn xuôi có cô giáo Lương Thị Tuyết Nga, chị viết cả truyện và ký, có những thành công nhất định. Dương Thu Phương - cán bộ làm công tác Đảng ở Yên Bình có giọng thơ khá mới và giàu nữ tính, thể hiện sự nhạy cảm của tâm hồn, nhiều triển vọng. Ngoài ra còn có nhiều tác giả ở độ tuổi học sinh phổ thông, như Đào Thu Hương, Lò Đức Thọ, Nguyễn Thành Công, Nông Thanh Thảo My…

Những cây bút học sinh này, cùng với các tác giả trẻ như Phương Bảo Yến, Nguyễn Phương Thùy, Nông Quang Khiêm và những cây bút tâm huyết với lứa tuổi thiếu nhi như Dương Hiền Nga, Hoàng Tương Lai, Hoàng Kim Yến đã và đang là lực lượng chủ lực của chuyên mục Văn học thiếu nhi trên Tạp chí Văn nghệ.

2013 đã khép lại. Hy vọng năm 2014- Giáp Ngọ, Văn học nghệ thuật Yên Bái sẽ “Mã đáo thành công”.

Nguyễn Hiền Lương