Khoảng năm, sáu năm về trước, số người thực sự chơi ảnh nghệ thuật ở Yên Bái có lẽ không quá chục người. Phần lớn trong số đó là người đang công tác trong các cơ quan báo chí, hội viên Liên hiệp Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh nhưng họ chơi ảnh rất tự phát vì không có sự liên kết chặt chẽ về tổ chức. Vì thế, việc trao đổi chuyên môn, cơ hội tiếp cận thông tin nhiếp ảnh nghệ thuật với các chuyên gia ở Trung ương, việc tham gia các triển lãm, hội thi rất hạn chế, việc mở trại sáng tác cũng không được tổ chức thường xuyên…

Trong khi đó, Yên Bái lại được các nghệ sỹ nhiếp ảnh Trung ương đánh giá là một vùng đất giàu tiềm năng cho những ai yêu thích chơi ảnh nghệ thuật bởi các yếu tố: đội ngũ con người làm nghề ảnh khá đông; cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp và chứa đựng đặc thù của từng vùng miền; nhiều dân tộc cùng chung sống tạo nên một sắc thái văn hoá vừa đa dạng vừa độc đáo. Không ít các nhiếp ảnh gia từ nhiều miền của Tổ quốc khi đến Yên Bái đã ghi lại được những khoảnh khắc, hình ảnh tuyệt mĩ và giành giải thưởng cao ở nhiều cuộc thi ảnh quốc gia, khu vực và châu lục.

Từ việc xác định rõ tiềm năng này cũng như những đòi hỏi phát triển  của thực tế cuộc sống, lãnh đạo tỉnh Yên Bái cũng như Liên hiệp Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh đã có nhiều giải pháp để đưa bộ môn này từng bước sánh ngang với nhiều tỉnh trong khu vực 15 tỉnh miền núi phía Bắc. Trong đó, việc Liên hiệp Hội Văn học - Nghệ thuật đưa nhiếp ảnh từ một lĩnh vực nằm chung chuyên môn với mỹ thuật trở thành một chi hội riêng thực sự là một dấu ấn quan trọng cho nhiếp ảnh nghệ thuật ở Yên Bái.

Nhờ đó đã tập hợp được các hạt nhân có kinh nghiệm về nhiếp ảnh, phát hiện, bồi dưỡng xây dựng lực lượng đến vài chục tay máy. Đồng thời tổ chức được nhiều hoạt động như mời các chuyên gia về ảnh nghệ thuật nâng cao chuyên môn cho hội viên, tổ chức các trại sáng tác, mở các chuyến đi sáng tác ở nhiều địa điểm gắn với các dịp lễ hội hay phát động các cuộc thi ảnh ở cấp tỉnh; tạo điều kiện cho hội viên chi hội tiếp cận với các triển lãm ảnh khu vực; phối hợp với nhiều ban, ngành của tỉnh để mở các cuộc thi ảnh giúp các hội viên thử sức, mở rộng thông tin chuyên môn nghiệp vụ.

Trong số các cuộc thi ảnh phải kể đến cuộc thi “Ảnh báo chí - nghệ thuật” liên tục trong mấy năm qua và gần đây là gần đây là cuộc thi ảnh “Nét đẹp vùng cao” do Báo Yên Bái phát động. Liên hiệp hội Văn học - Nghệ thuật cũng đã phối hợp với Chi cục Kiểm lâm và Ban An toàn giao thông tỉnh phát động cuộc thi ảnh với đề tài “Yên Bái rừng xanh yêu thương” và  “An toàn giao thông”…

Những cuộc thi này đã kích thích mạnh mẽ tinh thần đam mê của các nghệ sĩ nhiếp ảnh. Không ít người như nghệ sĩ nhiếp ảnh Thanh Miền, Lê Bác Đạt, Vũ Chiến… đã khắc phục mọi khó khăn để đầu tư từ 50 đến trên 70 triệu đồng mua sắm máy ảnh, ống kính, thiết bị bảo quản máy móc để phục vụ cho hoạt động sáng tác. Có những tay máy như Phí Đức Long đã gần 70 tuổi, Lê Bác Đạt đã bước vào tuổi 60 nhưng bước chân vẫn miệt mài trải mọi miền quê để đưa vào ống kính những khoảnh khắc cuộc sống và vẻ đẹp thiên nhiên tươi mới, sống động nhất. Không ít những nhiếp ảnh trẻ như Hoàng Đô ở Đoàn Nghệ thuật tỉnh Yên Bái, Phạm Pa Ri - giáo viên trường THPT ở xã Nậm Búng (Văn Chấn), Nguyễn Xuân Tình - giáo viên tiểu học ở Văn Chấn… cũng không ngại lặn lội lên vùng cao, vùng sâu, vùng xa sáng tác.

Anh em cùng chơi ảnh nghệ thuật trong và ngoài tỉnh đã thường xuyên kết nối thông tin để trao đổi nghiệp vụ, tổ chức những đợt sáng tác hiệu quả. Sự lao tâm khổ tứ từ tinh thần đam mê nghệ thuật đã mang lại những thành công rất đáng khích lệ cho giới chơi ảnh nghệ thuật ở Yên Bái. Nghệ sĩ Thanh Miền trong mấy năm qua đều đoạt Huy chương Vàng, Bạc, đồng ở các liên hoan ảnh nghệ thuật 15 tỉnh miền núi khu vực phía Bắc. Cũng tại những Liên hoan này, một số tác giả tuy mới tham gia sân chơi ảnh nghệ thuật như Tuấn Nghĩa cũng đã 2 lần giành Huy chương Đồng, Vũ Chiến một lần và Lê Bác Đạt 2 lần đạt giải khuyến khích. Hầu hết các hội viên của Chi hội Nhiếp ảnh đều có ảnh được treo ở các liên hoan ảnh khu vực và đoạt giải cao tại các cuộc thi ảnh của tỉnh.

Nhiếp ảnh nghệ thuật Yên Bái tuy đi sau nhưng trong 4 năm trở lại đây luôn ở tốp đầu trong liên hoan ảnh khu vực về số lượng ảnh được treo cũng như số lượng giải thưởng. Song giá trị lớn lao hơn cả là nhờ có sự đam mê của nhiều tay máy nhiếp ảnh nghệ thuật mà những vẻ đẹp chân thực, sống động của con người, thiên nhiên trên mọi miền quê hương Yên Bái được ghi lại, lưu giữ, quảng bá rộng rãi trong và ngoài nước.

Hoàng Nhâm