Chúng ta đã quen với vùng hồ Thác Bà với hơn một nghìn đảo nổi, đồng lúa Mường Lò trải dài tít tắp, quen với vùng chè Shan - Suối Giàng (Văn Chấn) nổi tiếng, với ruộng bậc thang kỳ thú Mù Cang Chải đã được xếp hạng Di tích danh thắng quốc gia, quen với hình ảnh con người các dân tộc Mông, Dao, Tày, Kinh, Thái… với nhiều tập tục, lễ hội khác nhau. Tuy nhiên, bằng con mắt của một người nghệ sỹ, các nhiếp ảnh gia đã giúp người xem khám phá những góc nhìn đẹp, nhìn lạ; những cách cảm nhận mới mẻ từ một hiện thực tưởng chừng như đã quá đỗi quen thuộc. Họ chính là người lưu giữ cái đẹp trong tích tắc, mà rất có thể nếu người nghệ sỹ bỏ lỡ một động tác bấm máy chúng ta cũng mất đi cơ hội khám phá những khoảnh khắc diệu kỳ, những giá trị vô cùng quý giá mà cuộc sống ban tặng.

Trong những năm gần đây, hoạt động nhiếp ảnh Việt Nam phát triển rộng và mạnh mẽ đã thu hút nhiều đối tượng tham gia. Riêng ở Yên Bái, nhu cầu của nhân dân, nhất là vùng cao đối với nhiếp ảnh kỷ niệm, dịch vụ ngày càng phát triển, đã hình thành một đội ngũ những người sáng tác ảnh bán chuyên nghiệp và chuyên nghiệp trong tỉnh. Ban đầu, phong trào nhiếp ảnh chỉ mang tính tự phát, lẻ tẻ, nhưng từ khi được sự quan tâm tạo điều kiện của Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam thông qua các đợt phát động sáng tác ảnh nghệ thuật trong tỉnh như: “Đất nước, con người Yên Bái”, các đợt triển lãm liên hoan ảnh khu vực, triển lãm toàn quốc..., đội ngũ nhiếp ảnh tỉnh nhà đã tăng lên nhanh chóng. Hiện Yên Bái đã có 3 nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam; hàng chục các tác giả trẻ được kết nạp vào Hội Văn học Nghệ thuật Yên Bái.

Bên cạnh các tay máy lão luyện như: Quách Hùng, Hữu Tê, Lê Gia Huấn... là hàng loạt các tay máy trẻ, sung sức như: Thanh Miền, Vũ Chiến, Hoàng Đô, Lê Bác Đạt, Thái Hoàng, Việt Thắng, Tuấn Nghĩa… Với lực lượng trên, hàng năm nhiếp ảnh Yên Bái đã liên tục đoạt các huy chương vàng, bạc, đồng và các giải khác của Hội Nghệ  sĩ nhiếp ảnh Việt Nam. Các tay máy Yên Bái cũng tích cực tham gia vào các hoạt động chính trị, xã hội, hoạt động của các ngành một cách kịp thời và có hiệu quả như các cuộc thi Ảnh báo chí - nghệ thuật: “Đất nước - con người Yên Bái” hàng năm do Báo Yên Bái phát động; thi ảnh “An toàn giao thông”... đạt giải cao và chiếm lĩnh trên các mặt báo, tạp chí trong tỉnh một cách đều đặn, chất lượng.

Hiện nay ở một vài công sở, cơ quan, xí nghiệp và các gia đình đã xuất hiện những bức ảnh phong cảnh đẹp, ruộng bậc thang Mù Cang Chải... món quà đặc sản về tinh thần và nghệ thuật của Yên Bái. Người đi đầu phải kể đến nghệ sĩ nhiếp ảnh Thanh Miền. Anh đã có cả một gian trưng bày các tác phẩm ruộng bậc thang đủ các góc chụp, in trên các chất liệu khác nhau tại nhà riêng, đáp ứng phần nào nhu cầu của các cơ quan, cá nhân, khách du lịch đến Yên Bái mua làm tặng phẩm, kỷ niệm, đã góp phần quảng bá hình ảnh quê hương và con người Yên Bái cho bạn bè trong nước và quốc tế. Các tác giả khác như: Vũ Chiến, Quách Hùng… đã đầu tư hàng chục bức ảnh mình thích, phóng cỡ 30cm x 40cm trở lên bày tại nhà hoặc tặng bạn bè, tiến tới có thể tổ chức triển lãm nhóm hoặc cá nhân.

Tuy nhiên, việc quảng bá công bố tác phẩm đến công chúng vẫn là một bài toán còn nan giải đối với các nghệ sĩ. ngoài trông vào việc in ấn trên báo, tạp chí, các xuất bản phẩm để công bố tác phẩm ra, còn chưa tổ chức được một triển lãm nhóm hoặc cá nhân nào trong tỉnh để tiến tới triển lãm ở Trung ương.

Với ảnh nghệ thuật, đa số các nghệ sĩ có lợi thế về ảnh phong cảnh, chân dung hơn là ảnh sinh hoạt, tĩnh vật. Các tác giả đã bắt đầu có sự hình thành về phong cách nhưng phần lớn vẫn thiếu nét riêng, cá tính, phong cách chưa ổn định. Các tác giả vẫn mắc phải một số khuyết điểm khiến cho ý nghĩa của bức ảnh bị biến dạng như: quá đi sâu vào đối tượng nông thôn miền núi; chưa đi sâu vào số phận con người; quá để ý đến trang phục mà chưa đi vào tâm lý; việc sử dụng người mẫu làm hỏng tính chân thực của đời thường; chưa đi đến tận cùng của đối tượng thể hiện, lạm dụng Photoshop…

Hướng tới kỷ niệm 1000 năm Thăng Long- Hà Nội, chào mừng Đại hội FIAP lần thứ 30 tổ chức tại Hà Nội, Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực tại Điện Biên…, các nghệ sỹ nhiếp ảnh tỉnh nhà sẽ phải nỗ lực nhiều hơn nữa để có thể khẳng định mình.

Nguyễn Ngọc Yến - (Hội VHNT Yên Bái)