22 tuổi, ông là người lính có mặt trong Đại đoàn 351 tham gia đánh trận tại Điện Biên Phủ, sống trọn "56 ngày đêm khoét núi ngủ hầm, mưa dầm cơm vắt...".

Với tư cách một nghệ sĩ -chiến sĩ, từ thực tế nóng bỏng của mặt trận, ông đã sáng tác nhiều ký họa ngay trong chiến hào và sau này ông là họa sĩ sáng tác được nhiều tác phẩm nhất về đề tài chiến dịch Điện Biên Phủ. Ông từng có một triển lãm nghệ thuật riêng về Điện Biên và nhiều tác phẩm về đề tài này được lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh cũng như trong bộ sưu tập tranh của nhiều người nước ngoài, tiêu biểu là các bức tranh: Xuân trong hầm pháo Điện Biên Phủ, Cảnh nhà sàn Điện Biên Phủ, Thời gian khổ, Cô gái Thái ở Điện Biên...

Tranh và cuốn sách Vẽ dưới lửa đạn của ông đã được in, phát hành tại Anh và nhiều nước khác.

Người lính Điện Biên năm xưa nay đã tròn 80 tuổi. Những tưởng ông có thể nghỉ ngơi, thảnh thơi với ấm trà, điếu thuốc, nhưng thật bất ngờ, họa sĩ Phạm Thanh Tâm vẫn miệt mài sáng tạo nghệ thuật với bức tranh sơn dầu khổ lớn về đề tài Điện Biên hào hùng... Bức tranh vẽ những người lính trong chiến hào Him Lam đang lắng nghe đồng chí Lê Nam, Chủ nhiệm Chính trị Trung đoàn 141 phổ biến Nghị quyết của Bộ Tư lệnh Mặt trận trước giờ xuất kích đánh trận mở đầu chiến dịch Điện Biên Phủ. Phải ghi nhận, bức tranh thật đẹp, dù người nghệ sĩ đã cao tuổi và bàn tay cầm cọ có phần run rẩy.

Nhưng nó vẫn tỏa ra những sắc mầu lung linh, giàu cảm xúc, bởi đây là ký ức thiêng liêng của người lính, là dòng chảy nghệ thuật luôn tuôn trào trong tâm hồn ông hàng chục năm nay, là tinh hoa, là cấu tạo của tâm hồn người chiến sĩ - nghệ sĩ Điện Biên năm xưa.

"Đến bây giờ, đề tài người lính, đề tài Điện Biên Phủ vẫn tràn đầy trong tôi, thậm chí có những lúc, tôi cảm thấy như mình đang mắc nợ lịch sử khi được là nhân chứng của những sự kiện quan trọng, nhưng vẫn chưa thể hiện được bao nhiêu qua các tác phẩm hội họa. Điều đó thôi thúc tôi cố gắng cầm cọ vẽ để tiếp tục sáng tác những tác phẩm kể lại cho mai sau về một thời máu lửa đầy hào hùng của dân tộc", họa sĩ, chiến sĩ Điện Biên Phạm Thanh Tâm tâm sự.

Ông bảo: "Ngày ấy, là một họa sĩ và nhiều lần khi đứng bên này đồi, nhìn sang bên kia đồi, tôi lại thấy dâng tràn cảm xúc về những người lính E141 chuẩn bị đánh trận Him Lam mở màn chiến dịch Điện Biên Phủ.

Tôi cũng rất ấn tượng về hình ảnh đồng chí Chủ nhiệm Chính trị Lê Nam đọc thư của Bác Hồ gửi các cán bộ, chiến sĩ trước giờ xung trận...

Những hình ảnh ấy đã theo tôi hàng chục năm qua và đã nhiều lần thôi thúc tôi cầm cọ...".

Ở tuổi 80, cầm cọ vẽ bức tranh sơn dầu khổ lớn Chủ nhiệm Chính trị Lê Nam triển khai nghị quyết chiến dịch tại mặt trận Him Lam, họa sĩ Phạm Thanh Tâm đã tặng lại cho con trai của người đồng chí Lê Nam tác phẩm này. Tôi là người có mặt trong buổi lễ trao tặng bức tranh ấy tại nhà riêng của họa sĩ. Khi trao tặng bức tranh, những dòng nước mắt đầy xúc động đã lăn dài trên gương mặt người họa sĩ - chiến sĩ Điện Biên năm xưa, trong đó tôi thấy lấp lánh ùa về những hồi ức của một thời hào hùng, đầy tự hào.

(Theo NDĐT)