Tục làm vía của người Mông
- Cập nhật: Thứ hai, 10/10/2011 | 9:56:34 AM
YBĐT - Không chỉ có người Mông mà cả người Kinh và nhiều dân tộc khác trước đây cùng có quan niệm là ai đi ra khỏi nhà mà bỗng dưng bị chim bay trên trời ỉa xuống đầu, vai hoặc có vết đỏ như máu bám vào quần áo mà không rõ nguyên nhân thì đó là điềm gở.
Một cháu bé người Mông mặc chiếc áo có hình bùa chú sau khi đã làm lễ cúng vía.
|
Hiện tượng như dính máu vào quần áo được người Kinh gọi là bị “ma bắn”. Sau đó, không may người bị “ma bắn” bỗng lên mụn nhọt lâu ngày không khỏi sẽ khiến người ta càng tin vào việc phát tác độc tố do “ma bắn”. Những người gặp phải điềm gở mà đủ 12 tuổi trở lên là tuổi đã đứng vào quy luật cung số vận hạn thì người Kinh thường đón thầy cúng đến nhà làm lễ dâng sao giải hạn. Người Mông thì không phân biệt tuổi tác lớn nhỏ và có cách làm khác hơn đôi chút, đó là mời thầy cúng đến cúng trừ tà ma, yểm bùa giữ vía cho người gặp điềm gở.
Theo quan niệm của họ, nếu ai gặp điềm gở như vậy là do đã bị ma bắt mất vía. Ma đã bắt mất vía thì người sẽ sinh ra ốm quặt quẹo dần dần mà chết. Vì thế, gia chủ bắt buộc phải làm lễ cúng vía cho người bị tà ma làm hại. Trước khi làm lễ cúng vía, người nhà phải đi “ăn xin” bà con họ hàng, làng bản gạo rượu, tiền xu… để làm lễ.
Người được xin tuỳ theo khả năng của mình sẽ cho gạo, rượu, gà, tiền và chúc phúc cho người đi ăn xin sẽ làm lễ thành công để người nhà tai qua nạn khỏi. Lễ vật cúng vía cũng không tốn kém lắm bởi chỉ cần có 2 mâm xôi, thịt gà, rượu, giấy vàng mã, tiền xu, hai miếng vải nhỏ màu trắng và một chiếc áo người bị ma bắt vía thường mặc để thầy mo cúng ma nhà, ma rừng xin không bắt vía người để người được khoẻ mạnh.
Cúng xong, thầy mo lấy miếng vải trắng đã chuẩn bị trên mâm cúng rồi dùng ấn tín trừ tà của mình chiện lên miếng vải trắng khâu thành hình chữ thập vào lưng áo trên mâm cúng. Khâu xong thì đính ba đồng tiền lên hình chữ thập. Ý nghĩa của hình bùa chú này là giữ được vía của người ở lại. Khi mặc chiếc áo này, quỷ nhìn thấy ấn tín của pháp sư và sức mạnh của kim khí thì sẽ rời xa mà không dám làm hại con người.
Nghi lễ này không tốn kém nhiều về thời gian, tiền của và nó cũng không quá sa đà vào chuyện mê tín dị đoan. Thực chất đây chỉ là một liệu pháp tinh thần nhằm hạn chế sự hoang mang dao động trong tâm lí con người khi gặp những chuyện bất thường mà thôi. Người Mông bây giờ ốm đau vẫn duy trì tục cúng ma nhưng phần lớn đã đến các cơ sở để khám chữa bệnh. Vì thế, có thể coi đây chỉ là một nghi lễ dân gian bình thường trong đời sống văn hoá tâm linh của người Mông.
Hoàng Nhâm
Các tin khác
Dù vấp phải nhiều chỉ trích nhưng chương trình biểu diễn tưởng nhớ “vua nhạc pop” Michael Jackson vẫn diễn ra vào đêm 8-10 (giờ địa phương) tại sân vận động Millennium, Cardiff, Xứ Wales.
Ma’alot- Quintett là nhóm Ngũ tấu kèn chuyên chơi các tác phẩm cổ điển và hiện đại của Mozart, Ligeti, Glanert, Piazzolla.
Bộ tứ quyền lực của Vietnam Next Top Model năm thứ hai đã xóa đi cảm giác lạnh lùng, khiên cưỡng và ít hào hứng như chương trình năm đầu tiên. Nó đã minh chứng, cái gì là thuần Việt sẽ dễ khiến người xem có cảm tình.
Viện Âm nhạc (Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam) phối hợp với Cục Di sản Văn hóa (Bộ VH, TT&DL) sẽ tổ chức hội nghị đánh giá kết quả kiểm kê di sản văn hóa Ca trù 2009-2010 vào ngày 13-10 và Liên hoan Ca trù toàn quốc 2011 từ ngày 13 đến 16-10 tại Hà Nội.