Cũng như các địa phương khác trong tỉnh, khi bước vào thực hiện chương trình NTM, huyện Yên Bình gặp không ít khó khăn. Bởi nhìn chung Yên Bình vẫn là huyện nghèo, xuất phát điểm nền kinh tế thấp. Qua rà soát, đánh giá ở 24 xã trên địa bàn theo các tiêu chí NTM chỉ có 87,5% xã đáp ứng đạt được tiêu chí số 4 (hệ thống điện); 100% số xã đáp ứng đạt được tiêu chí số 19 (an ninh, trật tự xã hội được giữ vững); 91,66% xã đáp ứng đạt được tiêu chí số 15 (y tế); có 50% số xã gần đạt các tiêu chí về hệ thống chính trị, giáo dục, chợ. Các tiêu chí còn lại các xã trên địa bàn đều không đạt, thậm chí còn rất yếu.

Trước thực trạng đó, Yên Bình đã xác định hướng đi dựa trên các tiêu chí nông thôn mới và quy hoạch đã được duyệt, các xã tiến hành rà soát lại các công trình cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội trên địa bàn và lập kế hoạch xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp từng loại công trình hạ tầng; xây dựng quy chế về quyền sở hữu các công trình công cộng tại cộng đồng, quy chế về duy tu, bảo trì các công trình cộng đồng. Trước mắt xây dựng, cải tạo nâng cấp cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội thiết yếu ở nông thôn; cải tạo và xây dựng các công trình hạ tầng thiết yếu về môi trường; xây dựng hạ tầng các khu chăn nuôi tập trung và khu sản xuất tiểu thủ công nghiệp; phát triển tôn tạo nhà ở khang trang, đảm bảo ăn ở hiện đại và văn minh, phù hợp với văn hoá. Trong quá trình xây dựng NTM không làm theo phong trào và một khuôn mẫu nào, mà địa phương nào có thế mạnh gì, lợi thế gì thì làm trước.

Điển hình như, ở xã Vĩnh Kiên là thực hiện giải pháp phát triển mạng lưới giao thông và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, trong đó tập trung chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng giảm dần các loại cây, con năng suất, chất lượng thấp, tăng các loại cây trồng, vật nuôi hiệu quả hướng dần tới nền nông nghiệp đô thị. Xã Vũ Linh thu hút sự tham gia của các doanh nghiệp vào phát triển giao thông nông thôn. Cũng như trong quản lý nguồn vốn, bằng kinh nghiệm của mình xã Đại Minh giao vốn về cho các Ban phát triển thôn tự quản lý giám sát trong quá trình đầu tư xây dựng đồng thời huy động phần đóng góp của nhân dân. Mục tiêu xuyên suốt trong xây dựng NTM là "Nâng cao thu nhập và đời sống nhân dân vùng nông thôn".

Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cùng với các địa phương xây dựng Đề án sản xuất hàng hóa gạo đặc sản Bạch Hà và bưởi đặc sản Đại Minh. Đồng thời, triển khai 6 dự án khoa học công nghệ cấp tỉnh làm cơ sở đề xuất chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; xây dựng 19 mô hình sản xuất nông nghiệp. Song song với đó, huyện cũng đã vận dụng linh hoạt các nguồn vốn để xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn phục vụ sản xuất và đời sống người dân. 5 năm huy động trên 530 tỷ đồng đầu tư xây dựng NTM, trong đó, nhân dân và các tổ chức, doanh nghiệp đóng góp 315 tỷ đồng. Bên cạnh đó, còn có hàng trăm hộ gia đình tự nguyện hiến đất ở, đất trồng cây lâu năm, đất nông nghiệp, lâm nghiệp để xây dựng hạ tầng.

Có thể nói, sau 5 năm thực hiện chương trình NTM đời sống vật chất tinh thần người dân đã được nâng lên rõ rệt, cơ sở hạ tầng, nhất là hệ thống giao thông, thủy lợi đã cơ bản đáp ứng nhu cầu. Dự kiến hết năm 2015 xã Mông Sơn và Đại Minh sẽ đạt xã NTM; 12 xã đạt trên 10 tiêu chí, các xã còn lại đều đạt từ 6 đến 9 tiêu chí. Nhưng có lẽ cái được lớn nhất là bà con nhân dân đã biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất và đưa các loại cây, con có giá trị kinh tế cao vào sản xuất theo hướng hàng hóa đáp ứng nhu cầu thị trường như: lúa Bạch Hà, bưởi đặc sản Đại Minh hay thanh long ruột đỏ, bưởi diễn... Huyện cũng đã quy hoạch và phân vùng phát triển kinh tế theo lợi thế, tiềm năng, phong tục tập quán của mỗi vùng, mỗi dân tộc. Đó là tiền đề để nông nghiệp, nông thôn, nông dân Yên Bình ngày một phát triển bền vững.

Thanh Phúc