Trong những năm 1960, các nhà khoa học trên là hai trong số những nhà vật lý học đã đề xuất một cơ chế giúp lý giải vì sao những khối vật chất cơ bản nhất trong vũ trụ có khối lượng.

Cơ chế này phỏng đoán rằng đó là do một loại hạt – hạt Higgs boson – được chứng minh là có tồn tại vào năm 2012 tại một trung tâm thí nghiệm tại Thụy Sỹ.

“Giải thưởng năm nay thuộc về một thứ nhỏ bé nhưng đã tạo ra mội sự khác biệt”, ông Staffan Normark, thư ký thường trực của Viện hàn lâm khoa học hoàng gia Thụy Điển khẳng định.

Ông Peter Higgs, 84 tuổi, hiện là giáo sư danh dự vật lý lý thuyết đại học Edinburgh của Anh. Trong thông báo được đưa ra sau khi biết mình trở thành đồng chủ nhân giải Nobel, ông Higgs khẳng định:

“Tôi vô cùng vui mừng vì được nhận giải thưởng và xin cảm ơn Viện hàn lâm khoa học hoàng gia Thụy Điển. Tôi cũng muốn chúc mừng tất cả những ai đã đóng góp vào việc phát hiện loại hạt mới này, và cảm ơn gia đình, bạn bè và các đồng nghiệp vì đã hỗ trợ. Tôi hy vọng sự ghi nhận về khoa học cơ bản sẽ giúp nâng cao nhận thức về giá trị của những nghiên cứu tưởng như xa vời”.

Ông Francois Englert, 80 tuổi cũng cho biết “rất hạnh phúc” khi nhận giải thưởng này. “Ban đầu tôi nghĩ mình không được nhận giải do không thấy thông báo”, ông nói.

Năm 1964, ông Higgs đã nảy ra một ý tưởng lớn – một cách lý giải vì sao vật chất trong vũ trụ có khối lượng. Lý thuyết của ông xoay quanh một hạt còn thiếu trong Mô hình chuẩn của vật lý, mà đến nay được gọi là Higgs boson.

Vài tuần sau đó, ông Francois Englert cũng xuất bản độc lập một lý thuyết tương tự cùng với đồng nghiệp nay đã mất là Robert Brout.

3 nhà vật lý khác là Gerald Guralnik, Tom Kibble và Carl Hagen sau đó cũng đã có những đóng góp quan trọng cho lý thuyết này, và từng công bố tìm thấy hạt Higgs boson năm 2012.

Quá trình chứng minh lý thuyết trên đã phải mất gần nửa thế kỷ, trong đó có tới 10 năm cùng công sức của hàng nghìn nhà khoa học và kỹ sư, để tạo ra một cỗ máy lớn nhất và phức tạp nhất mà loài ngoài từng cho ra đời.

Cũng như các giải Nobel khác, hai chủ nhân giải Nobel vật lý sẽ chia nhau số tiền thưởng 10 triệu Krona Thụy Điển, tương đương 1,2 triệu USD.

(Theo HNMO)