Gần 6 tuần sau khi bắt đầu cuộc tấn công của Nga vào Ukraine, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, ngày 5/4, đã họp về tình hình xung đột ở Ukraine, trong đó Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky được mời tham dự trực tuyến.
Phát biểu trước các thành viên của Hội đồng Bảo an, Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres cho biết: "Tôi sẽ không bao giờ quên những hình ảnh kinh hoàng về thường dân bị giết ở Boutcha. Tôi ngay lập tức kêu gọi một cuộc điều tra độc lập để bảo đảm trách nhiệm giải trình hiệu quả. (…) Tôi cũng vô cùng sốc trước những lời khai của các cá nhân về tội hiếp dâm và bạo lực tình dục hiện đang nổi lên”.
Theo ông Guterres, cho đến nay, cuộc tấn công của Nga đã khiến hơn 10 triệu người phải di dời chỉ trong một tháng, đây là đợt di cư cưỡng bức nhanh nhất kể từ Chiến tranh thế giới thứ II. Trong số đó, hơn 4,2 triệu người đã vượt qua biên giới Ukraine, theo cơ quan tị nạn của Liên hợp quốc - UNHCR.
Trước tình hình cấp bách, người đứng đầu Liên hợp quốc cho biết đã chỉ thị Điều phối viên cứu trợ khẩn cấp của Liên hợp quốc Martin Griffiths tới Nga và Ukraine để bảo đảm một lệnh ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức.
Ông Guterres nói thêm rằng bên ngoài biên giới của Ukraine và đặc biệt là ở các nước đang phát triển, tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu do chiến tranh đã dẫn đến sự gia tăng lớn về giá lương thực, năng lượng và phân bón, trong đó Nga và Ukraine là một trong những nhà sản xuất hàng đầu thế giới. "Chỉ trong tháng qua, giá lúa mì đã tăng 22%, giá ngô tăng 21% và giá lúa mạch tăng 31%" – Tổng thư ký Liên hợp quốc nói, đồng thời lưu ý rằng 74 quốc gia đang phát triển với tổng dân số 1,2 tỷ người "đặc biệt dễ bị tổn thương" do giá lương thực, năng lượng và phân bón tăng vọt.
Người đứng đầu Liên hợp quốc cũng cảnh báo rằng tiền trả nợ hiện chiếm 16% thu nhập từ xuất khẩu của các nước đang phát triển, trong khi gánh nặng gấp đôi đối với các quốc đảo nhỏ đang phát triển, do lãi suất tăng và nhập khẩu đắt đỏ.
Theo ông Guterres, với tất cả các cảnh báo nghiêm trọng, "chúng ta có nhiệm vụ hành động". Ông lưu ý rằng Nhóm Ứng phó Khủng hoảng Thực phẩm, Năng lượng và Tài chính Toàn cầu mà ông thành lập tháng trước đã đưa ra một số khuyến nghị ban đầu cho các quốc gia thành viên và các tổ chức tài chính quốc tế.
"Về lương thực, chúng tôi kêu gọi tất cả các nước giữ thị trường mở, chống lại các hạn chế xuất khẩu phi lý và không cần thiết, đồng thời cung cấp cho các nước bị đe dọa bởi nạn đói. Bây giờ không phải là lúc cho chủ nghĩa bảo hộ” – ông nhấn mạnh. "Những lời kêu gọi nhân đạo phải được tài trợ đầy đủ. Những người bị cuốn vào các cuộc khủng hoảng trên toàn thế giới không thể trả giá cho cuộc chiến này”.
Về năng lượng, người đứng đầu Liên hợp quốc cho rằng việc sử dụng các kho dự trữ chiến lược và dự trữ bổ sung có thể giúp giảm bớt cuộc khủng hoảng năng lượng trong ngắn hạn. Ông nói: "Nhưng giải pháp trung và dài hạn duy nhất là đẩy nhanh việc triển khai năng lượng tái tạo, không bị ảnh hưởng bởi những biến động của thị trường”
Về tài chính, Tổng thư ký António Guterres cho rằng các tổ chức tài chính quốc tế cần chuyển có hành động khẩn cấp. "Chúng ta cần hành động khẩn cấp từ G20 và các tổ chức tài chính quốc tế để tăng tính thanh khoản và không gian tài khóa để các chính phủ có thể cung cấp mạng lưới an toàn cho những người nghèo nhất và dễ bị tổn thương nhất” – ông nêu rõ. "Cải cách mà tôi kêu gọi trong hệ thống tài chính toàn cầu đã quá hạn từ lâu".
Tổng thư ký Liên hợp quốc kêu gọi: "Cuộc chiến ở Ukraine phải kết thúc - ngay bây giờ" và cần có "các cuộc đàm phán nghiêm túc cho hòa bình, dựa trên các nguyên tắc của Hiến chương Liên hợp quốc". "Tôi kêu gọi Hội đồng Bảo an làm mọi thứ trong khả năng của mình để chấm dứt chiến tranh và giảm thiểu tác động của nó, đối với những người dân Ukraine đang đau khổ cũng như những người dễ bị tổn thương và các nước đang phát triển trên toàn thế giới” – ông nêu rõ.
Cũng trong ngày 5/4, Ngoại trưởng Ai Cập Sameh Shoukry cùng với các thành viên của nhóm liên lạc Liên đoàn Arab (AL) về khủng hoảng Ukraine đã tiến hành tham vấn với Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba tại thủ đô Vácsava của Ba Lan, với mục tiêu đạt được một giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột Nga - Ukraine.
Trong cuộc tham vấn, nhóm liên lạc AL đã nhấn mạnh sự cần thiết phải thúc đẩy một lệnh ngừng bắn và chấm dứt khủng hoảng trên cơ sở luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc. Phái đoàn Arab cũng thảo luận với Ngoại trưởng Ukraine về những nỗ lực nhằm đạt được một lệnh ngừng bắn cũng như một thỏa thuận để giải quyết khủng hoảng và khôi phục hòa bình và an ninh.
(Theo ĐCSVN)