Đua ngựa không chỉ mang lại những màn đua kịch liệt thể hiện bằng sức mạnh, sức rắn chắc, dẻo dai của con ngựa mà còn thể hiện sự dày công huấn luyện, khả năng huấn luyện tỉ mỉ, tinh tế của chủ ngựa và còn đem lại sự hồi hộp, hấp dẫn, chờ đợi cho người xem. Không phải con ngựa nào cũng có thể đạt được tiêu chí của ngựa đua.

Để có được một con ngựa tốt đi đua tài, người ta phải dày công đi tuyển chọn những con ngựa còn non có dáng vóc to, cao có cơ bắp nở năng, dài cổ và đặc biệt phải là những con có bước chân đi nhanh nhẹn, thanh thoát, bộ móng không quá bằng, bờm thẳng đứng... Khi chọn được cho mình một chú ngựa đẹp vừa ý rồi, chủ ngựa sẽ mua về vừa nuôi cho lớn, vừa huấn luyện cho thành thạo.

Cách nuôi là nhốt lại không cho đi theo đàn ngựa cái, cho ăn uống ngon để to, béo, đẹp, hàng tuần phải cho đi tắm gội, cắt tỉa bờm và cưỡi huấn luyện cho cách chạy vừa nhanh nhưng vừa giữ được cân bằng tránh vấp ngã, bước chạy êm và đặc biệt là giữ được sức bền dẻo dai. Phải huấn luyện ở tất cả các địa hình khác nhau từ lên, xuống dốc, trèo đèo, lội suối, nơi địa hình, địa thế bằng phẳng, hoặc hiểm trở, mặt đường nhẵn hoặc gồ ghề... để cho chú ngựa của mình được làm quen chạy nhiều kiểu bước chân khác nhau. Sau hai đến ba năm trở lên chăm sóc và huấn luyện sẽ có một con tuấn mã tuyệt vời để đi đua tài trong những ngày tết cổ truyền, lễ hội...

Trong những ngày mở hội đua ngựa, các chủ ngựa tham dự không chỉ muốn giành chức ngôi vô địch mà còn là dịp để so đo về khả năng chăm sóc, nuôi dưỡng cũng như tài năng, kỹ năng huấn luyện của mỗi chủ ngựa. Đó cũng là động lực thôi thúc, giáo dục mỗi cá nhân tích cực chăm sóc và bảo vệ tốt vật nuôi của mình vừa để chơi đua, để hỗ trợ vận chuyển hàng hoá và bảo tồn loài vật nuôi thân thiết với người vùng cao Yên Bái.

A Mua