Về khách quan, có mấy nguyên nhân: giá vật liệu xây dựng, xăng dầu tăng bất thường khiến các công trình đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, thực hiện dự án phải phê duyệt bổ sung giá gói thầu, giá trúng thầu, dự toán, tổng mức đầu tư và bổ sung hợp đồng. Về chủ quan, các nhà thầu đã không dự báo được biến động của thị trường, nên khi thị trường có biến động lớn về giá, lãi suất vốn vay tín dụng, dẫn đến không đủ năng lực tài chính để thi công công trình theo hợp đồng; nguồn vốn Trung ương giao bổ sung, như vốn XDCB tập trung, di dân khỏi vùng sạt lở đất, 134, 135 và các công trình thanh toán bằng nguồn thu sử dụng đất chưa có khối lượng, chưa nghiệm thu thanh toán; một số chủ đầu tư rất chậm làm thủ tục thanh toán vốn…

Chỉ đạo của UBND tỉnh trong hai tháng cuối năm là tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đầu tư XDCB, tiến độ giải ngân và quyết toán vốn. Bên cạnh mục tiêu hoàn thành kế hoạch thực hiện vốn đầu tư, còn tạo giá trị tăng thêm, bù đắp thiếu hụt tăng trưởng cho sản xuất nông - lâm nghiệp (khả năng tăng trưởng chỉ đạt 4,5%/5,6% kế hoạch, do ảnh hưởng thiên tai).

Chỉ còn chưa đầy 60 ngày nữa là hết năm, các ngành chức năng phải phân khai chi tiết ngay các nguồn vốn trung ương bổ sung năm 2008 để các chủ đầu tư tổ chức thực hiện; đôn đốc các chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, trình duyệt bổ sung kịp thời khối lượng phát sinh do trượt giá, gửi hồ sơ thanh toán đến kho bạc để giải ngân. Công tác quyết toán vốn phải tuân theo quy định, bảo đảm các công trình hoàn thành, bàn giao, đưa vào sử dụng phải được quyết toán. Đối với các chủ đầu tư chậm thực hiện lập và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt quyết toán vốn, kiên quyết áp dụng biện pháp chế tài theo Công văn 1142 và 921 của Chính phủ.

Đẩy nhanh tiến độ giải ngân và quyết toán vốn XDCB là nhiệm vụ trọng tâm trong hai tháng cuối năm, có ảnh hưởng trực tiếp và rất lớn đến tăng trưởng kinh tế của địa phương và những năm sau. Cấp cấp, các ngành cần tập trung thực hiện tốt những giải pháp về đẩy nhanh tiến độ giải ngân và quyết toán vốn đầu tư XDCB mà UBND tỉnh đã chỉ đạo; kiên quyết không để vốn nằm chờ trong túi ngân sách, không để vốn “lạc” nhà thầu vì không nghiệm thu, thanh toán kịp thời khối lượng do thủ tục, càng không để xảy ra tình trạng "liều" ứng vốn cho nhà thầu khi chưa có khối lượng tương ứng; kiên quyết không để thất thoát vốn trong tình hình giải ngân và quyết toán vốn đầu tư XDCB cuối năm đang trở nên cấp thiết.

Tuấn Anh