Ở trong nhà vẫn chưa thể cảm thấy mùa đông đã về mà phải khi vô tình ra phố, em mới bất ngờ nhận ra điều đó. Bỗng nhận ra mình cùng với một vài người tình cờ trở nên lạc lõng giữa phố đông vì không mặc áo cho đủ ấm áp một chút. Tự dưng cứ phải vừa đi vừa xuýt xoa trong khi thấy không ít người áo ấm, quần cộc phi vù vù trên đường. Khi đến nơi làm cũng thế, người thì phong phanh áo mỏng, kẻ thì xúng xính kín cổ dài tay. Ai mặc thế nào là do cảm nhận của người ấy, chẳng ai thấy điều đó là kỳ lạ cả... Và em vô tình trở thành kẻ lỡ mùa ngơ ngẩn:

Sao áo em mùa hạ?"

(Hoàng Hưng)

Quay về thì sợ muộn giờ làm, thế là đành cứ tiếp tục đi. Thấy sương lãng đãng hanh hao trên phố, thấy gió xôn xao run nhẹ lá khô suốt dọc đường, thấy hoa lục bình tím mênh mang một dải đồng quê hiu hiu rét - "Nỗi nhớ mùa đông tím lục bình"

(Trúc Chi).

Thật lạ, giữa cái lạnh khắc khoải của đất trời, người người đều mặc thêm dần dần từng lớp, từng lớp áo khăn để cho mình ấm hơn thì cây lại cứ âm thầm trút từng chiếc lá vàng khô cho đến khi trần trụi đứng trơ xương cành với gió bấc ào ào thổi. Người xuýt xoa than rét trong khi cây cứ im lìm, lặng phắc - một sự hy sinh đến tối đa để dành dụm, dồn tụ từng chút nhựa sống cho cây đủ sinh lực bừng dậy lúc xuân sang. Hình như nghe trong đất trời thoáng chút bâng khuâng xao động của phút giao mùa chia ly:

"Biết là lá sắp lìa cây

Trời không nỡ gió để ngày lặng thêm"

(Nguyễn Đình Chiến)

Khoảng khắc lặng tờ ấy của tự nhiên và của lòng người làm ta bất chợt sống chậm lại để cảm nhận lại mình, để người ly khách bỗng giật mình chợt nhớ:

"Nhớ hun hút những ngày gió bấc

Cây rơm ướt bên hàng xoan trụi lá

Con bò gầy rút từng sợi mùa đông"

(Nhớ quê - Phạm Quốc Ca)

Mùa đông đánh thức trong mình những khát khao sum họp, về với mái ấm cây rơm quê nhà, với hương cây bếp lửa sớm hôm, về với mẹ già tảo tần và cái nghèo quay quắt.

Mùa đông đánh thức trong mình những kỷ niệm xa xôi của một cái nắm tay rụt rè thuở mới biết thương, biết nhớ:

"Lạnh vừa đủ siết vòng tay

Run đi em để sau này nhớ nhau"

(Chở em đi học trường đêm - Nguyễn Tất Nhiên)

Mùa đông gợi nhắc cho mình nhớ về nỗi cô đơn và trống trải đang hiện hữu. Như em hôm nay phong phanh áo mỏng, "lúc em về không ai đón đưa", không một bờ vai để dụi nỗi buồn vào đó, không một bàn tay ấm để xuýt xoa nỗi mệt mỏi hàng ngày. Em lại mơ mình bé lại, để được về bên mẹ như thuở nào:

Mùa đông còn bé tí ti"

(Ấm - Bùi Thị Tuyết Mai)

"Làm thân con gái phải lo

Mùa đông rét mướt ai cho mượn chồng"

(Ca dao)

Để em lại tủm tỉm cười bảo mẹ quá lo xa... Nhưng bây giờ giữa phố đông xa lạ và lạc lõng, em lại thấy mình thật sự "bơ vơ không nhớ nổi con đường"

(Phan Vũ).

Người mẹ nào cũng vậy, cũng muốn lo cho con được ấm được êm, hay cũng chính là để cho mùa đông của cuộc đời mình bớt lạnh:

"Biết tôi năm ấy phải lòng

Mẹ mừng ngồi suốt mùa đông tuổi già"

(Từ Nguyên Thạch)

Một thoáng xao lòng giây phút trưởng thành của đứa con, chỉ thế thôi mà có thể khiến mùa đông tuổi già của mẹ bừng rạng những ánh nắng ấm áp!

Em vẫn đang bươn bả ngược xuôi, bỏ lại sau lưng vùn vụt những mùa đông đi qua và vẫn để mẹ phải lo lắng cho đứa con gái vô tâm mà thỉnh thoảng mẹ vẫn nhắc: "Già gõ lấy hạt được rồi mà vẫn chưa chịu lo...". Thương mẹ biết mấy, lại càng biết lo mẹ mùa đông tay giá môi run:

"Cổng nhà nửa thấp nửa cao

(Còn khóc mùa đông -

Lê Thiếu Nhơn)

Hoa cau vẫn nở đấy thôi, mẹ! Nhân duyên có mùa. Và vì thế con vẫn còn tin, mùa đông sẽ đem đến những diều kỳ diệu - làm hồi sinh cả những gì tưởng như không thể:

"Thơ tình anh viết mùa đông giá

Cây khô chợt nở hoa vàng ngõ

Kìa một tròn trăng giữa đỉnh trời"

Nguyễn Thị Thu Hiền

Mùa đông 2008