Không phải là xã điểm XDNTM, nhưng năm 2011, xã Nghĩa Lợi đã mạnh dạn bắt tay vào XDNTM. Khi đó, Nghĩa Lợi vẫn là xã thuộc diện 135; thu nhập bình quân đầu người mới chỉ đạt gần 7 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo trên 90%; ngành nghề dịch vụ chưa phát triển, kinh tế thuần nông. Song, mấy năm trở lại đây, việc xây dựng, mở mang hạ tầng một số hạng mục thiết yếu của thị xã Nghĩa Lộ trên địa bàn xã, đã làm cho bộ mặt nông thôn của Nghĩa Lợi đổi thay, kinh tế tương đối ổn định. Nhận thấy có khả năng về đích xã NTM trong năm 2017, cấp ủy, chính quyền xã đã thống nhất chủ trương để phấn đấu hoàn thành.

Ông Lường Văn Hà - Chủ tịch UBND xã cho biết: “Khi chúng tôi tổ chức họp dân để lấy ý kiến phấn đấu hoàn thành và ra mắt xã NTM vào năm 2017, trong đó, vận động nhân dân thành lập tổ thu gom rác thải, hiến đất để làm đường giao thông nông thôn thì tư tưởng chưa thông nên bà con cứ nhao nhao bàn tán. Họ cho rằng, cuộc sống còn nhiều khó khăn, làm sao có thể thực hiện đạt các tiêu chí, tiêu chuẩn theo quy định. Không ai chịu hiến đất để làm công trình công cộng và nhiều người cho rằng, ở nông thôn, gần suối, nhiều khe, sao phải thu gom rác làm gì cho khổ… Thế nhưng, sau nhiều cuộc vận động, tuyên truyền; cán bộ, đảng viên nhiệt tình, gương mẫu thực hiện trước, dần dần bà con đã hiểu ra vấn đề rồi làm theo”.

Đến nay, xã đã đạt được 16/19 tiêu chí trong Bộ tiêu chí quốc gia XDNTM. Hiện tại, còn 3 tiêu chí nữa sẽ phải hoàn thành từ nay đến cuối năm là tiêu chí 6 (cơ sở vật chất văn hóa), tiêu chí 11 (hộ nghèo) và tiêu chí 16 (văn hóa). Đây được đánh giá là 3 tiêu chí khó thực hiện nhất, bởi theo như trao đổi của ông Lường Văn Hà thì với một xã thuần nông, độc canh cây lúa, dù có thâm canh tăng vụ thì thu nhập cũng chả hơn là bao. Bên cạnh đó, ngành nghề dịch vụ chậm phát triển nên cũng khó khăn rất nhiều. Tuy nhiên, xã đã xác định rõ quan điểm khó đến mấy cũng phải làm, vướng mắc đến đâu gỡ đến đó.

 Đối với tiêu chí số 6, hiện tại đã có 5/10 thôn có nhà văn hóa, có hội trường đa năng của UBND xã. Để phấn đấu hoàn thành 10/10 thôn bản có nhà văn hóa, xã đã có văn bản đề nghị thị xã cho phép chuyển 3 điểm trường lẻ của trường mầm non, tiểu học hiện không sử dụng do sáp nhập trường lớp để sửa lại làm 3 nhà văn hóa. Còn lại, nhà văn hóa ở  bản Xa, bản Nà Làng, bản Chao Hạ 2, xã đã thống nhất đổi đất 5% cho các hộ và thu hồi quỹ đất công ích của xã để tiến hành khởi công và phấn đấu xong trong tháng 8/2017.

Đối với tiêu chí tỷ lệ hộ nghèo và tiêu chí văn hóa, là hai tiêu chí khó khăn nhất. Xét về tiêu chí văn hóa, hiện tại xã mới có 6/10 thôn đạt chuẩn làng văn hóa (bằng 60%) và theo quy định đạt chuẩn phải là 70%. Mặc dù, chỉ cần có thêm 1 thôn, bản nữa đạt tiêu chuẩn văn hóa là hoàn thành mục tiêu, song hiện nay, theo khảo sát thì chưa thôn, bản nào đạt tiêu chuẩn, bởi tỷ lệ hộ nghèo của các thôn vẫn còn cao.

Hết năm 2016, tỷ lệ hộ nghèo toàn xã vẫn còn 22,9%. Nếu giải quyết tốt việc giảm tỷ lệ hộ nghèo thì đồng nghĩa với việc sẽ hoàn thành thêm tiêu chí về văn hóa, vì theo quy định đạt chuẩn phải dưới 12%. Qua rà soát, vẫn còn 67 hộ nghèo thiếu tư liệu sản xuất, 33 hộ thiếu việc làm, 18 hộ nghèo thiếu lao động và cấp ủy, chính quyền cùng với các ban, ngành, đoàn thể của xã phối hợp với các phòng, ban của thị xã cùng vào cuộc hỗ trợ nhân dân tập trung phát triển kinh tế theo phương châm thiếu gì hỗ trợ đó.

Cùng với đó, vận động nhân dân thâm canh tăng vụ, đưa giống mới năng suất, chất lượng cao, có giá trị kinh tế vào gieo cấy; đa dạng các loại hình chăn nuôi; tranh thủ những lúc nông nhàn thì tập trung xuất khẩu lao động nội địa để tăng thu nhập; xây dựng các mô hình du lịch cộng đồng lưu trú tại địa phương để tăng thu nhập cho các gia đình.

Cùng với các nguồn vốn hỗ trợ vùng đặc biệt khó khăn, nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia về XDNTM, nguồn sản xuất hàng hóa, các hộ nghèo do thiếu tư liệu sản xuất, thiếu việc làm, thiếu lao động, xã cũng đã đề nghị các cấp, ngành tạo điều kiện cho các hộ vay vốn, mở các lớp đào tạo nghề, hỗ trợ chính sách xã hội để các hộ dân vươn lên ổn định cuộc sống.

Sau 7 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về XDNTM, với sự cố gắng của cấp ủy, chính quyền địa phương cùng sự đồng thuận của nhân dân, xã Nghĩa Lợi đã huy động được gần 20 tỷ đồng để XDNTM, trong đó, ngân sách Nhà nước cấp hơn 7 tỷ đồng, số còn lại là nhân dân đóng góp. Với 3 tiêu chí còn lại là rất khó khăn thực hiện, song xã Nghĩa Lợi vẫn quyết tâm phấn đấu trở thành một trong 2 xã đầu tiên của thị xã Nghĩa Lộ cán đích NTM năm 2017.

Thanh Tân